Πώς θα καταλάβετε αν μια πληγή στην περιοχή του στόματος οφείλεται στον ιό του έρπη ή αν πρόκειται για άφθα;
Υπάρχουν ορισμένα κοινά στοιχεία ανάμεσα στον επιχείλιο έρπη και στις άφθες, όμως οι διαφορές τους είναι τελικά περισσότερες από τις ομοιότητες.
Λίγα λόγια για τις άφθες
Άφθες ονομάζονται τα έλκη (ανοιχτές πληγές) που εμφανίζονται εσωτερικά στη στοματική κοιλότητα, κυρίως στα χείλη και στα μάγουλα ή και επάνω στη γλώσσα. Οι άφθες δεν αναπτύσσονται επάνω στα ούλα ούτε στον ουρανίσκο.
Οι άφθες αρχικά μοιάζουν με ένα μικρό στρογγυλό σπυράκι και μία με δύο ημέρες μετά σπάνε, αφήνοντας στο στόμα ένα λευκό ή κιτρινωπό σημάδι με κόκκινο περίγραμμα. Συχνά, αλλά όχι πάντα, εμφανίζονται σε συστάδες και το μέγεθός τους κυμαίνεται από 0,6 έως 3 εκατοστά σε περίμετρο.
Οι ακριβείς αιτίες τους και οι παράγοντες που συμβάλλουν στην εμφάνισή τους δεν έχουν κατανοηθεί πλήρως. Μπορεί να εμπλέκεται η λοίμωξη από κάποιο ιό, μια αλλεργία (σε κάποια τροφή ή σε φάρμακο), το στρες, το κάπνισμα, μια διατροφική έλλειψη (όπως η έλλειψη της βιταμίνης Β12 ή η έλλειψη σιδήρου) ή και μια ορμονική διαταραχή. Επίσης, οι άφθες τείνουν να έχουν και κληρονομική βάση.
Στη συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων, οι άφθες υποχωρούν από μόνες τουςμέσα σε μερικές εβδομάδες. Δεδομένου ότι είναι αρκετά επίπονες τις πρώτες τρεις με τέσσερις ημέρες, συνιστάται η λήψη παυσίπονου (κατά προτίμηση παρακεταμόλη).
Να σημειωθεί ότι οι άφθες δεν είναι μεταδοτικές.
Λίγα λόγια για τον επιχείλιο έρπη
Σε αντίθεση με τις άφθες, οι οποίες αναπτύσσονται εσωτερικά στη στοματική κοιλότητα, ο επιχείλιος έρπης εμφανίζεται εξωτερικά στο δέρμα, περιμετρικά στου στόματος.
Χαρακτηριστικό του επιχείλιου έρπη είναι πως η φλύκταινα ανοίγει σε σύντομο χρονικό διάστημα από την εμφάνισή της και διαρρέει το υγρό που περιέχει. Τις επόμενες ημέρες σχηματίζεται επάνω στην πληγή κακάδι (εσχάρα). Μία με δύο ημέρες πριν την εμφάνιση του έρπη μπορεί να εκδηλώνεται στην περιοχή ένα ελαφρύ μούδιασμα.
Ο επιχείλιος έρπης προκαλείται από τον απλό ερπητοϊό (HSV-1). Ο έρπης είναι εξαιρετικά μεταδοτικός και δεν είναι δυνατό να εκριζωθεί από τον οργανισμό. Παραμένει ανενεργός στο νευρικό σύστημα και κατά διαστήματα «ξυπνά» (π.χ. λόγω έντονου στρες ή αποδυνάμωσης του ανοσοποιητικού), προκαλώντας τα χαρακτηριστικά εξανθήματα.
Όπως και οι άφθες, έτσι και ο επιχείλιος έρπης υποχωρεί αυτόματα, συνήθως σε επτά έως δέκα ημέρες μετά την εμφάνισή του. Ο πόνος που προκαλεί είναι συνήθως έντονος κατά το πρώτο 24ωρο. Η εφαρμογή πάγου και η λήψη παυσίπονου συστήνονται ως μέτρα για την αντιμετώπιση του πόνου. Επίσης, οι ειδικές αντι-ιικές κρέμες βοηθούν να υποχωρήσει ο πόνος και να επουλωθεί ταχύτερα το εξάνθημα, όμως μόνο όταν εφαρμόζονται αμέσως μόλις εμφανιστεί ο έρπης ή ακόμη καλύτερα όταν γίνει αισθητό το αρχικό μούδιασμα.
Διαφορές-κλειδιά
Βάσει των παραπάνω, οι διαφορές ανάμεσα στις άφθες και στον επιχείλιο έρπη συνοψίζονται ως εξής:
- Σημείο εμφάνισης (οι άφθες εμφανίζονται εσωτερικά, ενώ ο έρπης εξωτερικά στο στόμα)
- Αιτίες (οι άφθες είναι εν πολλοίς άγνωστης αιτιολογίας, ενώ ο επιχείλιος έρπης προκαλείται από τον ιό HSV-1)
- Μετάδοση (ο επιχείλιος έρπης είναι μεταδοτικός, ενώ οι άφθες όχι)
Φωτογραφίες
