Σκεφτείτε έναν άνθρωπο με κατάθλιψη. Πώς τον φαντάζεστε; Το πιθανότερο είναι να έρχεται στο μυαλό σας η εικόνα ενός ανθρώπου που κάθεται συνεχώς στο κρεβάτι, δεν προσέχει την προσωπική του υγιεινή και δεν μπορεί να ανταποκριθεί σε βασικές δραστηριότητες της καθημερινότητας. Ωστόσο, είναι γεγονός ότι δεν βιώνουν όλοι οι άνθρωποι την κατάθλιψη με τον ίδιο τρόπο. Μία από αυτές τις διαφορετικές μορφές είναι η λεγόμενη «χαμογελαστή» κατάθλιψη (smiling depression).
Οι περισσότεροι από εμάς μπορεί να μη έχουμε ακούσει ποτέ αυτόν τον όρο. Ποια είναι όμως η σημασία του; Ένα άτομο με «χαμογελαστή» κατάθλιψη μοιάζει χαρούμενο, ενώ εσωτερικά υποφέρει από τα καταθλιπτικά συμπτώματα. Τις περισσότερες φορές αυτός ο τύπος κατάθλιψης δεν θα διαγνωστεί ποτέ. Τα άτομα που υποφέρουν θα υποβιβάσουν τη σημασία των συμπτωμάτων τους και δεν θα τους δώσουν καμία σημασία. Μπορεί ακόμη να μην συνειδητοποιούν ότι πάσχουν ή να μη θέλουν να τα παραδεχτούν για να μην φανούν «αδύναμοι».
Το βασικό χαρακτηριστικό της «χαμογελαστής» κατάθλιψης είναι η λύπη. Το χαμόγελο και το εξωτερικό προσωπείο αποτελούν ουσιαστικά έναν μηχανισμό άμυνας, μία προσπάθεια απόκρυψης των πραγματικών συναισθημάτων. Το άτομο μπορεί να αισθάνεται θλίψη για μία αποτυχημένη σχέση, μία επαγγελματική αστοχία ή ακόμα και γιατί πιστεύει ότι δεν έχει εκπληρώσει αυτό που θεωρούσε τον πραγματικό σκοπό στη ζωή του. Η θλίψη μπορεί ακόμα να εκδηλώνεται ως ένα συνεχές και γενικευμένο συναίσθημα ότι κάτι δεν πάει καλά.
Άλλα συνήθη συμπτώματα της «χαμογελαστής» κατάθλιψης είναι τα συναισθήματα ανησυχίας, φόβου, θυμού, κούρασης, ευερεθιστότητας, απαισιοδοξίας και απελπισίας. Επίσης, τα άτομα που πάσχουν από κατάθλιψη παρουσιάζουν προβλήματα στον ύπνο, απώλεια της απόλαυσης αλλά και της λίμπιντο. Βέβαια, η κάθε περίπτωση είναι διαφορετική, έτσι μπορεί το κάθε συγκεκριμένο άτομο να βιώνει ένα ή και περισσότερα από τα παραπάνω συμπτώματα.
Ένας άλλος τρόπος για να αντιληφθούμε την κατάσταση της χαμογελαστής κατάθλιψης είναι να τη φανταστούμε σαν μία μάσκα. Οι άνθρωποι που υποφέρουν μπορεί να μη δώσουν ούτε ένα σημάδι του προβλήματος τους. Μπορεί να έχουν τη δουλειά τους, μία ευτυχισμένη οικογένεια και μία τέλεια κοινωνική ζωή, όμως κάτω από τη μάσκα τους να κρύβουν τη θλίψη, τις κρίσεις πανικού, την χαμηλή αυτοεκτίμηση, την αϋπνία, και σε κάποιες περιπτώσεις τις τάσεις αυτοκτονίας.
Η αυτοκτονία αποτελεί μεγάλη απειλή για τα άτομα με «χαμογελαστή» κατάθλιψη. Ένα άτομο που πάσχει την τυπική μορφή κατάθλιψης μπορεί να έχει τάσεις αυτοκτονίας αλλά να του λείπει η απαιτούμενη ενέργεια για τις υλοποιήσει. Αντιθέτως, εκείνοι που υποφέρουν από «χαμογελαστή» κατάθλιψη έχουν ενέργεια και τη δυνατότητα να σχεδιάσουν και να υλοποιήσουν αυτές τους τις σκέψεις. Για τον λόγο αυτό η συγκεκριμένη μορφή κατάθλιψης μπορεί να αποδειχθεί περισσότερο επικίνδυνη για την ύπαρξη του ατόμου.
Τα καλά νέα στη συγκεκριμένη περίπτωση είναι ότι υπάρχει διαθέσιμη θεραπεία. Μάλιστα, πρόκειται για ένα από τα προβλήματα που μπορούν να λυθούν ευκολότερα μέσα από την ψυχοθεραπεία. Αρχικά, το άτομο μπορεί να έχει μία αρνητική αντίδραση ή να μην παραδεχτεί ότι πάσχει. Αυτό είναι φυσικό, μίας και η συγκεκριμένη πάθηση δεν είναι ευρέως γνωστή ενώ ο όρος κατάθλιψη τρομάζει. Χρειάζεται χρόνος για την αποδοχή.
Πάντως αυτό που όλοι θα πρέπει να κρατήσουμε στο μυαλό μας είναι ότι κανένα πρόβλημα δεν μπορεί να λυθεί όσο το κρύβουμε κάτω από το χαλί. Μην αναγνωρίζοντας τα καταθλιπτικά συναισθήματα τα αφήνουμε να μας «κατατρώνε» σιγά σιγά, χωρίς να ξέρουμε καν που μπορούν να μας οδηγήσουν…
