Η γεύση, μία από τις πέντε αισθήσεις, είναι ένας συνδυασμός διαφόρων παραγόντων που “λένε” στον εγκέφαλο πως κάτι είναι ωραίο.
Τι ισχύει, όμως, όταν νιώθετε ότι έχετε μεταλλική γεύση στο στόμα; Πότε συμβαίνει αυτό; Μπορεί να είναι σοβαρό πρόβλημα;
Με τις χιλιάδες πληροφορίες που στέλνει η γλώσσα στον εγκέφαλο, εκείνος κατηγοριοποιεί την γεύση σε: γλυκό, ξινό, αλμυρό, πικρό και αλμυρό. Επειδή υπάρχουν πολλοί παράγοντες που εμπλέκονται στην αίσθηση της γεύσης, οι διαταραχές της γεύσης μπορεί να είναι αποτέλεσμα διαφόρων συνθηκών, ή οργανικών ανισορροπιών. Η μεταλλική γεύση, ή δυσγευσία, μπορεί να συμβεί καθώς το σώμα ανταποκρίνεται σε μια ξένη ουσία. Μπορεί επίσης να είναι ένα προειδοποιητικό σημάδι άλλων προβλημάτων υγείας.
Τι προκαλεί μια μεταλλική γεύση;
Υπάρχουν διάφορα πράγματα που μπορούν να προκαλέσουν μια μεταλλική γεύση στο στόμα. Μερικά είναι πιο σοβαρά από άλλα, ωστόσο τις περισσότερες φορές μπορούν να επιλυθούν εύκολα, ή θα υποχωρήσουν μόνα τους.
Η μεταλλική γεύση σε κάποιον ο οποίος κατά τα άλλα είναι υγιές άτομο δεν αποτελεί συνήθως για ανησυχία. Εδώ είναι μια λίστα με συχνές αιτίες για την μεταλλική γεύση:
Κακή στοματική υγεία
Όσοι δεν βουρτσίζουν τα δόντια τους τακτικά μπορεί να βιώσουν μια μεταλλική γεύση που οφείλεται σε ουλίτιδα, περιοδοντίτιδα, ή λοίμωξη των δοντιών. Όλα αυτά μπορεί να σας προκαλέσουν αιμορραγία στα ούλα, κάτι που μερικές φορές οδηγεί σε μεταλλική γεύση. Ακόμα και μια πρόσφατη χειρουργική επέμβαση αφαίρεσης φρονιμίτη μπορεί να προκαλέσει μια μεταλλική γεύση στο στόμα.
Προβλήματα στην ρινική οδό
Επειδή οι αισθήσεις της όσφρησης και της γεύσης είναι τόσο στενά δεμένες μεταξύ τους, τυχόν προβλήματα στους παραρρινίους κόλπους (τα κοιλώματα γύρω από τη ρινική οδό) μπορεί να επηρεάσουν την αίσθηση της γεύσης σας. Μόλις τα προβλήματα στους ρινικούς κόλπους υποχωρήσουν, το ίδιο θα κάνει και η μεταλλική γεύση στο στόμα.
Αυτά τα προβλήματα είναι πολύ κοινά σε γενικές γραμμές και συνήθως περιλαμβάνουν τα ακόλουθα αίτια:
- Κοινό κρυολόγημα
- Μόλυνση ρινικών κόλπων
- Αλλεργίες
- Ρινικοί πολύποδες
- Λοίμωξη του μέσου ωτός, ή άλλες λοιμώξεις του ανώτερου αναπνευστικού
- Πρόσφατη χειρουργική επέμβαση μέσου ωτός
Συνταγογραφούμενα φάρμακα
Μερικές φορές, κάποια συνταγογραφούμενα φάρμακα μπορεί να έχουν μια επίγευση στο στόμα καθώς το σώμα σας τα απορροφά. Η μεταλλική γεύση μπορεί επίσης να συμβεί αν κάποιος βιώνει ξηροστομία ως παρενέργεια των φαρμάκων που παίρνει από το στόμα.
