Ο Οκτώβριος έχει καθιερωθεί διεθνώς ως Μήνας Πρόληψης και Ενημέρωσης για τον Καρκίνο του Μαστού. Στόχος της πρωτοβουλίας αυτής είναι να αποτελέσει την αφορμή, προκειμένου περισσότερες γυναίκες να ευαισθητοποιηθούν στο ζήτημα αυτό, να αναζητήσουν σχετική ενημέρωση και να συνειδητοποιήσουν την αξία και την αναγκαιότητα της πρόληψης.
Σύμφωνα με τη Διεθνή Έκθεση Globocan 2008 της International Agency for Research on Cancer υπό τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας-WHO, ο καρκίνος του μαστού αποτελεί μακράν την πιο διαδεδομένη μορφή καρκίνου μεταξύ των γυναικών, με περίπου 1.384.000 νέα κρούσματα παγκοσμίως, διαγνωσθέντα το έτος 2008, δηλαδή 23% όλων των καρκίνων στις γυναίκες και 10,9% επί του συνόλου, με ιδιαίτερα υψηλά ποσοστά στις ανεπτυγμένες περιοχές του πλανήτη, ενώ στην Ελλάδα διαγιγνώσκονται περίπου 4.500 γυναίκες με καρκίνο του μα-στού κάθε χρόνο. Μία στις οχτώ γυναίκες θα νοσήσει κατά τη διάρκεια της ζωής της από την ασθένεια αυτή, ενώ μόλις το 30% από τις γυναίκες αυτές έχει ιστορικό κληρονομικότητας στην οικογένειά τους.
Ένα συγκλονιστικό στατιστικό δεδομένο είναι ότι, ενώ στην Ευρώπη το 60% των κρουσμάτων καρκίνου του μαστού διαγιγνώσκεται σε πρώιμο στάδιο, το αντίστοιχο ποσοστό στην Ελλάδα μόλις και μετά βίας αγγίζει το 5%. Αυτό που προκύπτει ως συμπέρασμα από τα στοιχεία αυτά είναι ότι στη χώρα μας, δυστυχώς, υπάρχει τεράστια έλλειψη ενημέρωσης των γυναικών σχετικά με τα μέτρα πρόληψης κατά του καρκίνου του μαστού για την έγκαιρη διάγνωσή του.
Πρόσφατα η πρωτοβουλία της γνωστής ηθοποιού Angelina Jolie να προβεί σε μαστεκτομή λόγω της αυξημένης πιθανότητας να νοσήσει από καρκίνο του μαστού βάσει κληρονομικών κριτηρίων ευαισθητοποίησε το παγκόσμιο κοινό, ιδίως το γυναικείο, να αναζητήσει περισσότερη ενημέρωση για το ζήτημα, ιδιαίτερα δε όσον αφορά τους τρόπους πρόληψης του καρκίνου αυτού.
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, ο μαστογραφικός έλεγχος ανίχνευσης μπορεί να μειώσει τη θνησιμότητα λόγω καρκίνου του μαστού στις κρίσιμες ηλικίες 50-69 ετών κατά ποσοστό έως και 35%, κάτι που παρατηρείται σε χώρες όπως οι ΗΠΑ, Μ. Βρετανία, Ολλανδία και Σουηδία, κυρίως λόγω των προγραμμάτων ενημέρωσης και προληπτικών ελέγχων μεγάλου μέρους του πλη-θυσμού. Αρκεί κανείς να αναλογισθεί ότι, όταν ο καρκίνος του μαστού διαπιστώνεται σε αρχικό στάδιο, η πιθανότητα θεραπείας του ανέρχεται σε πάρα πολύ υψηλά ποσοστά, που υπερβαίνουν το 95%, για να συνειδητοποιήσει την αναγκαιότητα ένταξης των γυναικών σε προληπτικές εξετάσεις.
