Τις τελευταίες μέρες παρατηρείται απότομη αύξηση των περιστατικών ασθενείας από κρυολόγημα ή/και γρίπη, την γνωστή μας ίωση δηλαδή. Αυτό είναι λογικό και αναμενόμενο για την εποχή. Ξέρετε, όμως, τι πρέπει να κάνετε τώρα που “κυκλοφορεί” ίωση;
Πότε η ίωση είναι όντως γρίπη και πότε είναι απλό κρυολόγημα; Πότε παίρνουμε αντιβίωση; Τι ισχύει στο κρυολόγημα; Πώς μπορούμε να προφυλαχτούμε από την ίωση ή/και το κρυολόγημα, για να μην κολλήσουμε;
Γρίπη ή απλό κρυολόγημα;
Τα συμπτώματα της γρίπης μοιάζουν με εκείνα του κοινού κρυολογήματος. Ξεκινούν, όμως πιο απότομα και βίαια με πολύ υψηλότερο πυρετό, εντονότερους πόνους στην μέση και τους μυς, βήχα, εφιδρώσεις και ρίγη με πιθανό πρόβλημα και του πεπτικού συστήματος (διάρροια, έμετοι).
Η μεγάλη διαφορά γρίπης και κρυολογήματος έγκειται στο γεγονός ότι στη γρίπη ο ασθενής αισθάνεται πολύ άσχημα και δεν μπορεί να σηκωθεί εύκολα από το κρεββάτι, ενώ τα συμπτώματα κρατούν 3-5 ημέρες και στη συνέχεια υποχωρούν, ενώ σε ορισμένα άτομα (πολύ νεαρά, πολύ μεγάλης ηλικίας, ή με ασθενές ανοσοποιητικό) εμφανίζουν επιπλοκές.
Προφύλαξη
Οι ειδικοί συστήνουν ανάπαυση στο σπίτι, λήψη πολλών υγρών, αναλγητικά (παρακεταμόλη, όχι ασπιρίνη σε παιδιά κάτω των 16 ετών), αντιφλεγμονώδη που βοηθούν πολύ στην ανακούφιση από τον πυρετό και τις μυαλγίες, πάντα σε συνεννόηση με τον θεράποντα ιατρό. Επίσης αποσυμφορητικά, αντιβηχικά, αντισηπτικά σε γαργάρες, ή ταμπλέτες για το λαιμό .
Ειδικά φάρμακα υπάρχουν για τη γρίπη, αλλά τα αντιβιοτικά πρέπει να χορηγούνται μόνο για τις μικροβιακές λοιμώξεις, ενώ τα αντιικά φάρμακα πρέπει να χρησιμοποιηθούν μέσα στο πρώτο 48ωρο.
Για να περιοριστούν οι όποιες επιπλοκές, τα άτομα που ανήκουν σε ομάδες υψηλού κινδύνου θα πρέπει να έχουν εμβολιαστεί για τη γρίπη μέχρι εγκαίρως.
Άλλη υπόθεση η ίωση
Κάθε άνθρωπος αντιμετωπίζει μια ίωση 3-4 φορές κάθε χρόνο, αλλά η συμπτωματολογία είναι περίπου η ίδια με εκείνη της γρίπης. Τους χειμερινούς μήνες ειδικά, η μία ίωση μπορεί να είναι τόσο κοντά στην άλλη, που ο πάσχων να θεωρεί ότι αποτελούν μια και μόνη προσβολή. Τα αντιβιοτικά δεν θεραπεύουν, ούτε βοηθούν σε αυτές τις περιπτώσεις. Επιβάλλεται η συμβουλή του γιατρού.
Πονόλαιμος
Ο πονόλαιμος είναι συνηθισμένο φαινόμενο το χειμώνα και σχεδόν πάντα προκαλείται από ιογενείς λοιμώξεις. Υπάρχουν κάποιες ενδείξεις ότι οι αλλαγές της θερμοκρασίας, όπως η μετάβαση από ένα ζεστό σε ένα κρύο περιβάλλον (πχ καλοριφέρ στο σπίτι και μετά έξοδος σε κρύο και αέρα), μπορούν επίσης να επηρεάσουν τον λαιμό.
Οι γαργάρες με ζεστό αλατόνερο είναι μία καλή τακτική για να προφυλαχτείτε. Δε θα θεραπεύσει τη μόλυνση, αλλά έχει αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες και λειτουργεί κατευναστικά.
Τα σκευάσματα για το λαιμό, που περιέχουν αντιβιοτικά, είναι αρκετά αναποτελεσματικά στο να αντιμετωπίσουν τον πόνο και τη φλεγμονή του πονόλαιμου, γιατί τα συμπτώματα αυτά είναι στη συντριπτική τους πλειοψηφία ιογενούς αιτιολογίας. Αλλά πάντα να συμβουλεέυστε και το γιατγρό σας και να μην ξεπερνάτε τη δοσολογία τους (δηλαδή το πόσες παστίλιες να παίρνετε ανά ώρα κλπ).
