Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), το 2020, 685.000 άνθρωποι πέθαναν από καρκίνο του μαστού και 2,3 εκατομμύρια διαγνώστηκαν με αυτόνση.
“Μέχρι το τέλος του 2020, ζούσαν 7,8 εκατομμύρια γυναίκες που διαγνώστηκαν με καρκίνο του μαστού τα τελευταία 5 χρόνια, καθιστώντας τον πιο διαδεδομένο καρκίνο στον κόσμο”, αναφέρει χαρακτηριστικά.
Ο επιπολασμός αυτού του καρκίνου μπορεί να εξηγήσει το γιατί υπάρχει ένα μεγάλο εύρος μύθων που συνδέεται με αυτόν. Εδώ, θα αναλύσουμε τις 15 από τις πιο κοινές παρεξηγήσεις:
1. «Ο καρκίνος του μαστού μπορεί να προκληθεί από έναν τραυματισμό στο στήθος»
«Ο τραυματισμός του μαστού δεν μπορεί να προκαλέσει καρκίνο του μαστού», εξηγεί ο δρ. Michael Zeidman, επίκουρος καθηγητής χειρουργικής στήθους στην Ιατρική Σχολή Icahn στο Mount Sinai στη Νέα Υόρκη.
«Ωστόσο, μπορεί να προκαλέσει αλλαγές στο στήθος που μπορεί να μιμηθούν τον καρκίνο του μαστού κατά την απεικόνιση. Είναι μια διαδικασία που ονομάζεται νέκρωση λίπους και μπορεί στην μαστογραφία να μοιάζει με μια ακανόνιστη μάζα με οδοντωτά άκρα, παρόμοια με την εμφάνιση ενός νέου καρκίνου του μαστού. Ο καλύτερος τρόπος διάκρισης του καρκίνου από τη νέκρωση λίπους είναι η βιοψία”, πρόσθεσε.
2. «Οι μπανέλες στα σουτιέν αυξάνουν τον κίνδυνο για καρκίνο του μαστού»
Παρόλο που τα σουτιέν δεν αυξάνουν τον κίνδυνο καρκίνου του μαστού, ο δρ. Zeidman συνιστά πάντα σουτιέν χωρίς σύρμα/μπανέλα. Εξηγεί:
“Το σύρμα μπορεί να ερεθίσει το δέρμα κάτω από το στήθος, κάτι που μπορεί να οδηγήσει σε εκδορές του δέρματος. Αυτές μπορεί να επιτρέψουν την είσοδο βακτηρίων στο στήθος προκαλώντας λοίμωξη, απόστημα, ή και τα δύο”.
3. «Η εξωσωματική γονιμοποίηση αυξάνει τον κίνδυνο καρκίνου του μαστού»
Στο πλαίσιο της διαδικασίας εξωσωματικής γονιμοποίησης (IVF), οι γιατροί συχνά συνταγογραφούν φάρμακα που διεγείρουν τις ωοθήκες να παράγουν ωάρια. Αυτά τα φάρμακα μιμούνται την δραστηριότητα των οιστρογόνων.
Εξαιτίας αυτού, ορισμένοι ειδικοί αναρωτήθηκαν αν θα μπορούσαν να ενθαρρύνουν και την ανάπτυξη καρκίνου του μαστού σε υποδοχείς οιστρογόνων.
“Παρόλο που δεν υπάρχουν τυχαιοποιημένες ελεγχόμενες δοκιμές που απαντούν σε αυτήν την ερώτηση μια πρόσφατη μετα-ανάλυση όλων των επιμέρους μελετών τα τελευταία 30 χρόνια κατέληξε στο συμπέρασμα ότι δεν υπάρχει αύξηση του κινδύνου καρκίνου του μαστού για γυναίκες που έλαβαν τέτοια αγωγή σε σύγκριση με τον γενικό πληθυσμό”.
