Ένα από τα προληπτικά μέτρα των παγκόσμιων οδηγιών υγείας είναι η παραμονή στο σπίτι για 14 ημέρες των ανθρώπων που έχουν έρθει σε επαφή με άτομα που είναι θετικά στον ιο. Από την άλλη σε αρκετές περιπτώσεις, όπως στη δική μας χώρα, έχουν προταθεί περιοριστικά μέτρα όπως η παραμονή στο σπίτι μιας μεγάλης μερίδας κόσμου.
Η απομόνωση σε εσωτερικό χώρο για μεγάλο διάστημα οδηγεί συχνά σε αυτό που αποκαλείται ως “cabin fever”. Έχει αναφερθεί στη βιβλιογραφία ως μια κλειστοφοβική αντίδραση ενός ατόμου ή μιας ομάδας, που εκδηλώνεται με έντονη ευερεθιστότητα και ανησυχία. Συχνά μάλιστα συνδέεται και με εποχιακές συναισθηματικές διαταραχές. Το cabin fever έχει περιγραφεί ως έννοια και στη λογοτεχνία, το 1866 από τον Ντοστογιέφσκι στο βιβλίο “Έγκλημα και Τιμωρία”.
Η απομόνωση για αρκετούς είναι μια πρωτόγνωρη εμπειρία που τους βγάζει από την ασφάλεια της καθημερινότητας. Μην ξεχνάμε ότι η δύναμη της συνήθειας, το πρόγραμμα και η ρουτίνα, μας δίνουν μια αίσθηση ελέγχου και ηρεμίας. Συνεπώς, η προσαρμογή στη νέα κατάσταση μας φέρνει αντιμέτωπους με δυσάρεστα συναισθήματα, όπως το άγχος και η απογοήτευση. Επιπλέον, η μείωση των κοινωνικών επαφών (social distancing) δημιουργεί ένα κενό στην καθημερινότητα και το αίσθημα μοναξιάς αυξάνεται.
Είναι όμως σημαντικό να δούμε τη νέα συνθήκη όχι ως μια επιβολή αλλά ως μια νέα πρόκληση που θα μας οδηγήσει σε μια διαφορετική καθημερινότητα. Παρακάτω παρατίθενται κάποιοι τρόποι αντιμετώπισης της απομόνωσης:
Προγραμματίστε την ημέρα σας και θέστε νέους στόχους
Γνωρίζουμε από τη βιβλιογραφία ότι η απομόνωση οδηγεί συχνά σε προβλήματα ψυχικής υγείας ή σε οργανικά προβλήματα (καρδιοαγγειακά νοσήματα). Έτσι και στην κατάσταση που βιώνουμε αυτή την περίοδο, η απομόνωση λόγω του Covid-19, οδηγεί τους περισσότερους σε μειωμένη διάθεση και κίνητρο.
Είναι σημαντικό λοιπόν, για να αντισταθμιστούν τα παραπάνω συναισθήματα να νιώθει κανείς ότι κάνει κάτι χρήσιμο και ότι έχει στόχους στην καθημερινότητά του. Σίγουρα η τηλεργασία βοηθά για κάποιες ώρες της ημέρας, καθώς διατηρείται ένα κομμάτι της ρουτίνας μας. Βέβαια, παρότι εργάζεται κανείς από το σπίτι θα ήταν καλό να υπάρχουν και συγκεκριμένες ώρες μεσημεριανού και ύπνου, ώστε να διατηρείται ένα ελάχιστο πρόγραμμα. Ο προγραμματισμός δραστηριοτήτων είναι σημαντικός γιατί μας κρατά σε εγρήγορση.
Θέστε νέους στόχους για την καριέρα σας ή τις σπουδές σας, αυτό βοηθά τη διασφάλιση της προοπτικής και μας οδηγεί να ξεφεύγουμε από την κατάσταση της κρίσης και να κοιτάμε και πέρα από αυτή.
Ενεργοποιηθείτε κοινωνικά μέσω διαδικτύου
Προσπαθήστε να διατηρήσετε τις καθημερινές επαφές που είχατε με τους συναδέλφους από το γραφείο, να μοιραστείτε μαζί τους ανησυχίες ή προβληματισμούς για την εργασία σας, όπως κάνατε και στην καθημερινότητά σας ως τώρα. Μπορείτε να επικοινωνείτε πιο τακτικά με φίλους που εμπιστεύεστε και νοιάζεστε. Η υποστήριξη και το αίσθημα του “ανήκειν” είναι μεγάλοι σύμμαχοι σε στιγμές απομόνωσης. Διατηρώντας τις επαφές μας ακέραιες και νιώθοντας πως μοιραζόμαστε κοινές εμπειρίες βοηθούμαστε στη μείωση του άγχους και στην αύξηση της διάθεσης. Μάλιστα, έρευνες δείχνουν ότι οι άνθρωποι που έχουν μειωμένες κοινωνικές επαφές τείνουν να βιώνουν περισσότερα καταθλιπτικά συμπτώματα ή χρησιμοποιούν τις εξαρτήσεις ως μέσο αντιμετώπισης των κρίσεων.
Δραστηριοποιηθείτε νοητικά
Ένας τρόπος να αντιμετωπίσει κανείς την ανία είναι να δει τηλεόραση ή να παρακολουθήσει σειρές. Ωστόσο, οι δραστηριότητες αυτές δεν αποφέρουν άσκηση του νου. Είναι προτιμότερο να λύσουμε κάποιο παζλ, να γράψουμε, να διαβάσουμε βιβλία ή να ξεκινήσουμε ένα νέο project για την εργασία μας. Η νοητική ενεργοποίηση μας οδηγεί στην αύξηση της διάθεσης και τον περιορισμό του αισθήματος αβοηθησίας.
Ενισχύστε το ανοσοποιητικό σας
Ένα γερό μυαλό προϋποθέτει ένας υγιές σώμα. Τραφείτε σωστά, με διαιτολόγιο πλούσιο σε βιταμίνες και ιχνοστοιχεία. Αυτό θα δώσει μεγαλύτερο κίνητρο και όρεξη για ζωή. Επιπλέον, ένα καθημερινό online ασκησιολόγιο θα βοηθούσε στην ενεργοποίηση του οργανισμού μας. Έχει παρατηρηθεί άλλωστε ότι η καθιστική ζωή συνδέεται με αρνητικά συναισθήματα και μειωμένο κίνητρο.
Νταφούλη Μαίρη
Κλινική Ψυχολόγος- CBT Therapist
