Συμβουλές υγείας που θεωρούνται μάλλον γραφικές, παραδοσιακές και χιλιοειπωμένες, γι’ αυτό και δεν τους δίνουμε μεγάλη σημασία. Και όμως, πέρα από την κοινή λογική, τώρα και η επιστήμη τις επιβεβαιώνει, καθιστώντας τις αξιόπιστες και πολύτιμες για την υγεία μας.
«Πλύνε τα χέρια σου μην αρρωστήσεις», «Ένα μήλο την ημέρα τον γιατρό τον κάνει πέρα», «Φάε καρότα για να βλέπεις στο σκοτάδι»… Όλοι μας μπορούμε να φανταστούμε ή να θυμηθούμε τις κουβέντες αυτές να βγαίνουν από το στόμα της μαμάς ή της γιαγιάς. Ξανά και ξανά… Με αποτέλεσμα κάποια στιγμή να πάψουμε να τους δίνουμε σημασία και να μην τις παίρνουμε και τόσο στα σοβαρά. Η μαμά, όμως, είχε δίκιο!
«Μην τρως το φαγητό που έπεσε στο πάτωμα»
Μια συμβουλή που άλλοι παρακούν, ενώ άλλοι τηρούν με υπερβολική ευλάβεια. Η αλήθεια είναι ότι όταν ένα τρόφιμο πέφτει κάτω, τότε η κατανάλωσή του εγκυμονεί τον κίνδυνο μόλυνσης, γεγονός που εξαρτάται από τα βακτήρια που υπάρχουν στο πάτωμα τη δεδομένη στιγμή, από την υφή του τροφίμου, το είδος του δαπέδου, αλλά και τον χρόνο παραμονής του τροφίμου στο πάτωμα. Σχετικές έρευνες που έκαναν οι ερευνητές του Πανεπιστημίου Άστον επιβεβαιώνουν ότι καλό είναι να μην τρώμε ό,τι έχει πέσει στο πάτωμα, μια και αρκούν λιγότερο από 30΄΄ για να αυξηθεί σε επικίνδυνο βαθμό το μικροβιακό του φορτίο – αν όμως δράσουμε τάχιστα και το σηκώσουμε σε λιγότερο από 5΄΄, τότε μπορούμε να το ρισκάρουμε, σύμφωνα με τους ερευνητές.
«Ένα μήλο την ημέρα τον γιατρό τον κάνει πέρα»
Τελικά το μήλο φαίνεται ότι αξίζει τον χαρακτηρισμό του γιατρικού και οι έρευνες αποκαλύπτουν ότι η λαϊκή σοφία αποδεικνύεται και επιστημονικά. Επιδημιολογικές μελέτες έχουν συνδέσει την κατανάλωση μήλων με τον μειωμένο κίνδυνο εμφάνισης καρδιαγγειακών νόσων, άσθματος, διαβήτη και καρκίνου, σύμφωνα με την επιστημονική ανασκόπηση που δημοσιεύτηκε στην επιθεώρηση «Nutrition Journal». Οι ερευνητές του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης συσχέτισαν τη συχνή κατανάλωση μήλων με τη μείωση του κινδύνου εμφράγματος και εγκεφαλικού, ενώ έρευνα από το Πανεπιστήμιο του Ούλστερ συσχετίζει τις φαινόλες, που αφθονούν στα μήλα, με αντικαρκινική δράση. Οι ευεργετικές ιδιότητες των μήλων αποδίδονται τόσο στις διαλυτές φυτικές ίνες, που παρεμποδίζουν την εναπόθεση της «κακής» χοληστερίνης στις αρτηρίες, όσο και στον αντιοξειδωτικό τους πλούτο, που ενισχύει την άμυνα του ανοσοποιητικού συστήματος και προστατεύει τα κύτταρα.
«Άλλαξε, θα αρπάξεις καμιά πούντα»
Είτε πρόκειται για τα ιδρωμένα ρούχα που τα αφήνουμε να στεγνώσουν πάνω μας είτε για βρεγμένα ρούχα ή παπούτσια που κρυώνουν τα πόδια μας, δεν υπάρχει καλύτερη συμβουλή: Πρέπει να βάζουμε στεγνά ρούχα και κάλτσες το συντομότερο. Σύμφωνα μάλιστα με βρετανική έρευνα από το Πανεπιστήμιο του Κάρντιφ, η έκθεση των άκρων στο κρύο αυξάνει τις πιθανότητες να αρρωστήσουμε. Οι ερευνητές ζήτησαν από τους συμμετέχοντες να βάλουν τα πόδια τους σε κρύο νερό για 20΄ και από την ομάδα ελέγχου να τα βάλουν σε μια άδεια λεκάνη. Τις επόμενες 5 ημέρες διαπίστωσαν ότι το 30% όσων είχαν… παγωμένα πόδια είχαν κρυολογήσει, συγκριτικά με το 9% εκείνων που ανήκαν στην ομάδα ελέγχου. Οι ερευνητές εικάζουν ότι όταν η επιφάνεια του σώματος και ιδιαίτερα τα άκρα είναι πιο κρύα, τότε δίνεται η ευκαιρία στους ιούς που βρίσκονται στα άκρα και ιδιαίτερα στη μύτη να πολλαπλασιαστούν, καθιστώντας πρόσφορο το έδαφος για την εκδήλωση αναπνευστικών ιώσεων.
