Οι αλλεργίες της άνοιξης, δηλαδή η ρινίτιδα, η επιπεφυκίτιδα και το άσθμα, που προκαλούνται κυρίως από τη γύρη των ανθισμένων δέντρων, θάμνων και αγριόχορτων που κυκλοφορεί συνεχώς στον αέρα αυτή την εποχή, αφορούν όλο και περισσότερους από εμάς.
Σύμφωνα με υπολογισμούς, ακόμα και ο ένας στους τρεις μπορεί να υποφέρει από ανοιξιάτικες αλλεργίες και μάλιστα τα στοιχεία δείχνουν ότι όσο περνάνε τα χρόνια οι αλλεργικοί αυξάνονται.
Σημαντικό ρόλο παίζουν διάφοροι περιβαλλοντικοί παράγοντες, όπως η υγρασία και η ατμοσφαιρική ρύπανση – γι’ αυτό και οι αλλεργίες είναι χειρότερες στις πόλεις.
Επίσης, για την αύξηση των αλλεργιών μπορεί να ευθύνονται και οι συνήθειες ή οι επιλογές μας, όπως είναι η διατροφή μας, που κατακλύζεται από όλο και περισσότερα επεξεργασμένα και τυποποιημένα τρόφιμα, το άγχος, η έλλειψη άσκησης, καθώς και τα αποστειρωμένα περιβάλλοντα στα οποία ζούμε και μεγαλώνουμε τα παιδιά μας.
Αλλεργίες και συμπτώματα
Η αλήθεια είναι ότι τα συμπτώματα που μας προκαλούν οι ανοιξιάτικες αλλεργίες μοιάζουν πολύ με εκείνα του κοινού κρυολογήματος: Μπουκωμένη μύτη, συνάχι, αλλεπάλληλα φτερνίσματα, ξηρός βήχας, ερεθισμένα αφτιά, λαιμός που μας φαγουρίζει, μάτια που τρέχουν, είναι κόκκινα και προκαλούν φαγούρα, απώλεια της όσφρησης, πονοκέφαλος, κούραση, ακόμα και σφίξιμο στο στήθος ή/και δυσκολία στην αναπνοή (όταν πρόκειται για αλλεργικό άσθμα).
Τα συμπτώματα αυτά μπορεί να είναι ήπια αλλά και σοβαρά, φτάνοντας ακόμα και στο σημείο να μας εμποδίζουν από τις καθημερινές μας δραστηριότητες, το σχολείο, την εργασία μας ή/και τον ύπνο μας.
Τι μας συμβαίνει;
Το ανοσοποιητικό μας σύστημα, επειδή είναι προορισμένο και οργανωμένο να αντιδρά σε ξένα βλαπτικά στοιχεία, σε άτομα με αλλεργική προδιάθεση αντιδρά σε ένα αλλεργιογόνο – στη γύρη στην προκειμένη περίπτωση – σαν να είναι επικίνδυνο για την υγεία μας, με αποτέλεσμα να εμφανίζουμε τα ενοχλητικά συμπτώματα που όλοι γνωρίζουμε.
Είναι σημαντικό να συγκρατήσουμε ότι το ανοσοποιητικό μας σύστημα δεν αντιδρά από την πρώτη φορά που έρχεται σε επαφή με ένα αλλεργιογόνο. Το γνωρίζει πρώτα και την επόμενη ή τη μεθεπόμενη φορά (ή ακόμα και μετά από 50 φορές που έχει έρθει σε επαφή μαζί του) αντιδρά σε αυτό.
Γι’ αυτό άλλωστε και οι ανοιξιάτικες αλλεργίες, όσο κι αν το ευχόμαστε, δεν βελτιώνονται όσο περνάνε τα χρόνια αλλά συχνά χειροτερεύουν ή και επεκτείνονται (δηλαδή στη ρινίτιδα μπορεί να προστεθεί και άσθμα).