4. «Κανείς στην οικογένειά μου δεν είχε καρκίνο του μαστού, οπότε δεν θα έχω ποτέ ούτε εγώ»
Αυτός είναι ένας διαδεδομένος μύθος: Είναι πολύ συνηθισμένο για άτομα που διαγιγνώσκονται με καρκίνο του μαστού να λένε πόσο σοκαρισμένα είναι επειδή δεν έχουν οικογενειακό ιστορικό.
“Η συντριπτική πλειοψηφία των ατόμων με νέο καρκίνο του μαστού δεν έχουν παράγοντες κινδύνου. Μάλιστα, ο πιο σημαντικός παράγοντας κινδύνου για την ανάπτυξη καρκίνου του μαστού είναι το φύλο, δηλαδή το να είστε γυναίκα. Στις ΗΠΑ, 1 στις 8 γυναίκες θα αναπτύξουν καρκίνο του μαστού κατά τη διάρκεια της ζωής τους”.
Όπως λέει η δρ Crystal Fancher, χειρουργός ογκολόγος μαστού στο Margie Petersen Breast Center στο Providence Saint John’s Health Center, “μόνο περίπου το 5–10% προκαλείται από γενετική μετάλλαξη που μεταδίδεται μεταξύ μελών της ίδιας οικογένειας. Αυτό σημαίνει ότι η πλειοψηφία των καρκίνων του μαστού δεν έχουν κληρονομική αιτία”.
Επειδή το οικογενειακό ιστορικό είναι μόνο ένας παράγοντας στον κίνδυνο καρκίνου του μαστού, ο έλεγχος είναι σημαντικός. Ο δρ. Richard Reitherman, διευθυντής απεικόνισης μαστού στο MemorialCare Breast Center στο Orange Coast Medical Center, λέει:
“Το μήνυμα είναι ότι κάθε γυναίκα 40 ετών και πάνω πρέπει να κάνει ετησίως μαστογραφία ανεξάρτητα από το οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του μαστού. Όσες γυναίκες έχουν οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του μαστού, ή των ωοθηκών θα πρέπει να αξιολογούνται από έναν σύμβουλο γενετικής μέχρι την ηλικία των 30 ετών. Αυτή η ομάδα γυναικών μπορεί να χρειαστεί να ξεκινήσει τον έλεγχο του καρκίνου του μαστού πριν από την ηλικία των 40 ετών”.
Ο δρ. Zeidman προσθέτει: “Εάν είστε γυναίκα και τουλάχιστον 40 ετών, παρακαλούμε κάντε μαστογραφίες προληπτικού ελέγχου”!
5. «Ο καρκίνος του μαστού μπορεί να προκληθεί από αυξημένο άγχος»
Με τους αγχωτικούς ρυθμούς σύγχρονης ζωής, δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι πολλοί ανησυχούν για το πώς το άγχος μπορεί να επηρεάσει την υγεία τους.
Ωστόσο, όπως λέει ο δρ. Zeidman: “Δεν υπάρχουν απόλυτα στοιχεία που να υποστηρίζουν τη σχέση μεταξύ στρες και καρκίνου του μαστού. Μάλιστα, υπάρχουν στοιχεία που υποστηρίζουν το αντίθετο, δηλαδή το στρες δεν αυξάνει τον κίνδυνο καρκίνου του μαστού”.
Αυτό δεν σημαίνει ότι το άγχος δεν μπορεί να επηρεάσει καθόλου την υγεία. Και συνεχίζει: “Μέρος του να είσαι άνθρωπος είναι να βρίσκεις αποτελεσματικούς τρόπους για να αντιμετωπίσεις το άγχος που όλοι αναπόφευκτα αντιμετωπίζουμε. Αυτό μπορεί να έχει μεγάλα οφέλη για την υγεία τόσο ψυχικά όσο και σωματικά, αλλά δεν θα κάνει τίποτα για να μετριάσει τον κίνδυνο καρκίνου του μαστού”.