Η χορήγηση ακατάλληλου αντιβιοτικού, η λανθασμένη δοσολογία αλλά και η πρόωρη διακοπή του συνιστούν κακή χρήση. Κατάχρηση είναι η χορήγηση του αντιβιοτικού σε περιπτώσεις, όπου δεν είναι δραστικό (π.χ. ιογενείς λοιμώξεις) και για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα από το ενδεδειγμένο. Ο κόσμος πολλές φορές νομίζει ότι αφού αρρωσταίνει συχνά, φταίει το ότι δεν πήρε αντιβιοτικά. Αυτό είναι μεγάλο λάθος!
Οδηγός “επιβίωσης”
- Το κοινό κρυολόγημα και γενικά οι ιώσεις δεν χρειάζονται αντιβιοτικά.
- Τα αντιβιοτικά μπορεί να προκαλέσουν ζημιά στον οργανισμό μας.
- Συζητήστε τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα των αντιβιοτικών με το γιατρό σας – θα είναι σε θέση να εκτιμήσει αν τα χρειάζεστε πραγματικά.
- Βήχας με φλέμα από μόνο του -ακόμα κι αν είναι κίτρινο- δεν αποτελεί λόγο για να πάρουμε αντιβίωση.
- Όταν έχετε πονόλαιμο και καταρροή, τότε πολύ πιθανόν η λοίμωξη να μην ανταποκριθεί στην αντιβίωση.
- Για την ανακούφιση των συμπτωμάτων, βοηθούν σημαντικά προϊόντα όπως δισκία που δεν περιέχουν αντιβιοτικό, οι εισπνοές ατμού, η λήψη πολλών υγρών καθώς και οι χυμοί φρούτων.
- Πρέπει να αποφεύγονται οι χυμοί εσπεριδοειδών όταν ο πόνος είναι δυνατός.
- Θα πρέπει να συμβουλευτείτε το γιατρό σας αν ο πονόλαιμος, ή τα συμπτώματα της ίωσης, της γρίπης ή του κρυολογήματος διαρκούν περισσότερο από 3 ημέρες.
- Θα πρέπει επίσης να συμβουλευτείτε το γιατρό σας, εάν έχετε υψηλό πυρετό, και ένα πραγματικά κόκκινο ή με παρουσία πύου λαιμό.
- Να λαμβάνετε όλες τις δόσεις ανά ημέρα και να ολοκληρώνετε τη θεραπεία. Αυτή διαρκεί περίπου 5 ημέρες. Διαφορετικά, ενθαρρύνετε την δημιουργία ανθεκτικών βακτηρίων.
- Μην φυλάσσετε αντιβιοτικά στο φαρμακείο σας για μελλοντική χρήση. Ένα αντιβιοτικό που συνταγογραφείται για μια λοίμωξη, μπορεί να είναι ακατάλληλο για μία άλλη.
- Αν έχετε ένα αντιβιοτικό από την τελευταία φορά που είχατε μία λοίμωξη του αναπνευστικού, ρωτήστε το γιατρό σας πριν την χρήση του. Θα πρέπει να το ξεκινήσετε μόνο τότε που τα συμπτώματα επιμένουν ή επιδεινώνονται ή δεν αναρρώνετε στον αναμενόμενο χρόνο. Με τον τρόπο αυτό είστε σίγουροι ότι δεν παίρνετε αντιβιοτικά χωρίς λόγο.
Θυμηθείτε: Η κακή και άσκοπη χρήση των αντιβιοτικών μακροπρόθεσμα θα δημιουργήσει μικρόβια που δεν θα καταπολεμούνται από τα αντιβιοτικά που έχουμε στην διάθεση μας. Άρα είναι καθήκον όλων μας να προστατέψουμε τα “όπλα”, που έχουμε σήμερα για να αντιμετωπίζουμε τις μολύνσεις.
Τήρηση κανόνων υγιεινής
Μετά από τα παραπάνω δεδομένα οι ειδικοί υπογραμμίζουν τη σπουδαιότητα της τήρησης απλών κανόνων υγιεινής όπως:
- Το συχνό πλύσιμο των χεριών, ιδιαίτερα πριν από το φαγητό
- Την αναπνευστική υγιεινή με κάλυψη του στόματος και της μύτης με τον αγκώνα, κατά το βήχα και το φτέρνισμα
- Την αποφυγή επαφής των χεριών με τη μύτη, το στόμα, ή τα μάτια
- Την χρήση χαρτομάντιλων, τα οποία πρέπει να απορρίπτονται μετά τη χρήση τους
- Τον καλό και συχνό αερισμός των κλειστών χώρων
- Την αποφυγή, κατά το δυνατό, της επαφής με άτομα που έχουν συμπτώματα γριπώδους συνδρομής, όπως βήχα, πυρετό, φτέρνισμα
- Την οικειοθελή κατ’ οίκον απομόνωση των ατόμων που εμφανίζουν συμπτώματα γριπώδους συνδρομής
Γιατί το να πάρετε αντιβίωση για ένα κρυολόγημα μπορεί να είναι πρόβλημα
Μπορεί να μην σας φαίνεται ότι προκαλείται κάποια βλάβη, εάν παίρνετε ένα φάρμακο, ακόμη κι αν αυτό δεν θεραπεύει το κρυολόγημά σας, αλλά η αλήθεια είναι ότι μπορεί και να κάνετε κακό στον οργανισμό σας. Όταν παίρνετε αντιβίωση ενώ δεν χρειάζεται, με την πάροδο του χρόνου, το αντιβιοτικό εξασθενεί και γίνεται λιγότερο αποτελεσματικό. Κάποια μέρα θα το χρειαστείτε στα σοβαρά, επειδή θα έχετε μια ασθένεια που προκαλείται από βακτήρια, αλλά το αντιβιοτικό δεν θα είναι αποτελεσματικό για εσάς.
