Θεωρητικά, πρόκειται για το πιο απλό πράγμα στον κόσμο: κάθε μήνα, οι ωοθήκες παράγουν ένα ωάριο που κατεβαίνει στις σάλπιγγες για να συναντήσει ένα σπερματοζωάριο. Όταν δεν τα καταφέρνει (ευθύνη φέρουν και τα αντισυλληπτικά), καταλήγει στη μήτρα και από εκεί στον κόλπο (και στη συνέχεια, στην… αθανασία) παρασύροντας μαζί του και την επιφανειακή στιβάδα του ενδομητρίου.
Μόνο που κάποιες φορές αυτό το ραντεβού έρχεται καθυστερημένα ή πριν από την ώρα του ανατρέποντας όλα τα σχέδιά σου. Στην πραγματικότητα, δεν υπάρχει τίποτα πιο φυσιολογικό από τα σκαμπανεβάσματα του κύκλου. Όταν, όμως, προσλαμβάνουν την έννοια του μονίμου, σημαίνει συναγερμός!
Πιθανόν να κρύβουν κάποιο πρόβλημα που συνήθως δε δίνει άλλα συμπτώματα. Αυτός είναι και ο λόγος που θα πρέπει να βρίσκεσαι σε εγρήγορση, αφού οι περιοδικές εκλείψεις που ακούν στο όνομα διαταραχές περιόδου έχουν όλα τα χαρακτηριστικά του… Φαντομά («χτυπούν» χωρίς να αφήσουν ποτέ ίχνη!).
1. Το σύμπτωμα – Έχεις μεγάλη ροή αίματος
Τι μπορεί να είναι Ο επιστημονικός όρος που χρησιμοποιείται για να περιγράψει το πρόβλημα, όταν αυτό εμφανίζεται σε μόνιμη βάση, είναι μηνορραγία.
Η αιτία μπορεί να εντοπιστεί σε πιθανές διαταραχές στην πήξη του αίματος, ενώ σε σπάνιες περιπτώσεις πρόκειται για το σύνδρομο Von Willebrand που αφορά το 2-3% γυναικών. Αν, πάλι, το πρόβλημα εμφανίζεται περιστασιακά, οι πιθανές αιτίες ποικίλλουν: μπορεί, λοιπόν, να ευθύνεται ένα ινομύωμα στη μήτρα, κάποιοι πολύποδες στον τράχηλο ή στη μήτρα, ακόμη και μια διαταραχή στην ορμονική ισορροπία του θυρεοειδούς αδένα. Ωστόσο, στο 60-70% των περιπτώσεων δεν υπάρχει καμία συγκεκριμένη αιτιολογία!
Τι θα σου προτείνει ο γιατρός
– Μια κολπική εξέταση για να ψηλαφίσει τους τυχόν πολύποδες. Επειδή, όμως, συνήθως έχουν πολύ μικρό μέγεθος, πιθανόν ο γιατρός να χρησιμοποιήσει υστεροσκόπιο, ώστε να αποκτήσει πλήρη εικόνα. Μη φοβάσαι! Η διαδικασία θεωρείται εντελώς ανώδυνη.
– Μια πλήρη εξέταση αίματος για να διαπιστώσει την παρουσία αναιμίας (αποτέλεσμα της αιμορραγίας) και έναν ορμονικό έλεγχο για να ελέγξει τις τιμές των ορμονών του θυρεοειδούς. Σε περίπτωση προβλήματος πηκτικότητας μπορεί να χρειαστεί και αιμορραγικός έλεγχος.
Ποια είναι η λύση
Εξαρτάται από τη διάγνωση: στους πολύποδες συστήνεται αφαίρεση με απόξεση, ιδιαίτερα αν αυτοί έχουν αναπτυχθεί σε περιοχή που μπορούν να εμποδίσουν τη σωστή λειτουργία του συστήματος. Στην πλειοψηφία τους πρόκειται για καλοήθεις όγκους, οπότε δεν υφίσταται λόγος ανησυχίας. Εάν το πρόβλημα αφορά την ποσότητα του αίματος ή υπάρχει διαταραχή στην πηκτικότητα, τότε χορηγούνται αντισυλληπτικά χάπια. Τελευταία χρησιμοποιείται το σπιράλ Mirena με εξαιρετικά αποτελέσματα στον περιορισμό της αιμορραγίας.
Η δράση του έχει ως εξής: τοποθετείται στη μήτρα εκκρίνοντας μικρές δόσεις προγεστερόνης που δρα τοπικά. Για να αρχίσει να λειτουργεί με επιτυχία, βέβαια, χρειάζεται να περιμένεις τουλάχιστον έξι μήνες. Σε πολλές περιπτώσεις, επίσης, συνιστάται και η χορήγηση ένεσης GnRH αναδόχων: επαναλαμβάνεται μία φορά το μήνα και οδηγεί σε «χημική» εμμηνόπαυση.
Αν, τώρα, πρόκειται για ινομύωμα, η θεραπεία εξαρτάται από το μέγεθός του.
