«Βράδυ είναι, θα φάω μόνο μια σαλάτα!» σκέφτεσαι… Ξεκίνησες δίαιτα για δεύτερη φορά, αφού την προηγούμενη τα παράτησες στις 3 μέρες. Κι είναι κι εκείνο το γλυκό που σου έφεραν προχθές. Σαν να σε φωνάζει από το ψυγείο. Υποκύπτεις… Πέφτεις με μανία στην τούρτα. Τρώς ένα κομμάτι. Μετά από λίγο και δεύτερο… Και τρίτο… Αμέσως σε πιάνουν τύψεις. Δεν μπορείς και να αναπνεύσεις καλά. Η διάθεσή σου χειροτερεύει. Τρως όμως λίγο ακόμα. Δεν συγκρατείσαι. Είσαι έρμαιο της γεύσης. Υπόσχεσαι στον εαυτό σου ότι αύριο θα φας μόνο φρούτα και λαχανικά. Κι όμως… Δεν…
Μήπως στηρίζεις τα προβλήματά σου στο φαγητό; Μήπως είναι ένα μυστικό που δεν μοιράζεσαι; Πότε ήταν η τελευταία φορά που θυμάσαι τον εαυτό σου να μην προσπαθεί να κάνει δίαιτα; Ας μιλήσουμε για την αδηφαγική διαταραχή!
«Μήπως οι παραπάνω σκέψεις σας θυμίζουν κάτι από την ζωή σας; Προσωπικά, πιστεύω ότι δεν υπάρχει γυναίκα που να μην έχει ζήσει έστω και μία φορά αυτή την κατάσταση» εξηγεί η διαιτολόγος Ιωάννα Κοντολέ.
«Όταν ο αδιάκοπος κύκλος απώλειας ελέγχου με το φαγητό και τύψεων έχει εγκαθιδρυθεί για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα, τότε μιλάμε για ύπαρξη μίας πολύ συχνής διατροφικής διαταραχής, της αδηφαγικής διαταραχής ή αλλιώς binge eating disorder συμπληρώνει η διαιτολόγος!
ΑΠΟ ΤΙΣ «ΜΙΚΡΕΣ» ΑΜΑΡΤΙΕΣ ΣΤΗΝ ΑΔΗΦΑΓΙΑ
Διαβάζεις όλα τα παραπάνω και είσαι σίγουρη. Είμαι και εγώ άτομο που υποφέρει από αδηφαγική διαταραχή. «Όλοι, κάποιες στιγμές της ζωής μας καταναλώνουμε μεγαλύτερη ποσότητα φαγητού από αυτή που θεωρούμε φυσιολογική. Μερικές φορές νιώθουμε και τύψεις γι’αυτό. Όμως στα άτομα με αδηφαγική διαταραχή η κατάσταση αυτή είναι πολύ συχνή και συνοδεύεται από συναισθήματα που κάνουν το άτομο δυσλειτουργικό στην καθημερινότητά του» εξηγεί η διαιτολόγος.
Το «στρεσογόνο» φαγητό
Σιγά σιγά εκείνος που πάσχει από την συγκεκριμένη διαταραχή αισθάνεται άγχος. Συνήθως τρώει κρυφά, γιατί ντρέπεται για αυτό. Κι ενώ το φαγητό αποτελεί το μέσο για να διαχειριστεί τα συναισθήματά του και τις περισσότερες φορές τρώει χωρίς να πεινάει – λόγω ανίας, άγχους, μοναξιάς κλπ – τελικά δεν νιώθει καλά μετά την κατανάλωση φαγητού!
Η έλλειψη αυτοεκτίμησης
Τα άτομα με αδηφαγική διαταραχή – όπως και όλα τα άτομα που πάσχουν από διατροφικές διαταραχές – δεν έχουν και την καλύτερη εικόνα για τον εαυτό τους. Χαμηλή αυτοεκτίμηση, κακή εικόνα για το σώμα που πολλές φορές συνοδεύονται από ψυχιατρικές ασθένειες όπως κατάθλιψη.Αρκετά από αυτά τα άτομα έπασχαν παλαιότερα από νευρική ανορεξία ή νευρική βουλιμία.