«Μέτρα προβατάκια για να κοιμηθείς»
Μα, πώς θα γίνει αυτό; Το μυστικό δεν είναι να μετρήσουμε π.χ. 100 προβατάκια, γιατί κάτι τέτοιο τελικά θα αποδειχθεί κουραστικό, μια και γρήγορα θα χάσουμε τον λογαριασμό. Εάν όμως μετρήσουμε π.χ. τα ίδια 3 προβατάκια να μπαίνουν και να βγαίνουν από τη στάνη, δηλαδή αν απασχολήσουμε το μυαλό μας με κάτι εύκολο και βαρετό, τότε το μυαλό μας θα ησυχάσει, θα αισθανθούμε πιο ήρεμοι και ο Μορφέας θα μας επισκεφτεί πιο σύντομα.
«Είμαι όσο νιώθω»
Και όμως, η παραπάνω δήλωση δεν είναι δικαιολογία για να μην αποκαλύψουμε τα χρόνια μας. Είναι η αλήθεια! Σε ό,τι αφορά τη μακροζωία, το να νιώθουμε νέοι ίσως είναι πιο σημαντικό
από την πραγματική μας ηλικία. Μάλιστα, αρκετές έρευνες δείχνουν ότι οι άνθρωποι που αισθάνονται νεότεροι από τη χρονολογική τους ηλικία τελικά ζουν και περισσότερο συγκριτικά με εκείνους που νιώθουν μεγαλύτεροι από όσο είναι πραγματικά. Σε έρευνα του University College London σε 6.500 ενηλίκους, μέσου όρου ηλικίας 52 ετών, που παρακολουθήθηκαν για 99 μήνες, διαπιστώθηκε ότι εκείνοι που ένιωθαν τουλάχιστον έναν χρόνο μεγαλύτεροι από την πραγματική τους ηλικία είχαν 41% περισσότερες πιθανότητες να πεθάνουν μέσα στα επόμενα
8 χρόνια συγκριτικά με εκείνους που αισθάνονταν 3 χρόνια νεότεροι από τη χρονολογική τους ηλικία.
«Ντύσου, μην κρυώσεις»
Ναι, είναι κουραστικό να σου λένε «Βάλε ένα κασκόλ», «Κούμπωσε το μπουφάν σου» και το κλασικό «Κουκουλώσου». Μάλιστα, μαμάδες και γιαγιάδες έχουν πλούσιο ρεπερτόριο σε αυτές τις προτροπές. Και… δίκιο. Πρόσφατη έρευνα από το Πανεπιστήμιο του Γέιλ έδειξε ότι όταν διατηρούμε τη θερμοκρασία της μύτης μας ζεστή (κοντά στους 37° C), κάτι που είναι εφικτό εάν την καλύψουμε με ένα κασκόλ, τότε οι ρινοϊοί -που αγαπούν το κρύο- δεν έχουν την ευκαιρία να πολλαπλασιαστούν και έτσι μειώνονται οι πιθανότητες των αναπνευστικών ιώσεων.
«Η κοτόσουπα κάνει καλό στο κρύωμα»
Σοφή αποδεικνύεται η πρακτική της γιαγιάς, αλλά και της μαμάς, να ετοιμάζει ένα ζεστό ρόφημα ή μια κοτόσουπα με τα πρώτα σημάδια κρυολογήματος. Αρκετές έρευνες έχουν προσπαθήσει κατά διαστήματα να αποκωδικοποιήσουν την ευεργετική δράση της κοτόσουπας. Σε έρευνα που δημοσιεύτηκε στην ιατρική επιθεώρηση «American Journal of Therapeutics» αναφέρεται ότι η καρνοσίνη, συστατικό της κοτόσουπας, ενισχύει την άμυνα του οργανισμού, ενώ οι ερευνητές του Πανεπιστημίου της Νεμπράσκα ανακάλυψαν ότι η σούπα έχει αντιφλεγμονώδη δράση και καταπραΰνει τον βήχα και το φτέρνισμα.