Στην περίπτωση που δεν επιφέρει αποτελέσματα η φαρμακευτική αγωγή, μην ανησυχείς!
Οι εναλλακτικές λύσεις ξεπερνούν τις λίγες: καυτηριασμός του ενδομητρίου (με θερμικά μπαλόνια, ηλεκτρική ενέργεια ή λέιζερ), υστερεκτομή (όπου αφαιρείται μόνο το ενδομήτριο), ινομυωματεκτομή (όπου αφαιρούνται τα ινομυώματα με λαπαροσκοπική μέθοδο), εμβολισμός των ινομυωμάτων (κυρίως για τα μεγάλα των 10-12 εκατοστών) και τέλος ολική υστερεκτομή (με ολική αφαίρεση της μήτρας). Συνήθως, οι λύσεις αυτές προτείνονται σε γυναίκες μεγαλύτερης ηλικίας οι οποίες δεν επιθυμούν να τεκνοποιήσουν.
2. Το σύμπτωμα – Η περίοδος σου έρχεται με διαλείμματα
Δίνει σημεία ζωής κατά διαστήματα (που πολλές φορές μπορεί να ξεπεράσουν και τους τρεις μήνες) και στη συνέχεια, σε αφήνει με την απορία (και το άγχος).
Τι μπορεί να είναι
Εάν έχεις αποκλείσει την πιθανότητα μιας εγκυμοσύνης που δημιουργεί την αναστάτωση, θα πρέπει να αναζητήσεις την αιτία σε κάποια ορμονική διαταραχή. Εάν έχουν περάσει τρεις μήνες από την τελευταία σου περίοδο, ίσως πρόκειται για αραιομηνόρροια, ενώ αν το διάστημα φτάσει το εξάμηνο η διάγνωση μπορεί να δείξει πρόβλημα αμηνόρροιας.
Τι θα σου προτείνει ο γιατρός
– Μία εξέταση ούρων, για να αποκλείσει την πιθανότητα εγκυμοσύνης ελέγχοντας τα ποσοστά των ειδικών ορμονών.
– Μια πλήρη εξέταση για να ελέγξει το ορμονικό προφίλ σου.
– Εάν διαπιστωθεί η ύπαρξη υψηλών ποσοστών προλακτίνης, κρίνεται απαραίτητη η διεξαγωγή μαγνητικής τομογραφίας ώστε να αποκλειστεί η παρουσία προλακτινωμάτων (πρόκειται για καλοήθεις όγκους του θυρεοειδούς που δημιουργούνται από την προλακτίνη).
Ποια είναι η λύση
Εάν διανύεις πρόωρη εμμηνοπαυσιακή φάση, τότε ο γιατρός πιθανόν να σου συστήσει μία θεραπεία υποκατάστασης ορμονών για να επαναφέρει την ισορροπία στον κύκλο σου. Αν, πάλι, υφίσταται κάποιο πρόβλημα με την παραγωγή της προλακτίνης, τότε θα σου χορηγήσει ειδική αγωγή με βρωμοκρυπτίνη για τη μείωση των ποσοστών της.
3. Το σύμπτωμα – Η περίοδος έρχεται σε ακανόνιστα χρονικά διαστήματα
Άλλες φορές χτυπά την πόρτα κάθε 21 μέρες και άλλες κάθε 30-35 μέρες…
Τι μπορεί να είναι
Μάλλον πρόκειται για το γνωστό σύνδρομο των πολυκυστικών ωοθηκών: εκδηλώνεται στο 20% των γυναικών σε παραγωγική ηλικία. Πολλές φορές, η αιτία αφορά την υπερβολική παραγωγή τεστοστερόνης που οδηγεί σε ακανόνιστες ωορρηξίες. Συνήθως, όμως, συνοδεύεται και από άλλα χαρακτηριστικά: έντονη ακμή, τριχοφυΐα και απότομο βάρος (που δεν οφείλεται σε τσιμπολογήματα!).
Σε αυτή την περίπτωση χρειάζεται η παρακολούθηση και του διαβήτη, γιατί το σύνδρομο συνδέεται με την υπερβολική παραγωγή ινσουλίνης και τον αυξημένο κίνδυνο για κάποιο καρδιολογικό νόσημα. Εάν αποκλειστεί το σύνδρομο των πολυκυστικών ωοθηκών, τότε θα πρέπει να ελέγξεις την ύπαρξη διαταραχής του θυρεοειδούς αδένα ή των ποσοστών προλακτίνης.
Τι θα σου προτείνει ο γιατρός
– Μία πλήρη εξέταση ορμονών (τόσο του θυροειδούς όσο της προλακτίνης, των οιστρογόνων, της προγεστερόνης και της τεστοστερόνης).
– Μία εξέταση σακχάρου για να διαπιστωθούν τα ποσοστά της ινσουλίνης.
– Εάν γίνει διάγνωση για σύνδρομο των πολυκυστικών ωοθηκών, θα χρειαστεί ένα υπερηχογράφημα το οποίο θα διευκρινίσει τον αριθμό και τη θέση τους.