Ορισμένα κοινά φάρμακα που είναι γνωστό ότι προκαλούν μια μεταλλική γεύση περιλαμβάνουν:
- Αντιβιοτικά
- Αντικαταθλιπτικά και άλλα ψυχιατρικά φάρμακα
- Φάρμακα για την πίεση του αίματος
- Φάρμακα για το γλαύκωμα
- Αντιμυκητιασικά φάρμακα
- Στεροειδή
- Επιθέματα νικοτίνης
- Διουρητικά φάρμακα
- Αντιισταμινικά φάρμακα
- Φάρμακα για την οστεοπόρωση
Βιταμίνες
Ορισμένες βιταμίνες με βαρέα μέταλλα, όπως ο χαλκός, ο ψευδάργυρος, ή το χρώμιο μπορεί να είναι η αιτία της μεταλλικής γεύσης στο στόμα. Προγεννητικές βιταμίνες, σίδηρος και συμπληρώματα ασβεστίου μπορεί επίσης να οδηγήσουν στο ίδιο πρόβλημα. Η μεταλλική γεύση υποχωρεί, καθώς το σώμα απορροφά τις βιταμίνες, αλλά είναι σώφρον να βεβαιωθείτε ταυτόχρονα ότι έχετε πάρει την κατάλληλη δόση από κάποια βιταμίνη.
Εγκυμοσύνη
Μερικές γυναίκες αναφέρουν μια αλλαγή στη γεύση και οσμή στα πρώτα στάδια της εγκυμοσύνης τους. Αυτό οφείλεται σε ορμονικές αλλαγές που συμβαίνουν στο σώμα. Μαζί με μια μεταλλική γεύση, μια αλλαγή στην όρεξη ή/και μια απέχθεια για ορισμένες τροφές είναι επίσης κοινό “σύμπτωμα” για τις έγκυες γυναίκες.
Άνοια
Τα άτομα με άνοια μπορεί μερικές φορές να βιώσουν αλλαγές στην αίσθηση της γεύσης και να έχουν μεταλλική γεύση στο στόμα. Οι γευστικές απολήξεις στην γλώσσα στέλνουν διαρκώς σήματα στον εγκέφαλο και αλλαγές στην γεύση μπορεί να προκύψουν, εάν κάποιο μέρος του εγκεφάλου δεν λειτουργεί σωστά.
Άλλες αλλεργίες
Μερικές αλλεργίες προκαλούν προβλήματα στους ρινικούς κόλπους, το οποίο εν συνεχεία προκαλεί την μεταλλική γεύση στο στόμα. Ωστόσο, υπάρχουν ορισμένα αλλεργιογόνα που είναι αρκετά κοινό να σας προκαλέσουν μεταλλική γεύση. Η γύρη, οι ξηροί καρποί και τα οστρακοειδή είναι μεταξύ αυτών των αλλεργιογόνων.
Αν δεν γνωρίζετε για τυχόν διατροφικές αλλεργίες που έχετε, αλλά παρατηρείτε ότι όταν τρώτε κάποιες τροφές έχετε μετά μια μεταλλική γεύση, θα πρέπει να ενημερώσετε το γιατρό σας.
Νεφρική ανεπάρκεια
Η νεφρική ανεπάρκεια είναι μια από τις πιο σοβαρές αιτίες δυσγευσίας. Η μεταλλική γεύση είναι αρκετά συχνή σε άτομα με διαβήτη, ο οποίος μπορεί στη συνέχεια να οδηγήσει σε νεφρική ανεπάρκεια.
Περίπου το 30% των ασθενών με διαβήτη τύπου-1 και το 10-40% των ασθενών με διαβήτη τύπου-2 θα πάθουν εν τέλει νεφρική ανεπάρκεια, σύμφωνα με το αμερικανικό Εθνικό Ίδρυμα Νεφρού.