Ο λόγος έχει να κάνει με τα ίδια τα βακτήρια, τα οποία, όπως κάθε ζωντανός οργανισμός, αλλάζουν και μεταμορφώνονται για να επιβιώσουν. Όταν έρχονται σε επαφή ξανά και ξανά με τα αντιβιοτικά, εν τέλει θα αλλάξουν, προκειμένου να επιβιώσουν.
Αυτά τα νέα στελέχη βακτηρίων θα είναι “ανθεκτικά” σε κάποιους τύπους αντιβιοτικών. Εάν έχετε μια λοίμωξη με ένα από αυτά τα βακτήρια, ο γιατρός σας μπορεί να χρειαστεί να δοκιμάσει διάφορους συνδυασμούς φαρμάκων μέχρι να βρει αυτό που θα λειτουργεί σε εσάς. Και μπορεί να ασθενήσετε πολύ πιο σοβαρά, όσο θα περιμένετε να βρεθεί ο κατάλληλος συνδυασμός αντιβιοτικών που θα σας θεραπεύσει.
Πότε μπορεί να σας βοηθήσει η αντιβίωση
Όταν χρησιμοποιούνται με τον σωστό τρόπο, τα αντιβιοτικά μπορούν να σώσουν ζωές. Για παράδειγμα, μπορούν να θεραπεύσουν τη βρογχίτιδα, την πνευμονία, τον στρεπτόκοκκο, την λοίμωξη του αυτιού και τις ασθένειες των οφθαλμών, εφόσον αυτές προκαλούνται από βακτήρια.
Μερικές φορές, είναι πιθανό να έχετε μολυνθεί με βακτήρια αφότου πρώτα έχετε πάθει ένα κρυολόγημα. Μερικά σημάδια αυτού είναι ο πόνος γύρω από το πρόσωπο και τα μάτια σας που μπορεί να επιδεινωθεί όταν σκύβετε. Μπορεί επίσης να έχετε πτύελα με παχιά, κιτρινωπή, ή πρασινωπή βλέννα.
Αυτά τα συμπτώματα μπορεί επίσης να εκδηλωθούν και σε ένα κρυολόγημα. Αλλά αν διαρκούν για περισσότερο από μια εβδομάδα, ή είναι πολύ έντονα, τότε είναι πιθανό να έχετε μια βακτηριακή λοίμωξη, ή ίωση και χρειάζεστε αντιβιοτικά.
ΠΡΟΣΟΧΗ: Μόνο ο γιατρός σας μπορεί να σας συνταγογραφήσει αντιβίωση. Μιλήστε μαζί του και ακολουθήστε τις συμβουλές του σε κάθε περίπτωση και μην δοκιμάσετε ποτέ να πάρετε μόνοι σας αντιβιοτικά.
Πάρτε την αντιβίωση με σύνεση και υπευθυνότητα
Δείτε τρία βασικά πράγματα που πρέπει να θυμάστε κάθε φορά που σκέφτεστε να πάρετε αντιβιοτικά για κάποια πιθανή ίωση:
- Ακούστε το γιατρό σας. Αυτός θα σας ενημερώσει υπεύθυνα για το αν είστε άρρωστοι εξαιτίας ενός ιού, ή εξαιτίας βακτηρίων και θα σας συνταγογραφήσει τα αντιβιοτικά που χρειάζεστε.
- Ακολουθήστε προσεκτικά τις οδηγίες. Ολοκληρώστε ολόκληρο τον κύκλο λήψης του αντιβιοτικού που θα σας συστήσει ο γιατρός σας σύμφωνα με το ημερήσιο χρονοδιάγραμμα. Ακόμα και αν νιώσετε ότι η ασθένεια πέρασε, μην αφήνετε χάπια στο κουτάκι “για αργότερα αν χρειαστεί”. Πρέπει να τα πάρετε όλα!
- Μην μοιράζεστε το φάρμακο με κανέναν. Ποτέ μη δίνετε αντιβιοτικά σε κανέναν άλλο και μην παίρνετε αντιβιοτικά από κάποιον άλλο. Δεν είναι το ίδιο για όλους! Όταν χρειάζεστε αντιβίωση, είναι σημαντικό να παίρνετε το σωστό φάρμακο για την κατάστασή σας.
