Της Δρ. Μάργκαρετ Ράδερφορντ
Γράφω αρκετό καιρό τώρα για ένα σύνδρομο που λέγεται «Τέλεια Κρυμμένη Κατάθλιψη».
Οι άνθρωποι που την έχουν είναι αυτοί που παλεύουν εσωτερικά με την κατάθλιψη, μάλιστα πολλές φορές με σοβαρή κατάθλιψη. Και οι άλλοι γύρω τους ποτέ δεν θα φανταζόταν ότι πάσχουν από αυτή. Μπορούν να πράξουν τόσο σκόπιμα αλλά και ασυνείδητα, για να αρνηθούν και να αποφύγουν τον πόνο ή την ταλαιπωρία. Και το κάνουν αρκετά καλά. Στην πραγματικότητα τέλεια.
Αλλά τι είναι ένα σύνδρομο;
Ορίστε τι είναι σύμφωνα με το λεξικό:
«Παθολογία, Ψυχιατρική. Ένα σύνολο συμπτωμάτων, που αποτελούν χαρακτηριστικά μιας συγκεκριμένης διαταραχής, ασθένειας».
Στην τέλεια κρυμμένη κατάθλιψη, είναι μια σειρά από συμπεριφορές, μοτίβα σκέψεων και συναισθημάτων (ή έλλειψης αυτών) που απαντώνται συχνά σε κάποιον. Αν παρατηρήσετε το ένα, πιθανόν θα δείτε και τα άλλα.
Εδώ βρίσκονται δέκα χαρακτηριστικά. Δεν υπάρχουν όλα σε κάθε άτομο που μπορεί να αναγνωριστεί με κατάθλιψη. Αλλά είναι αρκετά σταθερά.
-
Η τελειότητα είναι μια σταθερή εσωτερική φωνή που κρίνει
Πάντα προσπαθούν να κάνουν ότι καλύτερο μπορούν. «Αν αξίζει να γίνει, πρέπει να γίνει καλά», είναι το αγαπημένο τους μότο. Ωστόσο, οι άνθρωποι με τέλεια κρυμμένη κατάθλιψη σιωπηλά επιπλήττουν τον εαυτό τους αν δεν βρίσκονται συνέχεια στην κορυφή. Αν μια δραστηριότητα ή μια επιδίωξη είναι σημαντική γι αυτούς πρέπει να είναι τέλεια. Να είναι τέλειοι γονείς, εργαζόμενοι, οι καλύτεροι της τάξης τους ή οι πιο φανταστικοί κολλητοί φίλοι.
-
Υπερβολικό αίσθημα ευθύνης
Τα άτομα με τέλεια κρυμμένη κατάθλιψη γνωρίζουν πολύ καλά το καθήκον, την υποχρέωση και την πίστη. Μπορείτε να βασιστείτε σε αυτούς σε μια δύσκολη στιγμή. Είναι οι πρώτοι που παρατηρούν ότι κάτι πάει λάθος και αναζητούν λύσεις. Είναι καλοί ηγέτες, αν και ίσως όχι οι καλύτεροι εκπρόσωποι.
Αυτή η αίσθηση της ευθύνης μπορεί να είναι επίσης πολύ επώδυνη γι αυτούς καθώς θα κατηγορούν τον εαυτό τους αντί να αντιληφθούν πλήρως όλη την κατάσταση.
-
Δυσκολία στην αποδοχή και στην έκφραση επώδυνων συναισθημάτων
Ξέρω πως όταν κάθομαι μπροστά σε κάποιον που μιλά για μια απώλεια ή μια απογοήτευση και μου χαμογελά ότι ίσως ανακάλυψα κάποιον που κρύβεται. Δεν συμβαίνει πάντα. Αλλά είναι κάτι που αρχίζω να αναρωτιέμαι ως θεραπεύτρια.
Ο θυμός τυπικά αποφεύγεται. Η θλίψη εκτοπίζεται στο πίσω μέρος του μυαλού. Η απογοήτευση είναι γι αυτούς που γκρινιάζουν. Ένα άτομο με τέλεια κρυμμένη κατάθλιψη ίσως να μην βρει καν τα λόγια για να εκφράσει αυτά τα συναισθήματα, και σε πιο σοβαρές περιπτώσεις, δυσκολεύονται να εκφραστούν γενικότερα. Η κατάθλιψη βρίσκεται στο μυαλό τους σχεδόν όλη την ώρα και δεν μπορούν να συνδεθούν με την καρδιά τους- δεν μπορούν να αναλύσουν, να αποκωδικοποιήσουν και να αντιληφθούν τις καταστάσεις.