Ας δούμε, λοιπόν, ποιες είναι οι προληπτικές εξετάσεις που βοηθούν στην έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου του μαστού:
1. Αυτοεξέταση: είναι η απλούστερη αλλά πολύ σημαντική προληπτική εξέταση που πραγματοποιείται από την ίδια τη γυναίκα, η οποία κάνει ψηλάφηση των μαστών της, σύμφωνα με τον τρόπο που της έδειξε ο γυναικολόγος κατά την επίσκεψη στο ιατρείο. Η εξέταση αυτή πρέπει να ξεκινάει στην ηλικία των 20 ετών και να επαναλαμβάνεται μία φορά το μήνα, 5-10 μέρες μετά την έναρξη της περιόδου, ενώ, όταν η γυναίκα είναι στην εμμηνόπαυση, συνιστάται να γίνεται μια συγκεκριμένη μέρα του μήνα (π.χ. την πρώτη μέρα).
2. Κλινική εξέταση από το γυναικολόγο: πρόκειται για την εξέταση που πραγματοποιεί ο γυναικολόγος κατά την επίσκεψη στο ιατρείο. Περιλαμβάνει επισκόπηση για τυχόν ανωμαλίες του δέρματος και της θηλής και ψηλάφηση των υπερκλείδιων χώρων, των μαστών και των μασχαλών. Πρέπει να γίνεται στις ηλικίες 20-39 ετών κάθε τρία χρόνια και από την ηλικία των 40 ετών να επαναλαμβάνεται κάθε χρόνο.
3. Μαστογραφία: πρόκειται για τη βασική απεικονιστική εξέταση που αποτελεί το πιο σημαντικό εργαλείο για τη διάγνωση του καρκίνου του μαστού. Χρησιμοποιεί πολύ χαμηλά επίπεδα ακτινοβολίας. Σε ηλικία 35 ετών πρέπει να γίνεται για πρώτη φορά ως μαστογραφία αναφοράς (βάση σύγκρισης με τις επόμενες) και, στη συνέχεια, από την ηλικία των 40 ετών να επαναλαμβάνεται κάθε χρόνο μαζί με την κλινική εξέταση.
4. Υπερηχογράφημα (US) μαστών: είναι μια εξέταση γρήγορη, ανώδυνη και χωρίς καθόλου ακτινοβολία, κατά την οποία ελέγχεται ο μαστός με τη βοήθεια υπερηχητικών κυμάτων. Συμβάλλει στη διάγνωση της ασθένειας και στη διερεύνηση των ευρημάτων της ψηλάφησης και της μαστογραφίας, αλλά δεν είναι υποκατάστατο της μαστογραφίας, προς την οποία λειτουργεί συμπληρωματικά.
5. Ψηφιακή μαστογραφία: η διαφορά της από την απλή έγκειται στον τρόπο καταγραφής και αποθήκευσης της εικόνας, όπου, αντί να γίνεται σε φωτογραφικό φιλμ, γίνεται ψηφιακά σε υπολογιστή και προσφέρει δυνατότητα επεξεργασίας της εικόνας.
6. «Τεστ Παπ» μαστού: πρόκειται για κυτταρολογική εξέταση εκκρίματος που λαμβάνεται από τους γαλακτοφόρους αδένες των μαστών. Λειτουργεί και αυτή συμπληρωματικά προς την κλασική μαστογραφία. Χαρακτηρίζεται ως «τεστ-Παπ», επειδή βασίστηκε σε έρευνες του Γεώργιου Παπανικολάου, που ανακάλυψε ότι από έκκριμα της θηλής ανιχνεύονται καρκινικά κύτταρα.
7. Μαγνητική τομογραφία (MRI) στήθους: χρησιμοποιείται σε ορισμένες περιπτώσεις νέων γυναικών, συμπληρωματικά προς τον συμβατικό έλεγχο. Σε σχέση με τη μαστογραφία έχει μεγαλύτερη ευαισθησία ως προς τον αποκλεισμό του καρκίνου, αλλά προκαλεί περισσότερα ψευδώς θετικά αποτελέσματα.
Εν κατακλείδει: η ενημέρωση για τον καρκίνο του μαστού πρέπει να φτάσει σε κάθε γυναίκα, με σκοπό όχι να της προκαλέσει ανησυχία ή φόβο, αλλά να την κινητοποιήσει να υποβάλλεται τακτικά στις απαραίτητες προληπτικές εξετάσεις, ελαχιστοποιώντας έτσι τους κινδύνους από την ασθένεια αυτή.
Χριστίνα Π. Βάντζου
Μαιευτήρας – Χειρουργός Γυναικολόγος
ygeiaonline.gr
