Η έλλειψη της βιταμίνης Β12 στον οργανισμό μπορεί να οφείλεται είτε στη χαμηλή πρόσληψή της μέσω της διατροφής είτε στην ανεπαρκή απορρόφησή της.
Δεδομένου ότι η πολύτιμη βιταμίνη του συμπλέγματος Β έχει πολλαπλούς ρόλους, όπως η «απελευθέρωση» της ενέργειας από τις τροφές, η προστασία της καρδιάς και των αγγείων και η καλή όραση, η έλλειψή της μπορεί να οδηγήσει σε ευρύ φάσμα συμπτωμάτων και ενοχλήσεων ή και σε σοβαρά προβλήματα υγείας, όπως η καρδιοπάθεια ή το γλαύκωμα.
Είναι πολλές οι αιτίες που μπορεί να «κρύβονται» πίσω από την έλλειψη της βιταμίνης Β12. Τις κυριότερες από αυτές μπορείτε να τις δείτε παρακάτω.
1. Χορτοφαγική διατροφή: Η βιταμίνη Β12 βρίσκεται αποκλειστικά σε τροφές ζωικής προέλευσης –εκτός κι να έχει προστεθεί τεχνητά σε προϊόντα όπως τα δημητριακά ή το γάλα σόγιας κατά τη διαδικασία παραγωγής τους– και ο ανθρώπινος οργανισμός δεν μπορεί να τη συνθέσει από μόνος του, επομένως όσοι ακολουθούν χορτοφαγική διατροφή και κυρίως αυστηρά χορτοφαγική (vegan) διατροφή διατρέχουν κίνδυνο έλλειψης.
2. Παθήσεις του εντέρου: Όπως τα περισσότερα θρεπτικά συστατικά, έτσι και η βιταμίνη Β12 απορροφάται από το έντερο για να περάσει στο αίμα. Όσοι πάσχουν από τη νόσο του Crohn ή από κοιλιοκάκη (δυσανεξία στη γλουτένη), παθήσεις που χαρακτηρίζονται από τη φλεγμονή και τις βλάβες στο γαστρεντερικό σύστημα, παρουσιάζουν διαταραχές δυσαπορρόφησης, επομένως ο οργανισμός τους δεν είναι σε θέση να αξιοποιήσει τη βιταμίνη Β12 που λαμβάνουν μέσω της διατροφής τους.
3. Διαβήτης: Σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύτηκε το 2013 στην επιθεώρηση Journal of Diabetes and Metabolic Disorders, τόσο οι ασθενείς με διαβήτη τύπου 1 όσο και αυτοί με διαβήτη τύπου 2 είναι πιο επιρρεπείς στην έλλειψη της βιταμίνης Β12. Αυτό συμβαίνει γιατί η μετφορμίνη, ένα φάρμακο που χορηγείται στο πλαίσιο της θεραπευτικής αντιμετώπισης του διαβήτη, επεμβαίνει στη διαδικασία απορρόφησης της βιταμίνης από τον οργανισμό.
4. Βαριατρική χειρουργική: Οι χειρουργικές επεμβάσεις που περιλαμβάνουν αφαίρεση τμήματος του στομάχου οδηγούν συχνά σε έλλειψη βιταμίνης Β12 στον οργανισμό. Στην περίπτωση αυτή οι γιατροί συχνά χορηγούν μια μορφή της βιταμίνης που «παρακάμπτει» το στομάχι και περνά απευθείας στο αίμα.
5. Ηλικία: Σύμφωνα με έρευνα που πραγματοποιήθηκε στις ΗΠΑ, ένας στους 33 ενήλικες άνω των 50 ετών έχει πολύ χαμηλά επίπεδα βιταμίνης Β12 στον οργανισμό του, ενώ ποσοστό 20% αυτής της ομάδας του πληθυσμού παρουσιάζουν ανεπάρκεια Β12. Όσο περνούν τα χρόνια, ο ρυθμός απορρόφησης των διαφόρων θρεπτικών συστατικών, συμπεριλαμβανομένης της βιταμίνης Β12, μειώνεται, γι’ αυτό και οι γιατροί συχνά συνιστούν τη λήψη συμπληρωμάτων στα άτομα μέσης και τρίτης ηλικίας.
6. Ατροφική γαστρίτιδα: Πρόκειται για μια πάθηση που χαρακτηρίζεται από τη φλεγμονή του τοιχώματος του στομάχου και προκαλείται μεταξύ άλλων από βακτηριακές λοιμώξεις, την κατάχρηση αναλγητικών φαρμάκων ή το έντονο στρες. Προκαλεί συμπτώματα όπως ο στομαχόπονος, η ναυτία, η τάση για εμετό και η μειωμένη όρεξη και συχνά οδηγεί σε διατροφικές ελλείψεις, όπως η έλλειψη της βιταμίνης Β12.
7. Κακοήθης αναιμία: Η κακοήθης αναιμία είναι μια αυτοάνοση πάθηση στην οποία το ανοσοποιητικό σύστημα επιτίθεται στα κύτταρα του στομάχου που παράγουν τον λεγόμενο ενδογενή παράγοντα, μια πρωτεΐνη απαραίτητη για την απορρόφηση της βιταμίνης Β12 από τον οργανισμό. Χωρίς τον ενδογενή παράγοντα, καθίσταται αδύνατη η μεταφορά της Β12 διά μέσου του λεπτού εντέρου, όπου γίνεται φυσιολογικά η απορρόφησή της. Η κακοήθης αναιμία προκαλεί συμπτώματα όπως η κόπωση, οι συχνοί πονοκέφαλοι, ο πόνος στο στήθος και η ανεξήγητη απώλεια βάρους.
8. Ελικοβακτήριο του πυλωρού: Η λοίμωξη από το βακτήριο αυτό είναι συχνά η αιτία εμφάνισης έλκους. Οποιοσδήποτε παράγοντας προκαλεί γαστρεντερικά προβλήματα μπορεί να οδηγήσει και σε διαταραχές δυσαπορρόφησης και διατροφικές ελλείψεις.