Ποια είναι η λύση
Στις περισσότερες περιπτώσεις, η χορήγηση αντισυλληπτικών ορμονών μπορεί να αποδώσει εξαιρετικά αποτελέσματα εξισορροπώντας τον κύκλο και μειώνοντας την ένταση των συμπτωμάτων. Εάν το πρόβλημα εντοπίζεται στην παραγωγή της ινσουλίνης, τότε θα χρειαστεί ειδική αγωγή με παροχή μετφορμίνης, η οποία περιορίζει σημαντικά το γυναικολογικό πρόβλημα και εξισορροπεί την ινσουλίνη. Καλό είναι να γνωρίζεις ότι αν έχεις διαβήτη, δεν πρέπει να χρησιμοποιήσεις αντισυλληπτικά. Στο εξωτερικό μάλιστα κυκλοφορεί το mini pill που διευκολύνει ιδιαίτερα στη συγκεκριμένη περίπτωση. Εάν, τέλος, υπάρχουν υψηλά ποσοστά προλακτίνης, τότε η λύση βρίσκεται στη χορήγηση βρωμοκρυπτίνης που θα μειώσει την παραγωγή της συγκεκριμένης ορμόνης.
4. Το σύμπτωμα – Έχεις περίοδο συχνότερα από το κανονικό
Δεν προλαβαίνεις να τελειώσεις από τη μία και μέσα σε μία εβδομάδα ή 20 μέρες έρχεται η άλλη χωρίς προειδοποίηση…
Τι μπορεί να είναι
Μια διαταραχή του θυρεοειδούς αδένα, ένα ινομύωμα ή κάποιος κύκλος χωρίς ωορρηξία, δηλαδή, έχεις περίοδο, αλλά δε σπάει το ωοθυλάκιο για να βγει το ωάριο. Αυτό θα πρέπει να σου κινήσει την υποψία για σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών. Η μητρορραγία, όπως ονομάζεται επιστημονικά, διαφέρει από τη μηνορραγία στην οποία το σύμπτωμα είναι η μεγάλη ποσότητα αίματος.
Τι θα σου προτείνει ο γιατρός
– Μία κλινική εξέταση, έναν πλήρη αιματολογικό έλεγχο και έναν τεστοστερόνης και θυρεοειδούς ώστε να διαπιστώσει αν εμφανίζεις κανονική ωορρηξία.
Ποια είναι η λύση
Αν και η εφαρμογή θεραπείας εξαρτάται από τη διάγνωση, την πρώτη λύση στο πρόβλημα συνιστούν τα αντισυλληπτικά. Αν, πάλι, υπάρχει διαταραχή θυρεοειδούς, ο γιατρός θα σου χορηγήσει τα αντίστοιχα ορμονικά σκευάσματα για να επανέλθει η ισορροπία στον οργανισμό σου.
5. Το σύμπτωμα – Έχεις σταγόνες αίματος ανάμεσα στην περίοδο
Εκεί που νομίζεις ότι τελείωσε, βλέπεις μερικές σταγόνες που σταματούν χωρίς δικαιολογία.
Τι μπορεί να είναι
Πρόκειται για ένα συνηθισμένο φαινόμενο που παρουσιάζεται σε όσες λαμβάνουν αντισυλληπτικά. Μήπως, λοιπόν, ξέχασες μία δόση ή δεν πήρες το χάπι σου τη σωστή ώρα; Αν, τώρα, το πρόβλημα δεν εντοπίζεται εκεί, ίσως υπάρχουν πολύποδες, ή μία κυτταρική διαταραχή του τραχήλου, ή ανεπάρκεια της προγεστερονικής φάσης (οπότε οι σταγόνες εμφανίζονται μία εβδομάδα πριν από την περίοδο).
Σε αυτή την περίπτωση διαταράσσονται τα ποσοστά της προγεστερόνης στο δεύτερο μισό του κύκλου, με αποτέλεσμα να μη γίνεται καλή ωορρηξία και να αναπτύσσεται πρόβλημα γονιμότητας. Εάν αυτές οι σταγόνες εμφανίζονται μετά τη σ∈ξουαλική πράξη, τότε η αιτία αποδίδεται σε κάποιο μικροτραυματισμό ή μία φλεγμονή.
Τι θα σου προτείνει ο γιατρός
– Κολπική εξέταση και κολποσκόπηση για να διαπιστώσει την ύπαρξη πολυπόδων.
– Ένα Παπ-τεστ για τυχόν αλλοιώσεις στο βλεννογόνο του τραχήλου.
– Αν υπάρχει υποψία, έναν έλεγχο για σ∈ξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα.
Ποια είναι η λύση
Συνήθως συνιστάται η αφαίρεση των πολυπόδων (εξαρτάται, βέβαια, και από το μέγεθος και τη θέση τους). Εάν εντοπίζονται κυτταρικές αλλοιώσεις, τότε η μέθοδος που προτείνεται είναι η κρυοπηξία. Όσο για την ανεπάρκεια της προγεστερονικής φάσης, αυτή αντιμετωπίζεται με τη χορήγηση προγεστερόνης.
