Πώς καταλαβαίνουμε τη σοβαρότητα ενός τραυματισμού στο γόνατο και πώς αντιμετωπίζουμε τους τραυματισμούς;
Το γόνατο είναι η μεγαλύτερη άρθρωση του σώματος και συνάμα μια από τις πιο σύνθετες. Aποτελείται από διαφορετικά στοιχεία (αρθρικές επιφάνειες μηρού και κνήμης, μηνίσκοι, σύνδεσμοι, μύες και τένοντες). Επιβαρύνεται από το βάρος όλου σχεδόν του σώματος, πολύ περισσότερο δε όταν αθλούμαστε.
Πόσο σημαντικός μπορεί να είναι;
Ο τραυματισμός στο γόνατο θεωρείται αρκετά σημαντικός, γιατί πέραν του ότι περιορίζει την κίνηση και την άθληση του ατόμου, πολλές φορές μπορεί να είναι αιτία σοβαρής βλάβης που χρήζει αντιμετώπισης με επεμβατικές μεθόδους.
Πώς καταλαβαίνουμε τη σοβαρότητα ενός τραυματισμού στο γόνατο
Όταν ο τραυματισμός είναι έντονος, η δυνατότητα κάμψης της άρθρωσης περιορίζεται, το γόνατο πρήζεται, πονάει και υπάρχει ερυθρότητα του δέρματος σε αυτήν την περιοχή. Αν τα συμπτώματα παρουσιάζονται έντονα και δεν τείνουν να υποχωρούν, τότε η επίσκεψη σε ειδικό ορθοπαιδικό είναι απαραίτητη.
Ποιες είναι οι πιο συνήθεις αιτίες
Η άρθρωση του γόνατος είναι επιρρεπής σε τραυματισμούς λόγω της θέσης της. Δεν είναι σχεδιασμένη να δέχεται πίεση από το πλάι και να σηκώνει μεγάλο βάρος. Όταν λοιπόν παρατηρείται πόνος, αυτό θα πρέπει αμέσως να μας εφιστά την προσοχή. Συνήθως ο πόνος έχει ως αιτία τη φθορά ή τη ρήξη κάποιου στοιχείου του γόνατος. Κανείς δεν μπορεί να πει με ακρίβεια πόσο σοβαρός είναι ένας τραυματισμός στο γόνατο λαμβάνοντας υπόψιν του μόνο τον πόνο και το οίδημα.
Οι πιο συχνοί τραυματισμοί μπορεί να οφείλονται στα εξής αίτια:
-Ο τραυματισμός των μηνίσκων του γόνατος μπορεί να προκαλέσει ρήξη τμήματος του μηνίσκου. Ένας τέτοιος τραυματισμός προκαλεί αναπηρία στην άρθρωση και τις περισσότερες φορές η αρθροσκοπική επέμβαση είναι απαραίτητη.
-Ο τραυματισμός των τενόντων του γόνατος είναι και αυτός σημαντικός, καθώς επηρεάζει άμεσα τη φυσιολογική κίνηση του γόνατος. Οι βασικοί τένοντες του γόνατος που μπορούν να υποστούν βλάβη είναι ο πρόσθιος χιαστός σύνδεσμος (προκαλείται κυρίως από στροφική κίνηση), ο έσω και έξω πλάγιος σύνδεσμος (τραυματίζεται σε στροφικές και έμμεσες πλήξεις) και ο οπίσθιος χιαστός σύνδεσμος (που συνήθως τραυματίζεται μαζί με άλλα στοιχεία του γόνατος και προκαλείται από άμεσες πλήξεις όπως είναι τα αυτοκινητιστικά ατυχήματα).
-Σε εξάρθρημα που προκαλείται από ξαφνική περιστροφή ή χτύπημα στο γόνατο. Σε τέτοιες περιπτώσεις το οίδημα μπορεί να χρειαστεί μέρες για να υποχωρήσει εντελώς.