6. «Ο υγιεινός τρόπος ζωής εξαλείφει τον κίνδυνο για καρκίνο του μαστού»
“Αν και είναι αλήθεια ότι οι μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες που είναι υπέρβαρες διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του μαστού, ο τρόπος ζωής δεν μπορεί να κάνει τίποτα για να εξαλείψει πλήρως τον σχετικό κίνδυνο”, εξήγησε ο δρ. Zeidman.
“Ακόμη και οι γυναίκες που υποβάλλονται σε διπλή μαστεκτομή εξακολουθούν να κινδυνεύουν με νέο καρκίνο του μαστού. Ωστόσο, κανείς μας δεν λέει να αρχίζετε να καπνίζετε και να τρώτε junk food κάθε μέρα. Γενικότερα, είναι ύψιστης σημασίας να φροντίζετε το σώμα σας. Αλλά ακόμη και αθλήτριες παγκόσμιας κλάσης έχουν διαγνωστεί με καρκίνο του μαστού”.
7. «Ο καρκίνος του μαστού συμβαίνει μόνο σε προχωρημένη ηλικία»
“Αν και είναι αλήθεια ότι ο κίνδυνος αυξάνεται καθώς οι γυναίκες μεγαλώνουν και η μέση ηλικία μιας νέας διάγνωσης καρκίνου του μαστού είναι τα 61 έτη, ο καρκίνος του μαστού μπορεί να εμφανιστεί πολύ νωρίτερα”, λέει ο δρ. Zeidman.
“Περίπου το 5% των νέων διαγνώσεων καρκίνου του μαστού είναι σε γυναίκες κάτω των 40 ετών. Δυστυχώς, υπάρχουν αναφορές για γυναίκες στα 20 τους και ακόμη και για έφηβες, που διαγνώστηκαν. Υπάρχει συνήθως ένα ισχυρό οικογενειακό ιστορικό σε αυτές τις νέες γυναίκες”.
«Εάν έχετε σημαντικό κίνδυνο καρκίνου του μαστού στη ζωή σας βάσει ενός ισχυρού οικογενειακού ιστορικού, τότε μπορεί να πληρείτε τις προϋποθέσεις για γενετικές εξετάσεις και έγκαιρο έλεγχο από την ηλικία των 25 ετών».
Η δρ. Fancher εξηγεί ότι, παρόλο που ο καρκίνος του μαστού είναι σπανιότερος στις νεαρές ηλικίες, ενθαρρύνει τις γυναίκες να αναφέρουν στον γιατρό τους «οποιαδήποτε αλλαγή στο στήθος σας και να ακολουθούν τις προτεινόμενες οδηγίες ελέγχου”.
8. «Όλα τα εξογκώματα στο στήθος είναι καρκίνος του μαστού»
Αυτός είναι ένας μύθος. Δεν είναι όλα τα εξογκώματα στο στήθος αποτέλεσμα καρκίνου. Ο δρ. Zeidman εξήγησε ότι στην πλειοψηφία τους είναι καλοήθη εξογκώματα. Και, αν κάνατε μια πρόσφατη μαστογραφία που ήταν φυσιολογική, τότε αυτό το ποσοστό είναι πιθανότατα ακόμη υψηλότερο”.
Ωστόσο, κατέστησε σαφές ότι “κάθε νέο εξόγκωμα πρέπει να αξιολογηθεί από έναν επαγγελματία υγείας».
9. «Η άμβλωση αυξάνει τον κίνδυνο καρκίνου του μαστού»
“Ο λόγος που τίθεται αυτό το ερώτημα είναι επειδή γνωρίζουμε ότι ο κίνδυνος καρκίνου του μαστού σχετίζεται άμεσα με την έκθεση στα οιστρογόνα και η άμβλωση διακόπτει τον φυσιολογικό ορμονικό κύκλο της εγκυμοσύνης», λέει ο δρ. Zeidman.
“Παρόλο που δεν μπορούμε ποτέ να πραγματοποιήσουμε μια τυχαιοποιημένη ελεγχόμενη δοκιμή για να απαντήσουμε σε αυτό το ερώτημα, υπήρξε μια πολύ μεγάλη μελέτη παρατήρησης σε 1,5 εκατομμύριο γυναίκες και δεν βρήκε καμία σχέση μεταξύ της άμβλωσης και του καρκίνου του μαστού”.
