Η μαστογραφία είναι ένα πολύτιμο διαγνωστικό εργαλείο για τον καρκίνο του μαστού. Με ποια συχνότητα πρέπει να υποβάλλεται μια γυναίκα σε μαστογραφία και τι μπορούν να κάνουν οι γυναίκες πριν από τα 40;
Η μαστογραφία είναι ένα διαγνωστικό εργαλείο στα χέρια των ειδικών για την έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου του μαστού, όταν δηλαδή αυτός βρίσκεται σε αρχικό στάδιο.
Σκοπός της είναι ο εντοπισμός του καρκίνου πριν αυτός γίνει ογκίδιο, οπότε και είναι ευκολότερα αντιμετωπίσιμος, χωρίς να απαιτείται συνήθως καμία συστημική θεραπεία, παρά μόνο η χειρουργική αφαίρεσή του.
Δυστυχώς, ούτε η εξέταση από γιατρό ούτε ο υπέρηχος διενεργούνται για προληπτικούς λόγους, καθώς δεν προσφέρουν περισσότερα από την επαγρύπνηση, την ιδιαίτερη δηλαδή προσοχή που δείχνει κάθε γυναίκα στο στήθος της.
Οι συγκεκριμένοι τρόποι ελέγχου ύπαρξης όγκου δεν δύνανται να τον εντοπίσουν σε αξιόλογα μικρότερο μέγεθος από εκείνο που θα το ανακαλύψει η ίδια η γυναίκα, και έτσι δεν θα μεταβάλει τον τρόπο θεραπείας ή την πρόγνωση.
Η προληπτική μαστογραφία, στην οποία υποβάλλονται οι γυναίκες κάθε χρόνο χωρίς να έχουν παρατηρήσει οποιαδήποτε αλλαγή στο στήθος τους πρέπει να γίνεται όταν η συγκεκριμένη εξέταση είναι πιο ευαίσθητη, δηλαδή κυρίως μετά την οριστική παύση της εμμήνου ρήσεως, οπότε ο μαστός χάνει την πυκνότητά του.
Όταν διενεργείται σε γυναίκες νεώτερες των 40 ετών προσφέρει λιγότερο αξιόπιστα αποτελέσματα και για αυτό όλα τα εθνικά προληπτικά προγράμματα στις ανεπτυγμένες χώρες ξεκινούν από την ηλικία αυτή κάθε χρόνο, και κάθε 2 μετά τα πενήντα όταν η μαστογραφία έχει τη μεγαλύτερη ακρίβεια.
Πρόκειται για την πιο ευαίσθητη εξέταση η οποία έχει μεγαλύτερη πιστότητα στα χέρια του ειδικού ακτινολόγου, ο οποίος θα πρέπει να διαγιγνώσκει με επιτυχία -που δεν αποκλίνει από το 95%- τουλάχιστον 10.000 προληπτικές μαστογραφίες ετησίως και να ελέγχεται από ανεξάρτητο κρατικό φορέα για αυτό.
Σίγουρα η μαστογραφία έχει κόστος και ακτινοβολία, προκαλεί αγωνία και απαιτεί χρόνο από τη γυναίκα. Και δεδομένου ότι ο καρκίνος του μαστού δεν αναπτύσσεται γρήγορα, ο έλεγχος πρέπει να εξασφαλίζει τη μεγαλύτερη ωφέλεια με τις λιγότερες κατά το δυνατόν επιπτώσεις.
Τι μπορούν να κάνουν οι γυναίκες πριν από τα 40;
Οι γυναίκες κάτω των 40 ετών, το μόνο που πρέπει να κάνουν είναι να βρίσκονται σε επαγρύπνηση, δεδομένου ότι οι περισσότεροι καρκίνοι δεν συμβαίνουν σε αυτή την ηλικία. Εξάλλου, ο υπέρηχος και άλλες διαγνωστικές μέθοδοι, ενώ είναι πολύ καλές για τη διερεύνηση των συμπτωμάτων, δεν ενδείκνυνται για προληπτικό έλεγχο.
Οι γυναίκες δεν πρέπει να θεωρούν ότι με τις επαναλαμβανόμενες μαστογραφίες, οι οποίες κοστίζουν και επιβαρύνουν τον οργανισμό με ακτινοβολία, θα “προλάβουν” τον καρκίνο, ειδικά όσες είναι κάτω των 40 ετών, σε ηλικία δηλαδή που η συγκεκριμένη εξέταση δεν έχει λειτουργεί το ίδιο αποδοτικά.
Η μαστογραφία είναι ο μόνος και αποδεδειγμένα αξιόπιστος τρόπος για την πρόληψη του καρκίνου του μαστού σε αρχικό στάδιο, που όμως έχει νόημα να πραγματοποιούν οι γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση, οπότε και επιβάλλεται να υποβάλλονται σε αυτή κάθε 2 χρόνια.
Το σημαντικότερο όλων είναι κάθε γυναίκα ανεξαρτήτως ηλικίας να γνωρίζει το στήθος της, όχι πραγματοποιώντας απαραίτητα προγραμματισμένη και επαναλαμβανόμενη αυτοεξέταση, η οποία μπορεί να της προκαλέσει άγχος, αλλά με τρόπο που εκείνη γνωρίζει καλύτερα και στην περίπτωση εντοπισμού της ελάχιστης αλλαγής να απευθυνθεί σε μια οργανωμένη μονάδα μαστού.
Δρ. Βασίλης Πιτσινής, Χειρουργός Μαστού, Cambridge Breast Clinic στο ΜEDITERRANEO
iatronet.gr