-
Ανησυχία/Ανάγκη για έλεγχο του γύρω περιβάλλοντος
Ένα άτομο με τέλεια κρυμμένη κατάθλιψη δεν είναι κάποιος που μπορεί εύκολα να μείνει στο παρόν. Αν κάνει γιόγκα για παράδειγμα, πιθανόν να μισήσει την τελευταία στάση, όπου υποτίθεται ότι πρέπει να χαλαρώσει και να αναπνεύσει. Μπορεί για παράδειγμα να αγαπά την μαγειρική αλλά να μισεί τα εστιατόρια και να μην μπορεί να απολαύσει ένα γεύμα.
Η ανάγκη για έλεγχο είναι δυνατή, οπότε τον περισσότερο χρόνο αυτά τα άτομα τον περνούν ανησυχώντας για τα πράγματα που πιθανώς θα συμβούν και θα διαταράξουν τον έλεγχο τους. Αγωνιούν όμως να κρύψουν αυτή την ανησυχία. Οπότε μπορεί να μην είναι φανερό πως υπάρχει το άγχος. Κάποιος με κατάθλιψη θα φαίνεται ότι κάνει τα πράγματα εύκολα χωρίς ιδιαίτερη προσπάθεια. Αλλά η ανησυχία είναι κρυμμένη, ακριβώς κάτω από το χαμόγελο.
-
Έντονη συγκέντρωση σε εργασίες, χρησιμοποιώντας τα επιτεύγματα σαν έναν τρόπο για να αισθανθούν πολύτιμοι
«Είσαι μόνο τόσο καλός/η όσο η τελευταία επιτυχία σου». Αυτό πιστεύουν τα άτομα με τέλεια κρυμμένη κατάθλιψη. Το κάνουν όλη την ώρα και βασίζονται στις δραστηριότητες και στα επιτεύγματα για να κρύψουν τις εσωτερικές ανασφάλειες και τους φόβους τους.
Όλοι το κάνουμε αυτό έως έναν βαθμό. Αν είχατε μια κακή μέρα, σας κάνει να αισθάνεστε καλά το να κατορθώσετε κάτι που πιθανώς αναβάλατε μέχρι τώρα. Ή το να πάρετε προαγωγή στην δουλειά. Ή το ότι κάποιος σας είπε πόσο σημαντική ήταν γι αυτόν/ αυτή η καλοσύνη σας. Υπάρχει αξία στον σκοπό και στην προσπάθεια.
Κάποιος με τέλεια κρυμμένη κατάθλιψη όμως το τραβάει ακόμα περισσότερο. Δεν ξέρει πώς να εκφράσει αυτό που του/της αρέσει, τι προκαλεί αίσθημα εκτίμησης, εκτός από αυτές τις επιτυχίες και τα επιτεύγματα. Αυτό είναι το πρόβλημα.
-
Ανησυχούν για την ευημερία των άλλων ενώ δεν επιτρέπουν σε κανέναν να δει τον εσωτερικό τους κόσμο
Δεν πρόκειται για μια ψεύτικη ανησυχία. Δεν προσποιούνται ούτε είναι ανειλικρινείς. Είναι αληθινή. Και μπορεί να είναι έντονη. Το να νοιάζονται για τους άλλους, οι άνθρωποι με τέλεια κρυμμένη κατάθλιψη, το κάνουν πολύ καλά.
Ωστόσο, δεν αφήνουν τους άλλους να αισθανθούν και σε ποια πράγματα είναι οι ίδιοι ευάλωτοι. Δεν αποκαλύπτουν τον πόνο του παρελθόντος στους άλλους. Ο/Η σύζυγος τους μπορεί να γνωρίζει τον λόγο αλλά ποτέ δεν το συζητούν. Υπάρχει ένα τοίχος που εμποδίζει τους άλλους να ανακαλύψουν πως είναι μοναχικοί, κουρασμένοι, κενοί ή καταπιεσμένοι.
Αυτό μπορεί να είναι ιδιαίτερα τρομερό όταν είναι παρούσα και η ιδέα της αυτοκτονίας. Και δεν αφήνουν κανέναν να μπει στον εσωτερικό τους κόσμο. Γιατί αν το κάνουν, μπορεί να μην τους πιστέψουν, «Τι, εσύ; Έχεις κατάθλιψη; Αφού έχεις τα πάντα».
Αυτό θα ήταν καταστροφικό.
