Ο Οκτώβριος είναι o Παγκόσμιος Μήνας Πρόληψης ενάντια στον καρκίνο του μαστού. Η εξέταση που τον εντοπίζει είναι η μαστογραφία, μια ακτινογραφία των μαστών (μαστικών αδένων), που γίνεται για να ανιχνευθούν τυχόν προβλήματα στο μαστό.
Στην ουσία, η μαστογραφία γίνεται για να βοηθήσει τον έλεγχο ή την ανίχνευση του καρκίνου του μαστού. Μάλιστα, η ανίχνευσή του σε πρώιμο στάδιο αυξάνει σημαντικά τις πιθανότητες θεραπείας του. Οι μαστογραφίες ωστόσο δεν προλαμβάνουν τον καρκίνο του μαστού, ούτε μειώνουν τον κίνδυνο μιας γυναίκας να αναπτύξει καρκίνο, αλλά οι τακτικές μαστογραφίες μπορεί να μειώσουν τον κίνδυνο μιας γυναίκας να πεθάνει από καρκίνο του μαστού, με την ανίχνευση της ασθένειας σε πρώιμο και εύκολα αντιμετωπίσιμο στάδιο.
Γιατί πρέπει να γίνεται η μαστογραφία;
Η μαστογραφία γίνεται για τρεις βασικούς λόγους:
• Για να απεικονίσει τον καρκίνο του μαστού σε γυναίκες χωρίς συμπτώματα.
• Για να ανιχνεύσει τον καρκίνου του μαστού σε γυναίκες με συμπτώματα. Τα συμπτώματα του καρκίνου του μαστού μπορεί να περιλαμβάνουν μία κύστη ή πάχυνση στο μαστό, εκροή θηλής ή πτύχωση του δέρματος σε κάποια περιοχή του στήθους.
• Για να εντοπιστεί και να αφαιρεθεί μία περιοχή με ύποπτο ιστό στον μαστό, όταν βρεθεί μια ανωμαλία.
Πώς αισθάνεται μία γυναίκα όταν κάνει μαστογραφία;
Η μαστογραφία είναι συχνά άβολη, αλλά σπάνια είναι εξαιρετικά επώδυνη. Αν έχετε ευαίσθητο ή εύθραυστο δέρμα ή κάποια άλλη δερματική πάθηση, ενημερώστε τον ειδικό πριν προβείτε στην εξέταση. Αν έχετε έμμηνο ρύση, η διαδικασία είναι πιο εύκολη όταν γίνεται εντός 2 εβδομάδων, μετά τη λήξη της περιόδου σας.
Ποιοι είναι οι κίνδυνοι;
Η μαστογραφία μπορεί να εντοπίσει τον καρκίνο, ακόμη και όταν αυτός δεν είναι παρών (ψευδώς θετικά αποτελέσματα). Αυτό μπορεί να συμβεί σε οποιαδήποτε ηλικία, αλλά είναι πιο πιθανό με νεότερες γυναίκες. Τα ψευδώς θετικά αποτελέσματα μπορεί να οδηγήσουν σε συναισθηματική δυσφορία, αχρείαστες εξετάσεις και θεραπείες.
Επίσης, η μαστογραφία μπορεί να εντοπίσει ανωμαλίες, οι οποίες ωστόσο δεν θα οδηγήσουν σε απειλητικό για τη ζωή σας καρκίνο. Οι εξετάσεις και η θεραπεία μετά από αυτό το είδος της ανακάλυψης, δεν επιβάλλονται και ενδεχομένως να είναι επιβλαβείς, αλλά το καλύτερο επιστημονικό πόρισμα μπορεί να το βγάλει μόνο ο γιατρός σας.
Επιπλέον, στη μαστογραφία υπάρχει πάντα ένας μικρός κίνδυνος να βλάψετε τα κύτταρα ή τον ιστό, εξ’ αιτίας της έκθεσης του μαστού στην ακτινοβολία, αν και τα επίπεδα αυτής είναι πολύ χαμηλά. Αυτό που πρέπει να θυμάστε είναι, ότι ο κίνδυνος βλάβης από τις ακτίνες Χ είναι σχεδόν αμελητέος σε σύγκριση με τα πιθανά οφέλη της εξέτασης.
Ποιός πρέπει να κάνει μαστογραφία;
Οι ειδικοί προτείνουν ότι οι γυναίκες μεταξύ 50 και 74 ετών πρέπει να κάνουν μία μαστογραφία κάθε δύο χρόνια, ενώ γυναίκες κάτω των 50 ετών καλό θα ήταν να μιλήσουν με τον γιατρό τους αναφορικά με το πότε πρέπει να ξεκινήσουν και κάθε πότε πρέπει να επαναλαμβάνουν τη συγκεκριμένη εξέταση.
