Ποιες είναι οι αιτίες της υπεριδρωσίας; Δείτε τις μεθόδους θεραπείας για τη διαταραχή της εφίδρωσης.
Η φυσιολογική παραγωγή ιδρώτα από τους δερματικούς εκκρινείς αδένες διατηρεί τη θερμοκρασία και την ενυδάτωση του σώματος σε φυσιολογικά επίπεδα. Η υπερβολική έκκριση ιδρώτα ονομάζεται υπεριδρωσία και αντιστοιχεί σε μια πολύ πιο μεγάλη παραγωγή ιδρώτα από αυτή που χρειάζεται η ρύθμιση της θερμοκρασίας του σώματος, δηλαδή μία ακίνδυνη αλλά παθολογική κατάσταση ως προς την ποιότητα ζωής του ατόμου. Συνεπώς περιγράφουμε ένα ενοχλητικό σύμπτωμα που επηρεάζει άμεσα την κοινωνική και εργασιακή ζωή κάθε ανθρώπου που πάσχει από αυτό. Εμφανίζεται με ίση συχνότητα και στα δύο φύλα στη δεύτερη ή τρίτη δεκαετία της ζωής τους.
Ανάλογα με το πού εντοπίζεται, μπορεί να είναι εστιακή ή σε όλο το σώμα. Οι περιοχές του σώματος που συνηθέστερα εστιακά προσβάλλονται είναι οι παλάμες, οι μασχάλες, τα πέλματα και σπανιότερα το πρόσωπο. Η υπεριδρωσία διακρίνεται σε πρωτοπαθή και δευτεροπαθή.
Η πρωτοπαθής, ή αλλιώς ιδιοπαθής (αφού δεν οφείλεται σε κάποιο υποκείμενο νόσημα) οφείλεται σε υπερδραστηριότητα του συμπαθητικού νευρικού συστήματος με τους ιδρωτοποιούς αδένες και επιδεινώνεται με το stress και τους συναισθηματικούς παράγοντες. Με αυτόν τον τρόπο επηρεάζει την ποιότητα ζωής του πάσχοντος, διότι όταν το άτομο βρεθεί σε αγχωτικές ή συναισθηματικά φορτισμένες συνθήκες, ενοχλείται με την έντονη εφίδρωση των μασχαλών ή των πελμάτων ή των παλαμών ή του προσώπου.
Η δευτεροπαθής υπεριδρωσία οφείλεται σε κάποιο υποκείμενο νόσημα και με τη ρύθμιση ή θεραπεία του, περιορίζεται ή υποχωρεί και η έντονη εφίδρωση. Τα νοσήματα που προκαλούν υπεριδρωσία, κυρίως γενικευμένη, είναι : νευρολογικές νόσοι ( συριγγομυελία, νόσος Parkinson, σύνδρομο Riley-Day), ενδοκρινοπάθειες ( σακχαρώδης διαβήτης, υπογλυκαιμία, θυρεοτοξίκωση, υπερθυρεοειδισμός, υπερλειτουργία της υπόφυσης), τραυματισμός νωτιαίου μυελού ή γαγγλίων (ατυχήματα μυελού των οστών, σύνδρομο Frey), ή άλλες αιτίες όπως πυρετός, σύνδρομο dumping, καρκινοειδές σύνδρομο, διακοπή λήψης αλκοόλ ή ναρκωτικών, νόσος Hodgkin, εμμηνόπαυση, συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια, παχυσαρκία και τέλος χολινεργικά φάρμακα.
Κάθε διαταραχή της εφίδρωσης καλό είναι να διερευνάται. Ο γιατρός σε υποψία δευτεροπαθούς υπεριδρωσίας καλό είναι να συστήσει εργαστηριακό έλεγχο ανάλογα με το ιστορικό του ασθενούς για να βρεθεί ή να ρυθμιστεί το υποκείμενο νόσημα. Πολλές φορές αρκεί η θεραπεία του αιτίου της για υποχώρηση της εφίδρωσης.
Τι μπορούμε να κάνουμε ώστε να περιορίσουμε την υπεριδρωσία;
Υπάρχουν τοπικές και συστηματικές θεραπείες.
Οι τοπικές αγωγές περιλαμβάνουν γενικά μέτρα (ελαφρά ένδυση, δροσερό περιβάλλον, πρόσληψη υγρών) και ειδικά όπως τοπικά σκευάσματα με άλατα αλουμινίου, άλατα ζιρκονίου, φορμαλδεΰδη, τοπικά αντιχολινεργικά φάρμακα αλλά και αποσμητικά, που απλά καλύπτουν την άσχημη οσμή.
Η συστηματική αγωγή γίνεται με αντιχολινεργικά φάρμακα, ανταγωνιστές ασβεστίου, αντικαταθλιπτικά και ηρεμιστικά. Τα δυο τελευταία βοηθούν κυρίως την πρωτοπαθή ψυχογενή υπεριδρωσία. Η μείωση της εφίδρωσης είναι αναμενόμενη, όμως η αναλογία οφέλους /κινδύνου δεν είναι σαφής, λόγω των ανεπιθύμητων ενεργειών που προκαλούν.
Επεμβατικές μέθοδοι για την καταπολέμηση της υπεριδρωσίας είναι η ιοντοφόρηση, που γίνεται με εισαγωγή ιόντων στο δέρμα μέσω ηλεκτρικού ρεύματος για την απόφραξη των πόρων των ιδρωτοποιών αδένων στο επίπεδο της κερατίνης και αφορά την υπεριδρωσία παλαμών και πελμάτων. Επίσης αποτελεσματική επεμβατική μέθοδος χωρίς ιδιαίτερες παρενέργειες στην εστιακή μασχαλιαία υπεριδρωσία είναι οι ενέσεις βουτιλινικής τοξίνης (Botox-Α) που αναστέλλουν προσωρινά, για περίοδο μερικών μηνών, την απελευθέρωση της ακετυλοχολίνης και προκαλούν προσωρινή χημική απονεύρωση. Να αναφέρουμε ότι η τοξίνη botulinum A έχει εγκριθεί σε πολλές χώρες για την αντιμετώπιση της υπεριδρωσίας όπου και το φάρμακο συνταγογραφείται από τα Ταμεία.
Η χειρουργική θεραπεία είναι μια αντιμετώπιση που παρέχει πιθανότητες μακροχρόνιας μόνιμης θεραπείας και χρησιμοποιείται για σοβαρές υπεριδρωσίες. Η θωρακοσκοπική συμπαθεκτομή είναι μία ελάχιστα επεμβατική χειρουργική μέθοδος που αποσκοπεί στην απομόνωση και διακοπή των δύο συμπαθητικών αλύσων μέσα στον θώρακα, εκατέρωθεν της σπονδυλικής στήλης με μικρές τομές στις δύο μασχάλες. Η αποτελεσματικότητα είναι γενικά θεαματική, οι ασθενείς ξυπνούν με τα χέρια στεγνά. Πολύ σπάνια υπάρχουν επιπλοκές από τη διαδικασία. Συνήθως ο ασθενής που καταφεύγει στη χειρουργική μέθοδο έχει ήδη δοκιμάσει νωρίτερα όλες τις υπόλοιπες αγωγές. Οι περισσότεροι ασθενείς ανακουφίζονται με τις τοπικές και ελάχιστα επεμβατικές αγωγές οπότε σπανίως προχωρούν σε κάτι πιο επεμβατικό.
Λαμπρινοπούλου Κατερίνα
Δερματολόγος – Αφροδισιολόγος
iatronet.gr
