Ζούμε στη χώρα που έχει ήλιο 8 μήνες τον χρόνο, τα καλοκαίρια μας τα περνάμε ως επί το πλείστον στη θάλασσα, κι όμως πολλοί από εμάς δεν έχουμε ακόμα πάρει όσο σοβαρά πρέπει τον κίνδυνο της υπεριώδους ακτινοβολίας και τη σπουδαιότητα του αντηλιακού. Συγκεντρώσαμε, λοιπόν, δέκα βασικές πληροφορίες σχετικά με τα αντηλιακά, από δερματολόγους και χημικούς, τις οποίες οφείλουμε όλοι να γνωρίζουμε πριν το επόμενο μπάνιο μας.
Μύθος: «Πρέπει να βάζουμε αντηλιακό κάθε 2 ώρες.»
Αλήθεια: Παρόλο που πρέπει να ξανα-βάζουμε αντηλιακό κάθε δύο ώρες, μετά την πρώτη εφαρμογή, πρέπει να θυμόμαστε, ότι με το κολύμπι και τον ιδρώτα ο δείκτης προστασίας του γαλακτώματος απομακρύνεται πιο γρήγορα από το σώμα. Χρήσιμο, λοιπόν, είναι να παρατηρήσουμε στη συσκευασία του αντηλιακού μας τον χρόνο «αδιαβροχότητας», ο οποίος συνήθως είναι 40 ή 80 λεπτά, και να επαναλαμβάνουμε την εφαρμογή του αναλόγως. Στα «καλά» αντηλιακά θα δείτε στο μπροστινό μέρος της συσκευασίας να αναγράφεται κάτι όπως: Water Resistant (80 minutes).
Μύθος: «Αρκεί να βάλουμε λίγο αντηλιακό στα σημεία που βλέπει ο ήλιος και είμαστε καλυμμένοι.»
Αλήθεια: Σύμφωνα με την Αμερικανική Ακαδημία Δερματολογίας, οι περισσότεροι άνθρωποι βάζουν μόλις το 25-50% της ποσότητας αντηλιακού που πραγματικά χρειάζονται. Λίγο πασάλειμμα, λοιπόν, στους ώμους και την πλάτη δεν αρκεί. Ο μέσος ενήλικας χρειάζεται όση ποσότητα χωράει σε ένα ποτήρι για σφηνάκι, σε κάθε επάλειψη, για να καλύψει επαρκώς όλες τις εκτεθειμένες περιοχές του σώματός του.
Μύθος: «Αν έχουμε περάσει όλα τα παιδικά μας χρόνια στον ήλιο, η ζημιά έχει ήδη γίνει.»
Αλήθεια: Όσο κι αν έχουμε εκτεθεί στην ηλιακή ακτινοβολία, όσες φορές κι αν έχουμε πάθει ηλιακό έγκαυμα, δεν είναι ποτέ αργά να αρχίσουμε να φοράμε αντηλιακό. Μπορεί να έχουμε περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσουμε μελάνωμα, από κάποιον που δεν έχει ποτέ καεί από τον ήλιο, είμαστε όμως καταδικασμένοι αν εγκαταλείψουμε την αντηλιακή προστασία εντελώς.
Μύθος: «Όταν έχει συννεφιά δεν χρειάζεται να φοράμε αντηλιακό.»
Αλήθεια: Μεγάλο λάθος, γιατί ακόμα και τις συννεφιασμένες μέρες, η επιβλαβής ακτινοβολία UV μπορεί να διαπεράσει τα σύννεφα, σε ποσοστό έως και 80%. Ακόμα μεγαλύτερη προσοχή χρειάζεται όταν έχει συννεφιά και είμαστε στην θάλασσα, γιατί η άμμος και το νερό αντανακλούν την UV. Μάλιστα, οι ειδικοί λένε πως όταν είμαστε μέσα στο νερό, καιγόμαστε πολύ περισσότερο, απλά επειδή νιώθουμε δροσιά δεν το αντιλαμβανόμαστε.
Μύθος: «Όσο υψηλότερος ο δείκτης προστασίας, τόσο περισσότερη ώρα μπορούμε να καθόμαστε στον ήλιο.»
Αλήθεια: Ο Δερματολόγος-Αφροδισιολόγος Δρ. Μάρκος Μιχελάκης, ξεκαθαρίζει σε άρθρο του μια μεγάλη παρεξήγηση: «Οι διαφορές ανάμεσα στους διάφορους δείκτες προστασίας δεν είναι τόσο μεγάλες όσο ακούγονται. Ένα αντηλιακό με SPF ίσο με 15 δεσμεύει το 93% της UV, ένα με SPF ίσο με 30 δεσμεύει το 97% και ένα άλλο με SPF50 δεσμεύει το 98%. Ανεξάρτητα από τον δείκτη προστασίας του αντηλιακού σας, φροντίστε να βάζετε αρκετή ποσότητα. Σε γενικές γραμμές χρειάζεστε ένα κουταλάκι του γλυκού αντηλιακό ανά τμήμα του σώματος: 1 για το πρόσωπο και τον λαιμό μπροστά, 1 για κάθε χέρι, 1 για κάθε πόδι, 1 για το στήθος και την κοιλιά, 1 για την ράχη και τον αυχένα κ.λπ. Μην ξεχνάτε τη μύτη, τα αυτιά και το δέρμα στο πάνω μέρος του ποδιού (κουντεπιέ). Οι άντρες δεν πρέπει να ξεχνούν το δέρμα του κεφαλιού αν έχουν φαλάκρα.»
