Πολυκυστικές ωοθήκες. Το ήξερες ότι μπορεί να ευθύνονται για την τριχοφυία στο πρόσωπο ή ακόμα και για την τριχόπτωση; Ότι μπορεί να προκαλέσουν ανωμαλίες στην περίοδό σου; Ότι μπορεί να ευθύνονται για τα παραπάνω κιλά σου; Για την ακμή; Ο μαιευτήρας-χειρουργός γυναικολόγος Πολύζος Παναγιώτης γράφει όλα όσα πρέπει να ξέρεις για αυτό το γυναικολογικό πρόβλημα που μας απασχολεί αρκετά…
ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΠΟΛΥΚΥΣΤΙΚΕΣ ΩΟΘΗΚΕΣ
Κατά το σύνδρομο των πολυκυστικών ωοθηκών, διαταράσσεται η ισορροπία των ορμονών και δεν συμβαίνει ωοθυλακιορρηξία (ή συμβαίνει σπάνια). Οι ωοθήκες διογκώνονται και γεμίζουν με πολύ μικρές κύστες. Είναι μια κοινή ενδοκρινική διαταραχή των γυναικών της αναπαραγωγικής ηλικίας και παρουσιάζεται στο 5-10% αυτών. Παράλληλα θεωρείται μία από τις κύριες αιτίες υπογονιμότητας. Η ακριβής αιτία του συνδρόμου πολυκυστικών ωοθηκών είναι άγνωστη.
ΤΑ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ
Το σύνδρομο και τα συμπτώματα συχνά αρχίζουν να εμφανίζονται με την εμμηναρχή. Σε ορισμένες περιπτώσεις, το σύνδρομο αναπτύσσεται αργότερα κατά τη διάρκεια της αναπαραγωγικής ηλικίας με διάφορα σημάδια και συμπτώματα, που μπορεί να επιδεινωθούν σε συνδυασμό με σημαντική αύξηση του σωματικού βάρους. Κάθε γυναίκα με σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών μπορεί να επηρεάζεται διαφορετικά. Για να υπάρξει διάγνωση, θα πρέπει να παρατηρηθούν τουλάχιστον δύο από τα ακόλουθα:
– Πολυκυστικές ωοθήκες- ωοθηλάκια: Οι γυναίκες με σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών μπορεί να έχουν διογκωμένες ωοθήκες, που περιέχουν μικρές συλλογές υγρού -τα γνωστά ωοθυλάκια- όπως φαίνεται κατά τη διάρκεια της υπερηχογραφικής εξέτασης.
-Ανωμαλίες περιόδου: Αυτό είναι το πιο κοινό χαρακτηριστικό. Για παράδειγμα κύκλοι άνω των 35 ημερών, ή λιγότεροι από οκτώ κύκλοι της εμμηνόρροιας σε ένα χρόνο. Αμηνόρροια για τέσσερις μήνες ή περισσότερο ή και παρατεταμένες εμμηνορρυσίες με ελάχιστη ή έντονη αιμορραγία.
-Περίσσεια ανδρογόνων: Αυξημένα επίπεδα ανδρογόνων μπορεί να προκαλέσουν υπερτρίχωση του σώματος και του προσώπου, ακμή των ενηλίκων ή σοβαρή εφηβική ακμή, τριχόπτωση ή και ακόμα παχυσαρκία.
ΠΟΙΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΕΥΘΥΝΟΝΤΑΙ
Δεν είναι γνωστή η ακριβής αιτία του PCOS (Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών), αλλά συγκεκριμένοι παράγοντες μπορεί να παίζουν κάποιο ρόλο:
-Κληρονομικότητα: Γυναίκες με μητέρα ή αδελφή με PCOS, μπορεί να έχουν αυξημένη πιθανότητα να το παρουσιάσουν. Επίσης, εξετάζεται το ενδεχόμενο να συνδέεται με ορισμένα γονίδια.
-Η αυξημένη ινσουλίνη: Η ινσουλίνη είναι ορμόνη που παράγεται από το πάγκρεας. Όταν υπάρχει αντίσταση στην ινσουλίνη (η ικανότητά του οργανισμού να την χρησιμοποιεί αποτελεσματικά είναι μειωμένη), το πάγκρεας εκκρίνει περισσότερη, ώστε να κάνει τη γλυκόζη διαθέσιμη στα κύτταρα. Όμως, η περίσσεια ινσουλίνης στον οργανισμό ενδέχεται να έχει επίδραση στις ωοθήκες, αυξάνοντας την παραγωγή ανδρογόνων, η οποία μπορεί να επηρεάσει την ικανότητα των ωοθηκών να παράγουν ωάρια.