Πώς θα ξεχωρίσουμε την αλλεργική ρινίτιδα από την ίωση
Η αλλεργική ρινίτιδα μπορεί να διαρκεί για μήνες (ενώ το κοινό κρυολόγημα περνάει μετά από 4 με 5 ημέρες συνήθως), μας απασχολεί συγκεκριμένες εποχές, κυρίως την άνοιξη, και εμφανίζεται περισσότερο όταν ο καιρός είναι ξηρός και όχι πολύ ψυχρός και φυσάει αρκετός άνεμος.
Επίσης, η αλλεργική ρινίτιδα καραδοκεί όταν κάνουμε βόλτες στη φύση, σε μέρη με πλούσια βλάστηση και όχι όταν είμαστε στο σπίτι μας με κλειστά παράθυρα.
Τι μπορεί να μας ενοχλεί;
Για να μάθουμε ποιο είναι το ή τα αλλεργιογόνα που μας «πειράζουν» θα πρέπει να επισκεφθούμε έναν ειδικό γιατρό, που δεν είναι άλλος από τον αλλεργιολόγο. Κατ’ αρχάς θα μας κάνει δερματικές δοκιμασίες (τεστ).
Στη διάρκειά τους τοποθετεί πάνω στο δέρμα μία σταγόνα από τα διάφορα αλλεργιογόνα, ακολουθεί επιφανειακό τσίμπημα στο δέρμα και ο γιατρός παρακολουθεί σε ποιο θα υπάρξει δερματική αντίδραση (σαν τσίμπημα κουνουπιού) η οποία – ανάλογα με το πόσο μικρή ή μεγάλη θα είναι – θα σημαίνει ότι το εν λόγω αλλεργιογόνο μας ενοχλεί λιγότερο ή περισσότερο.
Αν χρειαστεί, μπορεί να μας συστήσει και αιματολογικές εξετάσεις.
Τα ναι
Ας δούμε τι μπορούμε να κάνουμε για να περιορίσουμε τα ενοχλητικά συμπτώματα των ανοιξιάτικων αλλεργιών. Θα μας βοηθήσει να:
* Φοράμε μεγάλα γυαλιά ηλίου όταν βγαίνουμε την ημέρα ώστε να προστατεύονται τα μάτια μας από την επαφή με τα αλλεργιογόνα.
* Κάνουμε ντους και να αλλάξουμε τα ρούχα μας όταν επιστρέψουμε από έξω ώστε να διώξουμε από πάνω μας τη γύρη που πιθανώς κόλλησε στα μαλλιά ή στα ρούχα μας όσο βρισκόμασταν εκτός σπιτιού.
* Μένουμε σε εσωτερικούς χώρους – κρατώντας τα παράθυρα κλειστά – όταν οι καιρικές συνθήκες ευνοούν τα αλλεργιογόνα (π.χ. είναι άνοιξη, έχει πολύ ήλιο, αέρα κ.λπ.).
* Σκουπίζουμε συχνά και ξεσκονίζουμε με ένα υγρό πανί (κατά προτίμηση πρωινές ώρες).
* Κρατάμε τα παράθυρα του αυτοκινήτου κλειστά.
* Αερίζουμε πολύ καλά το σπίτι νωρίς το πρωί (πριν τις 9.00 ιδανικά), ώστε να μη μαζεύονται ατμοσφαιρικά αλλεργιογόνα αλλά και σκόνη με ακάρεα, που επιδεινώνουν την κατάσταση, αφού και αυτά πολλαπλασιάζονται την άνοιξη (ας σημειώσουμε εδώ ότι το καλύτερο, πιο φθηνό και οικολογικό ακαρεοκτόνο είναι ο καλός αερισμός του σπιτιού).
Τα όχι
Ας δούμε τι δεν πρέπει να κάνουμε ώστε να κρατήσουμε τα ενοχλητικά συμπτώματα των αλλεργιών μακριά μας. Ετσι θα πρέπει να μην:
* Κάνουμε βόλτες στην εξοχή και στα μέρη με πολλά φυτά (βουνά, λιβάδια κ.λπ.) ώστε να μένουμε όσο πιο μακριά γίνεται από την πηγή των αλλεργιογόνων.
* Κόβουμε το γρασίδι ή είμαστε κοντά όταν το κουρεύει κάποιος άλλος.