Μύθος: «Τα περσινά μου αντηλιακά είναι σχεδόν γεμάτα, οπότε δεν χρειάζεται να πάρω καινούργια.»
Αλήθεια: Θεωρητικά, σύμφωνα με τους ειδικούς, τα αντηλιακά έχουν χρόνο ζωής περίπου δύο χρόνια. Οπότε το πιθανότερο είναι, ότι μπορείτε να τα χρησιμοποιήσετε για δεύτερη χρονιά. Ωστόσο, δεδομένου ότι για να καλυφθεί το σώμα ενός ατόμου απαιτούνται από 25 έως 50ml ανά επάλειψη… θα έπρεπε να αναρωτηθείτε γιατί δεν σας έχουν τελειώσει. Επίσης, βεβαιωθείτε ότι όλο αυτό το διάστημα που δεν τα χρησιμοποιείτε, βρίσκονται σε καλές συνθήκες, παρατηρώντας αν έχει αλλοιωθεί η υφή, το χρώμα και το άρωμά τους.
Μύθος: «Έχω ένα αντηλιακό μόνιμα στο αμάξι, για παν ενδεχόμενο.»
Αλήθεια: Μιλώντας παραπάνω για συνθήκες, το να έχετε αντηλιακό σε ένα αμάξι που υπερθερμαίνεται, είναι δώρον άδωρον, γιατί τα χημικά που λειτουργούν ως ασπίδα προστασία σε αυτό «χαλάνε» όταν το αντηλιακό ζεσταίνεται υπερβολικά ή εκτίθεται για ώρα στον ήλιο, άρα παύουν να προστατεύουν. Αυτός είναι και ο λόγος που ακόμα και στην παραλία, πρέπει να κρατάτε το αντηλιακό σας υπό σκιά.
Μύθος: «Πρέπει να βάζουμε αντηλιακό με το που φτάσουμε στην παραλία.»
Αλήθεια: Πρέπει να βάζουμε αντηλιακό μισή ώρα πριν φτάσουμε στην παραλία.Ειδικά στα παιδιά, η επάλειψη πρέπει να γίνεται με ιδιαίτερη προσοχή στο σπίτι (ή στο δωμάτιο), ενώ είναι εντελώς γυμνά, ώστε να είμαστε βέβαιοι ότι δεν θα υπάρξουν σημεία που θα μείνουν ακάλυπτα. Όταν φτάσετε στην παραλία, θα είναι πολύ πιο δύσκολο να τους βάλετε αντηλιακό σχολαστικά, γιατί δεν θα στέκονται ακίνητα! Το μισάωρο δεν συνιστάται από τους ειδικούς αυθαίρετα: Τόση ώρα χρειάζονται τα συστατικά του αντηλιακού, για να ενεργοποιηθούν και να αρχίσουν να προστατεύουν την επιδερμίδα.
Μύθος: «Στα αντηλιακά, το επώνυμο και πιο δημοφιλές είναι το καλύτερο.»
Αλήθεια: Σε έρευνα που πραγματοποιήθηκε στην Αμερική το 2016, το 40% των πιο πολυδιαφημισμένων αντηλιακών δεν κάλυπτε τις τρέχουσες επίσημες οδηγίες αντηλιακής προστασίας. Τα στοιχεία που πρέπει να έχει το αντηλιακό που θα αγοράσετε είναι: Ευρύ φάσμα κάλυψης (να προστατεύει, δηλαδή, τόσο από την UVA όσο και από την UVB ακτινοβολία), δείκτη προστασίας 30 και άνω και αδιαβροχότητα.
Μύθος: «Λάδι, κρέμα, φυσικό, χημικό, όλα τα αντηλιακά ίδια είναι και κάνουν για όλους.»
Αλήθεια: Δεν είναι ακριβώς έτσι. Ο καθηγητής Δερματολογίας κ. Α. Κατσάμπας σε άρθρο του εξηγεί, ότι ως προς την απόδοση, δεν υπάρχουν διαφορές ανάμεσα στα αντηλιακά σε μορφή τζελ, κρέμας ή λαδιού. Καλό είναι, όμως, να συμβουλεύεται κανείς τον δερματολόγο του, ως προς την μορφή αντηλιακού που ταιριάζει στο δέρμα του. Είναι, πάντως, απαραίτητο να δίνεται προσοχή στην επιλογή αντηλιακού για παιδιά: αυτό πρέπει να έχει υψηλό δείκτη προστασίας και να είναι κατασκευασμένο για χρήση σε βρεφικές ή παιδικές επιδερμίδες. Όσο για τα φυσικά ή χημικά αντηλιακά, τα πρώτα αντανακλούν την ακτινοβολία περιλαμβάνοντας φυσικά έλαια (π.χ. οξείδιο του ψευδαργύρου), ενώ τα δεύτερα απορροφούν την ηλιακή ενέργεια και περιέχουν φίλτρα που προστατεύουν από τον ήλιο (π.χ. βενζοφαινόνη, κινναμοειδή, κ.α.) Η αποτελεσματικότητα και των δύο είναι ίδια, απλά λειτουργούν διαφορετικά. Σημασία έχει να έχουν περάσει και τα δύο από έλεγχο, από το χημείο του κράτους».
Στο σημείο αυτό, έχει σημασία να υπενθυμίσουμε ότι η χρήση βρεφικού αντηλιακού συνιστάται σε μωρά άνω των 6 μηνών. Τα μικρότερα δεν θα πρέπει να εκτίθενται στην ηλιακή ακτινοβολία.