Πάντως οι αιτίες που οδηγούν στην εμφάνιση αδηφαγικής διαταραχής δεν είναι ακόμα απόλυτα ξεκάθαρες. Πρόκειται για μια πολυπαραγοντική διαταραχή όπως και όλες οι διατροφικές διαταραχές. Τόσο ψυχολογικοί όσο και βιολογικοί παράγοντες ευθύνονται για την εμφάνισή της.
ΠΟΤΕ ΜΙΛΑΜΕ ΓΙΑ ΑΔΗΦΑΓΙΚΗ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ
Όλες οι διατροφικές διαταραχές έχουν κοινά χαρακτηριστικά και αιτίες. Η Αμερικάνικη Ψυχιατρική Εταιρεία μόλις το 1994 όρισε συγκεκριμένα κριτήρια γι’ αυτή την διαταραχή:
1. Επανειλημμένα επεισόδια υπερφαγίας όπου καταναλώνεται μεγάλη ποσότητα τροφής σε μικρό χρονικό διάστημα
2. Κατά την διάρκεια αυτών των επεισοδίων υπάρχει μεγάλη αίσθηση απώλειας ελέγχου, το άτομο δηλαδή νιώθει πως δεν μπορεί να σταματήσει να τρώει.
3. Κατά την διάρκεια των επεισοδίων συμβαίνουν τουλάχιστον τρία από τα ακόλουθα:
– το άτομο τρώει πιο γρήγορα από τον συνηθισμένο ρυθμό
– το άτομο τρώει μέχρι να νιώσει δυσφορία
– το άτομο τρώει μεγάλες ποσότητες φαγητού χωρίς να πεινάει
– το άτομο τρώει μόνο του γιατί νιώθει ντροπή και αμηχανία
– το άτομο νιώθει αηδία για τον εαυτό του και μεγάλες ενοχές
– υπάρχει έντονη δυσφορία μετά το επεισόδιο υπερφαγίας
4. Τα επεισόδια υπερφαγίας συμβαίνουν κατά μέσο όρο τουλάχιστον 2 φορές την εβδομάδα για 6 μήνες.
5. Δεν χρησιμοποιούνται μέθοδοι εκκαθάρισης ή ελέγχου βάρους (εμετός, υπεργυμναστική κλπ) όπως στην νευρική βουλιμία, και αυτή είναι η κύρια διαφορά των δύο διατροφικών διαταραχών.
Ανάμεσα στα άτομα που επισκέπτονται κάποιον ειδικό για να χάσουν βάρος το 30% καλύπτει όλα τα κριτήρια της διαταραχής. Υπάρχουν πάρα πολλά άτομα με άτυπες μορφές της διαταραχής, καλύπτουν δηλαδή κάποια από τα κριτήρια, για παράδειγμα τα υπερφαγικά επεισόδια δεν είναι τόσο μεγάλα αλλά το άτομο νιώθει πολλές ενοχές. Τα άτομα αυτά βιώνουν το ίδιο έντονο ψυχολογικό στρες και έχουν επίσης ανάγκη για βοήθεια.
ΠΟΙΕΣ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΤΗΣ ΑΔΗΦΑΓΙΚΗΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗΣ
Μια τέτοια διαταραχή δεν αργεί να γίνει χρόνια. Οι συνέπειες λοιπόν μακροχρόνια στο άτομο που υποφέρει από αυτήν είναι πολλές:
– Το άτομο μπορεί να γίνει παχύσαρκο με ό,τι αυτό συνεπάγεται όπως αυξημένη αρτηριακή πίεση, αντίσταση στην ινσουλίνη, σακχαρώδης διαβήτης κλπ.
– Ο μεταβολισμός επηρεάζεται σημαντικά και εμφανίζεται διαταραχή της ισορροπίας του σακχάρου, μεταβολικό σύνδρομο, εξάντληση, έλλειψη βιταμινών, αναιμία και υποθρεψία.
– Συχνά τα άτομα κάνουν έντονη κατακράτηση υγρών που δημιουργεί πρήξιμο και αρρυθμίες.
– Τα άτομα επίσης μπορεί να στραφούν σε ακόμα πιο επικίνδυνες διατροφικές διαταραχές όπως νευρική βουλιμία ή νευρική ανορεξία.