* Καπνίζουμε ή βρισκόμαστε σε μέρη με καπνό (δεν πρόκειται μόνο για τον καπνό του τσιγάρου αλλά και εκείνου από το τζάκι, το μπάρμπεκιου κ.λπ.) γιατί επιδεινώνει τα συμπτώματα από το αναπνευστικό.
* Απλώνουμε τα σκεπάσματα έξω για να αεριστούν (παρά μόνο νωρίς το πρωί) ή τα ρούχα για να στεγνώσουν γιατί κολλάει επάνω τους η γύρη.
* Ερχόμαστε σε κοντινή επαφή με ζώα μέσα στο σπίτι γιατί εκτός από τα άλλα αλλεργιογόνα που φέρουν με το τρίχωμά τους μπορεί να φέρνουν και γύρη από έξω μέσα.
Μία βόλτα στο φαρμακείο
Σύμφωνα με τις οδηγίες του αλλεργιολόγου μας μπορούμε να προμηθευτούμε φάρμακα, κυρίως αντιισταμινικά και κορτιζονούχα, που μας βοηθούν να αντιμετωπίσουμε τις αλλεργίες, τόσο περιορίζοντας τα συμπτώματα όσο και προλαμβάνοντας επιπλοκές (ιγμορίτιδα, ωτίτιδα, επιδείνωση συνυπάρχοντος άσθματος κ.ά.).
Για τη ρινίτιδα υπάρχουν αντιισταμινικά τοπικά (ρινικά σπρέι) ή από το στόμα (δισκία ή σταγόνες) αλλά και ρινικά σπρέι ειδικών, ασφαλών κορτιζονούχων φαρμάκων. Για την επιπεφυκίτιδα χορηγούνται αντιισταμινικά κολλύρια.
Προσοχή στο άσθμα
Ειδικά όσον αφορά το άσθμα, που είναι η πιο σοβαρή μορφή αυτών των αλλεργιών, θα πρέπει η θεραπεία να δίνεται μόνο από ειδικό αλλεργιολόγο ή πνευμονολόγο οι οποίοι επιλέγουν, ανάλογα με τη βαρύτητα του προβλήματος, τόσο το από τι θα αποτελείται όσο και το πόσο θα διαρκέσει η θεραπεία.
Η θεραπεία για το άσθμα περιλαμβάνει εισπνεόμενα βρογχοδιασταλτικά, σπρέι κορτιζόνης και αντιλευκοτριενικά δισκία. Επειδή μπορεί να εκδηλωθεί σοβαρή αναπνευστική κρίση με έντονη δύσπνοια, ίσως χρειαστεί και κορτιζόνη σε εισπνοές με νεφελοποιητή, σε χάπια ή ενέσεις.
Για να απαλλαγούμε μια για πάντα από τις αλλεργίες
Λέγεται αλλιώς και ανοσοθεραπεία (ή εμβόλια κατά της αλλεργίας, όπως τα ξέρει ο κόσμος) και πρόκειται για μία χρόνια θεραπεία που ξεκινά στο τέλος της άνοιξης και πρέπει να γίνεται πάντα υπό την καθοδήγηση του ειδικού αλλεργιολόγου, εφόσον δεν υπάρχουν αντενδείξεις.
Η απευαισθητοποίηση επιλέγεται όταν η φαρμακευτική αγωγή δεν είναι αρκετή για να αντιμετωπιστούν οι αλλεργίες και τα προβλήματα επιμένουν να μας ταλαιπωρούν. Είναι μια διαδικασία κατά την οποία χορηγούνται στον ασθενή τακτικά μικρές και προοδευτικά αυξανόμενες δόσεις από το ή τα αλλεργιογόνα στα οποία αντιδρά έντονα ο οργανισμός.
Σιγά-σιγά το ανοσοποιητικό σύστημα συνηθίζει το αλλεργιογόνο, με αποτέλεσμα η αλλεργική (ανοσολογική) αντίδραση που εκδηλώνει να είναι περιορισμένη αρχικά και μηδενική τελικά (ανοσολογική ανοχή).
Ευχαριστούμε για τη συνεργασία τη δρα Καλλιόπη Κόντου-Φίλη, αλλεργιολόγο.