-Ο ερεθισμός των τενόντων γύρω από το γόνατο είναι μια φλεγμονώδης αντίδραση από υπέρχρηση και μπορεί να οφείλεται για παράδειγμα σε έντονη άσκηση, ποδηλασία, ανέβασμα σκάλας. Το “γόνατο του δρομέα” είναι μια μορφή τενοντίτιδας. Αυτός ο τραυματισμός προκαλείται κυρίως λόγω υπέρχρησης και προκαλεί πόνο στο μπροστινό μέρος του γόνατος.
-Η ρήξη κάποιου τένοντα είναι ένας σοβαρός τραυματισμός που συνήθως οφείλεται σε ατύχημα, πλήξη ή πτώση και σε ορισμένες περιπτώσεις η χειρουργική αποκατάσταση είναι απαραίτητη.
-Σε τραυματισμό της επιγονατίδας και του χόνδρου της, που βρίσκεται στην οπίσθια επιφάνειά της. Πολλές φορές αυτός ο τραυματισμός είναι τόσο επώδυνος που κάνει την άρθρωση δύσκαμπτη.
-Η πρόωρη οστεοαρθρίτιδα μπορεί να εμφανιστεί μετά από οξύ τραυματισμό. Η αρθρίτιδα είναι μια πάθηση λόγο αλλοίωσης του αρθρικού χόνδρου και συνήθως προκαλεί πόνο κατά την κίνηση ή όταν το γόνατο δέχεται αυξημένο βάρος.
Η αντιμετώπιση των τραυματισμών του γόνατος
“Ξε.Πα.Πι.Αν.” Όχι δεν πρόκειται για κάποιο ξόρκι, είναι μονάχα τα αρχικά τεσσάρων “μαγικών” λέξεων: Ξεκούραση, Πάγος, Πίεση και Ανύψωση. Επίσης η χρήση αντιφλεγμονωδών φαρμάκων μπορεί να προκαλέσει εξασθένηση των συμπτωμάτων αλλά θα πρέπει να τα χρησιμοποιήσετε πάντοτε σε συνεννόηση με τον γιατρό σας. Να θυμάστε ότι μετά τη λήψη του φαρμάκου μπορεί ο πόνος που σας προειδοποιεί για τη βαρύτητα του τραυματισμού να υποχωρεί.
Ακολουθώντας αυτές τις απλές συμβουλές σε περιπτώσεις μικροτραυματισμών θα επιταχύνετε την ανάρρωσή σας και θα επιστρέψετε στις φυσιολογικές σας δραστηριότητες γρηγορότερα.
Ζητήστε άμεση ιατρική φροντίδα αν:
-Ο τραυματισμός προκαλεί έντονο, άμεσο πόνο και το γόνατο δεν λειτουργεί φυσιολογικά.
-Το γόνατο πονά πολύ, ακόμα κι αν δεν ρίχνετε βάρος πάνω του.
-Ο πόνος επήλθε έπειτα από έναν ήχο ή αίσθηση απότομου σπασίματος. Οι σκισμένοι σύνδεσμοι του γονάτου μπορεί να χρειάζονται χειρουργική επέμβαση. Η καθυστέρηση μειώνει τις πιθανότητες επιτυχίας.
-Το γόνατο κλειδώνει απότομα σε μια θέση ή η επιγονατίδα είναι εμφανώς παραμορφωμένη, δηλαδή μετατοπισμένη.
-Το γόνατο δείχνει ασυνήθιστα χαλαρό ή ασταθές.
-Παρουσιάζετε έντονο οίδημα ή πυρετό.
-Αν ο πόνος δεν υποχωρεί σε μια εβδομάδα.
Δρ. Νικόλαος Πισκοπάκης MD. PhD., Διευθυντής Ορθοπαιδικής Κλινικής Αθλητικών Κακώσεων
iatronet.gr