«Ο ύπνος “φτιάχνει” επιδερμίδα»
Φυσική θεραπεία ομορφιάς θεωρείται ο ύπνος, γεγονός που επιβεβαιώνεται και επιστημονικά. Σύμφωνα με σουηδική έρευνα, που δημοσιεύτηκε στην ιατρική επιθεώρηση «British Medical Journal», οι άνθρωποι που δεν κοιμούνται αρκετά δείχνουν λιγότερο υγιείς, πιο κουρασμένοι και λιγότερο ελκυστικοί από αυτούς που απολαμβάνουν τον ύπνο και κοιμούνται πολλές ώρες. Κατά τη διάρκεια του ύπνου ανανεώνονται τα κύτταρα και παράγεται κολλαγόνο, απαραίτητο για τη διατήρηση της ελαστικότητας της επιδερμίδας.
«Φάε καρότα για να βλέπεις στο σκοτάδι»
Χιλιοακουσμένη συμβουλή, αλλά πολύ, μα πολύ αληθινή. Τα καρότα περιέχουν β-καροτίνη, η οποία μετατρέπεται από το σώμα σε βιταμίνη Α. Στον αμφιβληστροειδή, μια μορφή βιταμίνης Α βοηθά τις οπτικές χρωστικές ουσίες να συσσωρεύουν το φως. Η κατανάλωση καρότων, αλλά και σπανακιού και μπρόκολου, μπορεί να βελτιώσει την όραση και την αντίληψη των χρωμάτων καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής και να μειώσει τον κίνδυνο απώλειας της όρασης σε μεγάλη ηλικία. Εκτός από τα καρότα, όμως, και για τα ψάρια έχουμε πολλάκις ακούσει ότι είναι ωφέλιμα «για να βλέπουμε μακριά». Πράγματι, ο φώσφορος που υπάρχει σε σημαντικές ποσότητες στα κόκαλα των μικρών ψαριών, αλλά και σε ορισμένα θαλασσινά, όπως στο καλαμάρι, ωφελούν την όραση. Συμπερασματικά, η βιταμίνη Α και ο φώσφορος παίζουν καθοριστικό ρόλο στην καλή λειτουργία της όρασης και στην πρόληψη εμφάνισης οφθαλμικών διαταραχών.
«Πλύνε τα χέρια σου για να μην αρρωστήσεις»
Μπορεί σαν παιδιά να δυσανασχετούσαμε κάθε φορά που η μαμά μάς έστελνε να πλύνουμε τα χέρια μας πριν φάμε, αν είχαμε χαϊδέψει ένα αδέσποτο ή πριν κοιμηθούμε, αλλά πλέον οι έρευνες, καθώς και οι επίσημοι φορείς Υγείας, όπως το αμερικανικό CDC (Centers for Disease Control and Prevention), εξηγούν ότι πρόκειται για την πολυτιμότερη ίσως συμβουλή υγείας, χαρακτηρίζοντας το πλύσιμο των χεριών ως ένα DIY (Do it Yourself) «εμβόλιο» που μπορούμε να κάνουμε οι ίδιοι στον εαυτό μας για να μειώσουμε τον κίνδυνο μετάδοσης αναπνευστικών ή άλλων λοιμώξεων. Το συχνό πλύσιμο των χεριών είναι ένας από τους καλύτερους τρόπους να απαλλαγούμε από μικρόβια, να γλιτώσουμε τις ιώσεις, αλλά και τη μετάδοση παθογόνων μικροοργανισμών στους γύρω μας. Είναι απαραίτητο, λοιπόν, να σαπουνίζουμε καλά τα χέρια μας μετά από την προετοιμασία του φαγητού, τη φροντίδα ενός αρρώστου, τον καθαρισμό ενός τραύματος, την αλλαγή πάνας στα μωρά, αλλά και το πέταγμα των σκουπιδιών στον κάδο απορριμμάτων.
«Άνοιξε το παράθυρονα μπει φρέσκος αέρας»
Μια κλασική αιτία διαπληκτισμού στα μέσα μαζικής μεταφοράς, ιδίως τώρα που κρυώνει ο καιρός, είναι το αν τα παράθυρα θα είναι κλειστά ή ανοιχτά, μια και οι μισοί επιβάτες υποστηρίζουν ότι αν ανοίξουν το παράθυρο «θα κρυώσουν» και οι υπόλοιποι ότι θα αρρωστήσουν αν… δεν το ανοίξουν. Η αλήθεια είναι ότι ο αέρας σε κλειστούς χώρους τους φθινοπωρινούς και τους χειμωνιάτικους μήνες πρέπει να ανανεώνεται, γιατί διαφορετικά ο συνωστισμός σε ανεπαρκώς αεριζόμενους χώρους αυξάνει τις πιθανότητες μετάδοσης των ιών.
ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΤΗΝ κ. ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΜΟΣΧΟΒΑΚΗ, ειδική παθολόγο.