Εκτός από αυτήν την ανάλυση, εξήγησε ότι υπήρξαν επίσης “πολλές άλλες μελέτες μεγάλης κλίμακας που κατέληξαν στο ίδιο συμπέρασμα”.
10. «Αν βάζεις το κινητό τηλέφωνο στο στήθος μπορεί να σου προκαλέσει καρκίνο»
Σύμφωνα με τον Δρ Zeidman: “Δεν υπάρχουν στοιχεία που να υποστηρίζουν ότι τα κινητά τηλέφωνα προκαλούν καρκίνο. Τέλος με αυτό! Ωστόσο, δεν έχουμε μακροπρόθεσμες μελέτες, οπότε μπορεί να το βρούμε στο μέλλον. Προς το παρόν, μπορείτε απλά να βάλετε το κινητό σας στην τσέπη του παντελονιού, ή στην τσάντα σας”.
11. «Μπορεί να προκληθεί καρκίνος του μαστού από τα τρυπήματα για σκουλαρίκι στις θηλές του στήθους»
Ο δρ. Zeidman λέει ότι αυτό είναι ένας μύθος. Τα τρυπήματα στην θηλή δεν αυξάνουν τον κίνδυνο καρκίνου του μαστού.
«Ωστόσο, μπορούν να οδηγήσουν σε επιπλοκές, όπως λοίμωξη, απόστημα, δυσκολία στον θηλασμό, λόγω φραγμένων αγωγών από ουλώδη ιστό, βλάβη των νεύρων, κύστεις και πιο σπάνιες, αλλά σοβαρές ασθένειες από τον ιό HIV και την ηπατίτιδα Β και C. Γι’ αυτούς τους λόγους, συνιστώ πάντα να μην τρυπάτε τις θηλές σας. Εάν το έχετε ήδη κάνει, συνιστώ να αφαιρέσετε τα σκουλαρίκι και να τις αφήσετε να κλείσουν φυσιολογικά».
12. «Η ζάχαρη προκαλεί καρκίνο του μαστού»
Ο δρ. Zeidman λέει: “Η ζάχαρη πρέπει να αποφεύγεται γενικά. Είναι εθιστική. Μπορεί να προκαλέσει μεταβολές της διάθεσης, οδηγεί σε αιχμές στην ινσουλίνη, η οποία θέτει το σώμα σε προφλεγμονώδη κατάσταση. Αυτό, με τη σειρά του, μπορεί να οδηγήσει σε καρδιακές παθήσεις, διαβήτη και άλλες χρόνιες φλεγμονώδεις ασθένειες. Η υπερβολική ζάχαρη μπορεί να οδηγήσει σε παχυσαρκία, η οποία αποτελεί παράγοντα κινδύνου για καρκίνο του μαστού”.
Ωστόσο, εξήγησε ότι οι μελέτες που ερευνούν τη σχέση μεταξύ ζάχαρης και καρκίνου του μαστού είναι ανάμικτες και ασυνεπείς.
Επίσης, αξίζει να καταρρίψουμε κι έναν άλλο σχετικό μύθο: ότι η ζάχαρη συμβάλλει στην ανάπτυξη των όγκων. Αυτός ο μύθος προέκυψε επειδή τα καρκινικά κύτταρα διαιρούνται γρήγορα και, ως εκ τούτου, χρειάζονται πολλή ενέργεια.
“Αν και δεν υπάρχουν συγκεκριμένα στοιχεία που να το υποστηρίζουν, εξακολουθώ να συνιστώ να απέχετε από την προσθήκη ζάχαρης όσο το δυνατόν περισσότερο για τη συνολική ευημερία”.