-
Απορρίψεις, πληγές, κακοποιήσεις του παρελθόντος ή του παρόντος
Η κατηγοριοποίηση είναι δεξιότητα. Είναι η ικανότητα του να είσαι πληγωμένος, λυπημένος, απογοητευμένος, φοβισμένος ή θυμωμένος για κάτι αλλά απομακρύνεις αυτά τα αισθήματα ώστε να τα αντιμετωπίσεις αργότερα καλύτερα. Οι υγιείς άνθρωποι το κάνουν συνέχεια. Μπορείτε να το κάνετε ακόμα και με την χαρά ή την ευτυχία. Κάποιες φορές δεν είναι η κατάλληλη στιγμή για ξεσπάσματα χαράς.
Οι άνθρωποι με κρυμμένη κατάθλιψη υπέρ-κατηγοριοποιούν. Έχουν αναπτύξει πολύ ισχυρά κουτιά στα οποία κλειδώνουν τα επώδυνα συναισθήματα και τα σπρώχνουν στο πιο απομονωμένο μέρος του μυαλού τους. Έτσι μπορούν να αρνηθούν ή να απορρίψουν την επίδραση των εμπειριών που τους προκάλεσαν πόνο στο παρελθόν ή και στο παρόν.
Μια γυναίκα διαγνώστηκε με Μετατραυματική Αγχώδη Διαταραχή και μου έγραψε πρόσφατα για την διάγνωση. «Αυτό που μου συνέβη δεν ήταν τίποτα ιδιαίτερο», έγραψε. «Χειρότερα πράγματα έχουν συμβεί σε άλλους ανθρώπους». Είναι μια πολύ τυπική πεποίθηση των ατόμων με τέλεια κρυμμένη κατάθλιψη.
-
Συνοδευτικά θέματα ψυχικής υγείας συμπεριλαμβανομένου του ελέγχου ή της αποφυγής του άγχους.
Οι άνθρωποι με τέλεια κρυμμένη κατάθλιψη ζουν την ζωή τους με έναν πολύ ελεγκτικό τρόπο. Οπότε, πιθανώς να παρατηρήσετε διαταραχές στην διατροφή όπως και ιδεοψυχαναγκαστικά χαρακτηριστικά. Το αλκοόλ ή τα καταπραϋντικά φάρμακα πιθανώς χρησιμοποιούνται για την δραπέτευση από το άγχος.
-
Έντονη πεποίθηση στο «σκέψου πόσο τυχερός είσαι γι αυτά που έχεις αντί να παραπονιέσαι» ως το θεμέλιο της ευεξίας.
Πιστεύω στην παραπάνω έκφραση. Είναι υγιές. Σας κάνει αισιόδοξους και ευγνώμονες.
Ένα άτομο με τέλεια κρυμμένη κατάθλιψη νιώθει ενοχή ακόμα και ντροπή αν δείξει συμπόνια στον εαυτό του και του επιτρέψει να συνειδητοποιήσει πως δεν είναι όλα τα πράγματα στην ζωή καλά. Στην πραγματικότητα, κάποια είναι πολύ δύσκολα. Και είναι εντάξει το να αισθάνονται έτσι.
-
Οι κοντινές σχέσεις μπορεί να είναι δύσκολες, αλλά συνοδεύονται από επαγγελματικές επιτυχίες.
Η ευπάθεια που συνδέεται με τις κοντινές σχέσεις είναι δύσκολη για τα άτομα με τέλεια κρυμμένη κατάθλιψη. Αν και καθοδηγούνται από την παραγωγικότητα και συχνά βρίσκουν την επιτυχία, δεν είναι άτομα που μπορούν εύκολα να συνδεθούν σε πιο άμεσο επίπεδο.
Κάποιος με τέλεια κρυμμένη κατάθλιψη πιθανώς να επιλέξει έναν/μία σύντροφο που ούτε αυτός/η θα ξέρει πώς να είναι ευάλωτος/η. Η σχέση τους θα βασίζεται πρωτίστως στο τι κάνουν ο ένας για τον άλλον, παρά στο τι είναι ο ένας για τον άλλον. Όλη η προσοχή ίσως θα δίνεται στην οικογένεια και στα παιδιά.
Αν κάποιος που αγαπάτε έχει αυτά τα χαρακτηριστικά, παρακαλώ ενημερώστε τον/την. Θα νιώσουν πως κάποιος τους καταλαβαίνει. Θα μπορούσε αυτό να είναι ο καταλύτης που θα τους επιτρέψει να ξεκινήσουν ένα ταξίδι που θα τους σώσει την ζωή.
Αν είστε θεραπευτές, παρακαλώ συνειδητοποιήστε πως η κατάθλιψη δεν είναι πάντα ίδια. Οι άνθρωποι δεν παρουσιάζουν πάντα την ίδια καταθλιπτική διάθεση και ανηδονία.