– Τέλος, συχνές είναι και οι ψυχιατρικές διαταραχές που αναπτύσσονται όπως κατάθλιψη, κρίσεις πανικού, αγχώδεις διαταραχές, χρήση ουσιών και διαταραχές προσωπικότητας.
ΠΩΣ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΤΕΙ
Η θεραπεία της αδηφαγικής διαταραχής ξεκινά με την διάγνωσή της. Το άτομο πρέπει να αντιληφθεί και να αποδεχτεί το γεγονός ότι υποφέρει από μία διατροφική διαταραχή και να θέσει ως προτεραιότητα της θεραπείας του, την βελτίωση της σχέσης που έχει με το φαγητό.
Πρώτος Στόχος – Σταθεροποίηση! Πρωταρχικό μέλημα είναι η επαναφορά του φυσιολογικού τρόπου σίτισης σε συνδυασμό με σταθεροποίηση του σωματικού βάρους. Η μείωση του σωματικού βάρους, αν αυτό είναι αναγκαίο, θα πρέπει να περάσει σε δεύτερη μοίρα γιατί το να ακολουθήσει ένα άτομο με αδηφαγική διαταραχή μία στερητική δίαιτα, απλά θα ενισχύσει τα συμπτώματά του και θα το κάνει να αισθανθεί ακόμα πιο άσχημα με τον εαυτό του.
– Για να σταθεροποιηθεί η διατροφή το άτομο που πάσχει θα πρέπει να απευθυνθεί σε διαιτολόγο ο οποίος να γνωρίζει την διαχείριση της συγκεκριμένης κατάστασης. Όποιος σας υποσχεθεί γρήγορη απώλεια βάρους και μαγικές λύσεις απλά δεν γνωρίζει και θα σας οδηγήσει σε ακόμα χειρότερη κατάσταση.
Δεύτερος Στόχος – Ψυχολογική υποστήριξη. Είναι σημαντικό το άτομο να ξεκινήσει θεραπεία με εξειδικευμένο ψυχολόγο που θα τον βοηθήσει στο κομμάτι της αυτοεκτίμησης και της προσωπικότητας. Αν εμείς ως διαιτολόγοι αφαιρέσουμε από αυτά τα άτομα το φαγητό (ωθώντας τους να χάσουν γρήγορα βάρος) τους αφαιρούμε το στήριγμά τους και οι συνέπειες για μερικούς μπορεί να είναι άσχημες.
ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ
Αν και για την αντιμετώπιση της αδηφαγικής διαταραχής είναι απαραίτητη η συστηματική παρακολούθηση από εξειδικευμένο διαιτολόγο παρακάτω είναι μερικές μικρές συμβουλές που μπορεί να βοηθήσουν:
– Τρώτε συχνά γεύματα κάθε 2-3 ώρες.
– Τρώτε ένα πολύ καλό πρωινό
– Μην αποφεύγετε τα αγαπημένα σας φαγητά, τίποτα δεν παχαίνει και τίποτα δεν αδυνατίζει. Αν σας αρέσουν τα γλυκά, απλά φάτε ένα γλυκό κάθε μέρα
– Τρώτε αρκετούς υδατάνθρακες σε κάθε σας γεύμα
– Έχετε ποικιλία στη διατροφή σας και προτιμήστε να κάνετε συνδυασμούς τροφών σε κάθε γεύμα
– Απολαύστε το φαγητό σας τρώγοντας το αργά και σε ευχάριστο περιβάλλον
Αν είσαι ένα από τα εκατομμύρια άτομα που σήμερα το βράδυ θα κάνουν ένα βουλιμικό-υπερφαγικό επεισόδιο απλά σκέψου πόσοι ακόμα από τους γείτονές σου (ή ακόμα και τα άτομα που μένουν στο ίδιο σπίτι με εσένα) θα κάνουν το ίδιο πράγμα την ίδια στιγμή… και πόσο πιο εύκολα θα ήταν τα πράγματα αν τελικά τρώγαμε όλοι μαζί αυτά που μας αρέσουν, χωρίς να κρυβόμαστε ο ένας από τον άλλον.