Η συσσώρευση απόβλητων στους νεφρούς μπορεί να οδηγήσει σε κακή αναπνοή, ή απώλεια της όρεξης, προκαλώντας μια μεταλλική γεύση.
Πότε πρέπει να δείτε γιατρό
Αν κάποιος λαμβάνει είχε προσφάτως πρόβλημα ή λαμβάνει φαρμακευτική αγωγή σχετικά με μια από τις προαναφερθείσες υποκείμενες αιτίες της μεταλλικής γεύσης, αλλά εκείνη παραμένει, τότε αυτό θα μπορούσε να είναι σημάδι ενός πιο σοβαρού προβλήματος υγείας. Σε αυτή την περίπτωση πρέπει αν ενημερώσει άμεσα το γιατρό του.
Μια μεταλλική γεύση μπορεί να προκαλέσει απώλεια όρεξης. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε απώλεια βάρους, κακή διατροφή, κατάθλιψη και ακόμη και σε ένα αποδυναμωμένο ανοσοποιητικό σύστημα, εάν δεν αντιμετωπιστεί σωστά με την συμβουλή ενός γιατρού.
Για τους ηλικιωμένους, η μεταλλική γεύση θα μπορούσε να είναι -εκτός των άλλων- και σημάδι μιας διαταραχής του ενός κεντρικού νευρικού συστήματος, όπως η νόσος του Αλτσχάιμερ, ή η νόσος του Πάρκινσον.
Διάγνωση και θεραπεία
Ο γιατρός σας μπορεί να σας παραπέμψει σε έναν ωτορινολαρυγγολόγο, που ειδικεύεται στις παθήσεις του αυτιού, της μύτης και του λαιμού. Το πρώτο βήμα για τη διάγνωση της υποκείμενης αιτίας της μεταλλικής γεύσης θα περιλαμβάνει μερικές βασικές εξετάσεις, όπως:
- Μια φυσική εξέταση σε αυτιά, μύτη και λαιμό
- Μια οδοντιατρική εξέταση
- Μια ανασκόπηση του ιστορικού υγείας του ασθενούς
- Ένα ειδικό τεστ γεύσης
Το τελευταίο μπορεί να περιλαμβάνει τη σύγκριση γεύσεων από διαφορετικές τροφές για να καθορίσει ο γιατρός την ικανότητα του ασθενούς να αντιληφθεί τις αλλαγές στην ένταση της γεύσης. Αν ο ειδικός πιστεύει ότι η μεταλλική γεύση είναι αποτέλεσμα από πρόβλημα στα νεύρα στο στόμα, ή στο κεφάλι, μπορεί να ζητήσει να κάνετε και ακτινογραφία. Αν πρόκειται για πρόβλημα στους ρινικούς κόλπους, μπορεί να ζητήσει και άλλες εξετάσεις απεικόνισης.
Ανάλογα με την τελική διάγνωση, ο γιατρός μπορεί να συνταγογραφήσει φάρμακα για να ανακουφίσει την μεταλλική γεύση. Αν υποψιάζεται ότι έχετε μια πιο σοβαρή κατάσταση, μπορεί να σας παραπέμψει σε άλλο ειδικό, να οργανώσει περισσότερες εξετάσεις, ή να συνταγογραφήσει φάρμακα για την υποκείμενη αιτία.
Τι μπορείτε να κάνετε για να μειώσετε την μεταλλική γεύση στο στόμα
Σε γενικές γραμμές μπορείτε να:
- Πίνετε περισσότερο νερό (εκτός αν η υποκείμενη αιτία είναι η νεφρική ανεπάρκεια)
- Δοκιμάσετε διάφορα μπαχαρικά και στο φαγητό σας
- Αποφύγετε το κάπνισμα
- Βουρτσίζετε τα δόντια τους πάντα μετά το φαγητό
- Μασάτε τσίχλα χωρίς ζάχαρη