-Χαμηλού βαθμού φλεγμονή: Έρευνες έχουν δείξει ότι οι γυναίκες με PCOS έχουν χαμηλού βαθμού φλεγμονή, που διεγείρει τις πολυκυστικές ωοθήκες να παράγουν ανδρογόνα.
ΤΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΠΟΥ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΠΡΟΚΑΛΕΣΟΥΝ
Οι γυναίκες με σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών (ειδικά αυτές με παχυσαρκία) έχουν αυξημένες πιθανότητες να εμφανίσουν:
- Υπογονιμότητα και αποβολές
- Διαβήτη τύπου 2 (και στην εγκυμοσύνη)
- Υψηλή αρτηριακή πίεση του αίματος (και στην εγκυμοσύνη)
- Μεταβολικό σύνδρομο -ένα σύμπλεγμα σημείων και συμπτωμάτων με σημαντικά αυξημένο κίνδυνο καρδιαγγειακής νόσου
- Αυξημένη χοληστερίνη, αυξημένα τριγλυκερίδια ή χαμηλές τιμές της HDL της «καλής» χοληστερόλης
- Μητρορραγίες
- Καρκίνο του ενδομητρίου λόγω της έκθεση σε συνεχούς έκθεσης του σε υψηλά επίπεδα οιστρογόνων
- Σοβαρή φλεγμονή του ήπατος λόγω της συσσώρευσης λίπους
- Άπνοια ύπνου
- Κατάθλιψη και άγχος
ΠΩΣ ΓΙΝΕΤΑΙ Η ΕΞΕΤΑΣΗ ΚΑΙ Η ΔΙΑΓΝΩΣΗ
- Φυσική και γυναικολογική εξέταση
- Εξετάσεις αίματος
- Ορμονικές εξετάσεις που πρέπει να γίνονται συνήθως την 2η-3η ημέρα της περιόδου. Πρόσθετα μπορεί να ζητηθούν χοληστερόλη νηστείας και τριγλυκερίδια και καμπύλη γλυκόζης και ινσουλίνης
- Υπερηχογραφική εξέταση έσω γεννητικών οργάνων. Κατά το υπερηχογράφημα συναντάμε τις πολυάριθμες μικρές κύστεις περιφερειακά της ωοθήκης
- Η διάγνωση προκύπτει μετά από συνεκτίμηση όλων των σημείων και συμπτωμάτων, καθώς δεν υπάρχει ειδικό τεστ
ΘΕΡΑΠΕΥΟΝΤΑΙ; ΚΑΙ ΜΕ ΠΟΙΟΝ ΤΡΟΠΟ;
Η θεραπεία του PCOS εστιάζεται στην αντιμετώπιση των επιμέρους παραμέτρων, όπως η τριχοφυία, ακμή, παχυσαρκία, υπογονιμότητα. Καταρχάς, είναι σημαντική η απώλεια βάρους μέσω δίαιτας σε συνδυασμό με μέτρια άσκηση. Ακόμη και μια μέτρια μείωση του βάρους της γυναίκας ( π.χ 5%), θα μπορούσε να βελτιώσει την κατάστασή της.
Το σίγουρο είναι ότι πρέπει να απευθυνθείς στο γυναικολόγο σου για τις ανάλογες εξετάσεις και φυσικά για την ανάλογη αγωγή.
Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ
Οι γυναίκες με PCOS συνιστάται να είναι ιδιαίτερα προσεκτικές στις διατροφικές τους συνήθειες. Πολλές φορές κρίνεται απαραίτητη και η συνδρομή ειδικού διαιτολόγου. Η τακτική άσκηση καταπολεμά την αντίσταση στην ινσουλίνη, βοηθά στη μείωση των επιπέδων σακχάρου στο αίμα και βοηθά στη διατήρηση του σωματικού βάρους της γυναίκας υπό έλεγχο. Η έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία, μαζί με την απώλεια βάρους, μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο για σοβαρές μακροχρόνιες επιπλοκές, όπως η καρδιακή νόσος και ο σακχαρώδης διαβήτης, και βοηθά τις γυναίκες σε περιπτώσεις υπογονιμότητας να μείνουν έγκυες κατά 90% (όταν βέβαια δεν υπάρχουν άλλοι παράγοντες).