13. «Ο καρκίνος του μαστού δεν αφορά τους άνδρες»
“Οι άνδρες έχουν στήθος, οπότε ναι, και αυτοί διατρέχουν κίνδυνο για καρκίνο του μαστού. Μάλιστα, το 1% όλων των διαγνώσεων καρκίνου του μαστού στις ΗΠΑ είναι σε άνδρες”.
“Αν και ο καρκίνος του μαστού είναι πολύ πιο συχνός στις γυναίκες παρά στους άνδρες, εξακολουθούν να υπάρχουν άνδρες που πάσχουν από καρκίνο του μαστού”, συμφωνεί η δρ. Fancher. “Είναι σημαντικό για τους άνδρες να αναγνωρίζουν τυχόν αλλαγές στο στήθος τους, καθώς δεν υπάρχουν προτεινόμενες οδηγίες αυτοεξέτασης για τους άνδρες. Οποιοδήποτε εξόγκωμα, πόνο ή αλλαγές θα πρέπει να τις λέτε στον γιατρό σας, ακόμη και αν δεν έχετε ισχυρό οικογενειακό ιστορικό”, επισήμανε.
Ο δρ. Reitherman πρόσθεσε: “Οι άνδρες διαγιγνώσκονται με καρκίνο του μαστού σπάνια. Ο πιο συνηθισμένος παράγοντας κινδύνου είναι το οικογενειακό ιστορικό. Η γενετική μετάλλαξη στο γονίδιο BRCA2 αυξάνει σημαντικά τον κίνδυνο καρκίνου του μαστού σε άνδρες που φέρουν αυτό το γονίδιο”.
14. «Οι μαστογραφίες προκαλούν εξάπλωση του καρκίνου του μαστού»
«Αυτή είναι μια κοινή παρανόηση που ακούω από τους ασθενείς μου», λέει ο δρ. Zeidman.
“Η υποψία τους είναι ότι η συμπίεση των μαστών κατά τη διάρκεια της μαστογραφίας, ή η βιοψία για κάποιον όγκο, θα προκαλέσει τον καρκίνο να… μετακινηθεί σε άλλα μέρη του μαστού. Ωστόσο, δεν υπάρχει κανένα απολύτως στοιχείο που να το υποστηρίζει αυτό”.
Ο δρ. Reitherman συμφωνεί: “Δεν υπάρχει απολύτως καμία ένδειξη ότι οι μαστογραφίες προκαλούν καρκίνο του μαστού. Η διαδικασία σε μια μαστογραφία χρησιμοποιεί πολύ χαμηλή δόση ακτινοβολίας και συμπίεσης και δεν υπάρχει καμία τεκμηριωμένη ή θεωρητική συσχέτιση με την πρόκληση καρκίνου του μαστού”.
15. «Εάν δεν υπάρχει εξόγκωμα, δεν υπάρχει καρκίνος του μαστού»
«Αν αυτό ήταν αλήθεια, τότε δεν θα χρειαζόμασταν μαστογραφίες!», δήλωσε ο δρ. Zeidman. “Έχει αποδειχθεί ότι οι μαστογραφίες σώζουν ζωές, ακριβώς επειδή μας επιτρέπουν να εντοπίσουμε τον καρκίνο πριν γίνει ψηλαφητός.
Εάν διαγνώσουμε και θεραπεύσουμε έναν καρκίνο του μαστού ενώ βρίσκεται στο στάδιο 1, η επιβίωση πλησιάζει το 100%. Η επιβίωση πέφτει καθώς ο καρκίνος προχωρά. Μάλιστα, ο καρκίνος του μαστού μπορεί να μην γίνει ποτέ ψηλαφητός, προτού εξαπλωθεί σε άλλα μέρη του σώματος”, πρόσθεσε ο ίδιος.
Σύμφωνα με την δρ. Fancher: “Πολλοί καρκίνοι του μαστού εντοπίζονται στην προληπτική μαστογραφία χωρίς να είναι αισθητοί στην αφή. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για τον μη επεμβατικό καρκίνο του μαστού, που μπορεί να εμφανιστεί μόνο ως αποτιτανώσεις στην μαστογραφία”.
