Δεν υπάρχει γρήγορος τρόπος απώλειας λίπους. Απαιτείται υπομονή, συνέπεια και συνέχεια στην προπόνηση και τη διατροφή.
Aν και αντιφατικό, γεγονός είναι, ότι ενώ ο άνθρωπος λατρεύει τα λιπαρά, την επόμενη στιγμή που θα τα καταναλώσει ψάχνει τον τρόπο να απαλλαγεί από αυτά. Λίγες είναι οι φορές που τα καταφέρνει, καθώς χρειάζεται υπομονή, ενώ συνήθως χάνεται στη λογική των εύκολων τρόπων και των ακραίων λύσεων.
Το λίπος στο σώμα μας συμμετέχει κάθε στιγμή, ακόμη και σε κατάσταση ηρεμίας στις ενεργειακές μας ανάγκες. Σε κατάσταση ηρεμίας οι φυσιολογικοί παλμοί μας κυμαίνονται μεταξύ 60-70, ένα ποσοστό της τάξεως του 30-35 % σε σχέση με τη μέγιστη ικανότητα παλμών τις καρδιάς μας.
Τα λίπη συμμετέχουν στην παραγωγή ενέργειας κατά 60%, ενώ όταν η ένταση φτάσει μέχρι και το 50% της μέγιστης πρόσληψη οξυγόνου, η ενέργεια προέρχεται ισομερώς τόσο από τους υδατάνθρακες όσο και από τα λίπη, Όσο πιο έντονη γίνεται η προσπάθεια τόσο μεγαλύτερη είναι η συνεισφορά των υδατανθράκων και αντίστοιχα μικρότερη του λίπους στην ενεργειακή κάλυψη των αναγκών μας.
Η ένταση, η διάρκεια, τα αποθέματα γλυκογόνου και η προπόνηση είναι τα βασικά κριτήρια για το είδος του καυσίμου και την ποσότητα που θα δαπανήσει ο οργανισμός μας κατά τη διάρκεια μιας δραστηριότητας.
Γιατί είναι δύσκολο να ξοδευτεί το λίπος;
Ένα γρ, λίπους παρέχει ενέργεια 9,5 χιλιοθερμίδων, ενώ ένα γρ. υδατάνθρακα ενέργεια μόλις 4,2 χιλιοθερμίδων. Αντίστοιχα, για να καεί και να δώσει την παραπάνω ενέργεια ένα γραμμάριο λίπος χρειάζονται σχεδόν 2ltr οξυγόνου, ενώ για να καεί ένα γραμμάριο υδατάνθρακα 0,8 ltr οξυγόνου.
Αυτός είναι ένας από τους λόγους που πρώτα το σώμα μας σε μεγάλες επιβαρύνσεις χρησιμοποιεί τους υδατάνθρακες. Χρειάζεται λιγότερο οξυγόνο. Όταν τους εξαντλήσει, τότε αναγκάζεται να ξοδέψει και το λίπος. Συνήθως αυτό γίνεται μετά τα 30’ συνεχόμενης άσκησης. Σημαντικό ρόλο βέβαια παίζουν και τα αποθέματα γλυκογόνου (υδατανθράκων) που ήδη έχει στους μύες του. Σκεφτείτε ότι εκτός από τη ζάχαρη που ξέρουμε όλοι, υδατάνθρακες σε διάφορες μορφές παίρνουμε από τα φρούτα, το ψωμί και όλα τα αρτοπαρασκευάσματα, το ρύζι, τα μακαρόνια, τις πατάτες, τα όσπρια .Δεν είναι και πολύ εύκολο δηλαδή να μας λείψει.
Μετά από αυτά λογικά θα αναρωτιέστε..
Από τη στιγμή που η συμμετοχή του λίπους στην παραγωγή ενέργειας είναι μεγαλύτερη σε χαμηλές εντάσεις, γιατί να χρειάζεται η αύξηση της έντασης πάνω από 50% της μέγιστης καρδιακής συχνότητας;
Μπορεί η συμμετοχή του λίπους να είναι σημαντική σε αυτή την ένταση, η ανάγκη για ενέργεια όμως είναι μικρή και δεν ξεπερνά τα 20 γρ. λίπους ανά ώρα όταν δεν ξεπερνάμε το 50% της μέγιστης καρδιακής συχνότητας.Σε μέτρια ένταση 60-70% είναι μεν μικρότερη αλλά φτάνει ως και τα 40 γρ. λίπους ανά ώρα.
Μπορεί η εκγύμναση μιας ορισμένης μυικής ομάδας να συμβάλλει στην απώλεια τοπικού λίπους από την περιοχή;
Ναι, αλλά η ποσότητα ενδομυικού λίπους που καίγεται είναι ελάχιστη. Η απώλειά του δεν αλλάζει την εικόνα του σωματός μας σε αντίθεση με την απώλεια του υποδόριου λίπους η οποία είναι ορατή και εύκολα μετρήσιμη. Άρα, πρακτικά η εκγύμναση μιας ορισμένης μυικής ομάδας δεν βοηθά στην εικόνα του σώματος μας.
Μήπως η λύση είναι η λιποαναρρόφηση;
Η λύση εξαρτάται από πολλούς παράγοντες και δεν μπορεί να είναι απόλυτη.Κατά τη διάρκεια της λιποαναρρόφησης αφαιρούνται από το σώμα μας κάποιες χιλιάδες λιποκύτταρα.’Αρα οι αποθήκες τους λίπους ελαττώνονται.Αν στη συνέχεια επαναπροσλάβουμε βάρος, το επιπλέον λίπος θα αποθηκευτεί σε άλλα σημεία- αποθήκες του σωματός μας. Αν π.χ το αφαιρέσουμε από την κοιλιά, στη συνέχεια μπορεί να αποθηκευτεί στους γλουτούς ή στους μηρούς.
Προσοχή χρειάζεται στην παιδική ηλικία στην οποία αν το παιδί προσλάβει βάρος δημιουργούνται συνεχώς νέα λιποκύταρα προκειμένου αυτό να αποθηκευτεί. Πάντως νεώτερες μελέτες δείχνουν ότι μπορούν να δημιουργηθούν και στην ενήλικη ζωή.
Στην εισαγωγή αναφέρεται η λέξη υπομονή. Ο μηχανισμός καύσης του λίπους για την παραγωγή ενέργειας είναι σοφά μελετημένος και δεν υπάρχει τρόπος να ξεγελάσουμε το σώμα μας και να απωλέσουμε λίπος γρήγορα και εύκολα. Απαιτείται υπομονή, συνέπεια και συνέχεια στην προπόνηση και τη διατροφή μας για να έχουμε τα αποτελέσματα που θέλουμε.
Αντωνίου Παντελής
Καθηγητής Φυσ. Αγωγής