Τι επηρεάζει μία μαστογραφία;
Οι παράγοντες που μπορούν να επηρεάσουν τα αποτελέσματα μίας μαστογραφίας είναι:
• Αποσμητικά, αρώματα, σκόνες, αλοιφές ή κρέμες που εφαρμόζονται στους μαστούς ή κάτω από τους βραχίονες, πριν από την εξέταση. Όλα αυτά τα προϊόντα ενδεχομένως να παρεμβαίνουν στις εικόνες των ακτινών.
• Τα εμφυτεύματα στήθους ή κάποιος ουλώδης ιστός από προηγούμενη χειρουργική επέμβαση του μαστού. Αυτό μπορεί να δυσχεράνει την ερμηνεία της μαστογραφίας.
Η μαστογραφία δεν γίνεται συνήθως αν:
• Είστε έγκυος, γιατί η ακτινοβολία θα μπορούσε να βλάψει την ανάπτυξη του εμβρύου. Αν μια μαστογραφία είναι απολύτως απαραίτητη για τη διάγνωση ενός προβλήματος, ωστόσο, συνήθως τοποθετείται μία ειδική ποδιά πάνω από την κοιλιά σας για να προστατεύσει το μωρό σας από την έκθεση στις ακτίνες-Χ.
• Θηλάζετε, επειδή ο μαστός είναι πολύ δύσκολο να εξεταστεί.
Τα αποτελέσματα
Συνήθως τα αποτελέσματα της μαστογραφίας είναι διαθέσιμα εντός 10 ημερών, ενώ δεν είναι ασυνήθιστο να κληθείτε για μία επαναληπτική εξέταση, όταν το κρίνει ο γιατρός σας.
Υπάρχουν τρεις βασικές διαβαθμίσεις στα αποτελέσματα μιας μαστογραφίας:
1. Φυσιολογική: όταν ο ιστός του μαστού φαίνεται φυσιολογικός, δεν παρατηρούνται ασυνήθιστες αυξήσεις, εξογκώματα ή άλλα είδη μη φυσιολογικού ιστού. Οι αδένες παράγουν γάλα για θηλασμό και οι υποδοχείς (σωλήνες) από όπου μεταφέρεται το γάλα στο μαστό φαίνονται επίσης φυσιολογικοί.
2. Μη φυσιολογική: Μια μη φυσιολογική ανάπτυξη, κύστη ή άλλου τύπου ιστός μπορεί να προμηνύει καρκινικούς (κακοήθεις) ή μη καρκινικούς (καλοήθεις) όγκους, ενώ στην ίδια κατηγορία εντάσσονται και οι περιπτώσεις, που εμφανίζονται μία ή περισσότερες κύστες.
Βέβαια υπάρχει και το ενδεχόμενο να εμφανιστούν στίγματα ασβεστίου (αποτιτανώσεις), που κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για κάποια ταχέως αναπτυσσόμενα καρκινικά κύτταρα. Συνήθως βέβαια, σε ηλικίες άνω των 50 ετών, η εμφάνιση μεγαλύτερων αποτιτανώσεων θεωρείται φυσιολογική.
3. Μαστογραφία που χρειάζεται περαιτέρω διερεύνηση: Αυτό είναι ένα πολύ κοινό αποτέλεσμα για πολλές γυναίκες και σε καμία περίπτωση δε σημαίνει, ότι η περιοχή είναι μη φυσιολογική ή ότι αναπτύσσει καρκινικά κύτταρα.
Οι περισσότερες ανωμαλίες που εντοπίζονται κατά την μαστογραφία δεν είναι καρκίνος του μαστού. Όμως, πολλές γυναίκες που έχουν τακτικές μαστογραφίες, χρειάζονται περισσότερες εξετάσεις για τη διερεύνηση τυχόν ανωμαλιών, που διαπιστώθηκαν κατά την μαστογραφία. Εάν μια περιοχή του ιστού του μαστού σας φαίνεται περίεργη κατά τη διάρκεια μια μαστογραφίας, ενδεχομένως να χρειαστεί επιπλέον ανάλυση.
Σε οποιαδήποτε περίπτωση, ο γιατρός σας σε συνεργασία με τον ειδικό τεχνικό ακτινολόγο είναι οι αρμόδιοι για να σας ενημερώσουν πληρέστερα και αναλυτικά για την περίπτωσή σας.
