Η Ντόρα Μίνου, ΜΑ Κλινικής Ψυχολογίας, Ψυχολόγος – Ψυχοθεραπεύτρια (ενηλίκων, ζεύγους & οικογένειας) γράφει για το θυμό που μπορεί να υπάρχει σε μια σχέση και να δημιουργεί προβλήματα. Τι μπορείς να κάνεις; Ο λόγος στην ειδικό…
Οι ρυθμοί και οι δυσκολίες της καθημερινότητας, οι μη ρεαλιστικές προσδοκίες που έχουμε για τον σύντροφό μας, οικονομικά, σ∈ξουαλικά προβλήματα, διαφωνία στη διαχείριση και την οπτική καταστάσεων, η έλλειψη χρόνου λόγω απαιτήσεων και υποχρεώσεων, καθώς επίσης και εγωκεντρικές συμπεριφορές, γκρίνια, κριτική, καχυποψία, ζήλια είναι κάποιοι από τους λόγους που πυροδοτούν θυμό μέσα στη σχέση…
Παντού συναντάμε θυμωμένους ανθρώπους που με την πρώτη ευκαιρία θα ξεσπάσουν, θα πληγώσουν και θα πληγωθούν. Ζευγάρια θυμωμένα που απλά δεν μιλούν μεταξύ τους ή με πολύ συχνούς καβγάδες που δεν οδηγούν πουθενά. Αδιέξοδες συζητήσεις εστιασμένες σε κατηγορώ και παράπονα χωρίς καμία διάθεση επικοινωνίας. “…η διαφωνία, η διαφορετικότητα… γίνεται πόλεμος και στήνονται τα τείχη μέσα στη σχέση…”
Κι όμως ο θυμός δεν είναι μόνο εκρηκτικός, συγκρουσιακός, επιθετικός -αυτό είναι ένα από τα πρόσωπά του. Θα τον συναντήσουμε σε σχέσεις και αθόρυβο, παθητικό, ανέκφραστο, να “παγώνει” συναισθήματα και να συντηρεί αποστάσεις στο ζευγάρι.
Ο θυμός είναι ένα φυσιολογικό, υγιές και ανθρώπινο συναίσθημα, όπως όλα τα υπόλοιπα που κατ’ ουσία θα μπορούσε να λειτουργήσει εποικοδομητικά τόσο στη σχέση μας με τον εαυτό μας όσο και στη σχέση μας με τους άλλους, αρκεί να ξέρουμε και να μπορούμε να τον διαχειριστούμε. Γιατί το πρόβλημα δεν έγκειται στο συναίσθημα αυτό καθαυτό αλλά στον τρόπο που συνηθίζουμε να το εκφράζουμε.
Η έλλειψη διαχείρισης μπορεί να τον μεταμφιέσει σε οργή, πυροδοτώντας έτσι καταστροφικές συμπεριφορές που μπορεί να οδηγήσουν σε πολλά προβλήματα και αδιέξοδες καταστάσεις τόσο σε προσωπικό επίπεδο -διαταράσσοντας την ψυχοσυναισθηματική μας ισορροπία δίνοντας χώρο σε συναισθήματα όπως η ενοχή, η ντροπή κ.ά. που είναι επίσης επώδυνα γι’ αυτόν που τα αισθάνεται, εμφανίζοντας ψυχωσωματικά συμπτώματα ή κάποια ψυχογενή διαταραχή, είτε σε επίπεδο σχέσης προκαλώντας απόσταση και δημιουργώντας χάσματα αγεφύρωτα στις διαπροσωπικές μας σχέσεις, επιβαρύνοντας έτσι την ποιότητα ζωής μας.
Ο θυμός στη σχέση
Εστιάζοντας στη σχέση μας, αυτό που ουσιαστικά αυξάνει το θυμό με το σύντροφό μας είναι η έλλειψη επικοινωνίας, η στασιμότητα στις δικές μας προσδοκίες που δεν αφήνουν χώρο ώστε να δούμε και να αποδεχτούμε τη διαφορετικότητα του ανθρώπου που έχουμε δίπλα μας. Μαθαίνουμε ότι η διαφωνία σημαίνει σύγκρουση και το χειρότερο επειδή δεν υπάρχει επικοινωνία η σύγκρουση μένει άλυτη και συσσωρεύουμε θυμό.
Πληγώνεται ο εγωισμός μας, παύουμε να είμαστε συναγωνιστές με το σύντροφό μας και συνήθως καταλήγουμε στον ανταγωνισμό, στην έλλειψη σεβασμού, δεν υπάρχει κατανόηση, επικοινωνία, διάθεση επίλυσης των διαφορών, η ∈ρωτική ζωή παύει να υπάρχει και …σταδιακά η σχέση έχει πάρει τη φθίνουσα πορεία. Όλα τα όμορφα συναισθήματα μπαίνουν στην άκρη και συλλέγουμε πλέον κατηγορώ και απωθημένα.
Οι ρίζες του
Πολλές φορές ο θυμός είναι ένα υπερδύναμο συναίσθημα που έχει τις ρίζες του στα βιώματά μας, στην έλλειψη αγάπης για παράδειγμα στην παιδική ηλικία, στους κώδικες επικοινωνίας μέσα στην οικογένεια -τάση ισχύος και επιβολής μέσα από συγκρούσεις, καβγάδες στη γονεϊκή σχέση, καταπίεση και έλλειψη αυτονομίας.
Επιπλέον, πίσω από το θυμό κάποιου μπορεί να κρύβεται το άγχος, η ανασφάλεια, η επιδειξιομανία, ο φόβος κ.ά., για αυτό και είναι πολύ σημαντικό κάποιος να αποκτήσει την επίγνωση του τι ακριβώς του συμβαίνει, και να προσπαθήσει να διαχειριστεί τις αντιδράσεις του.
Τέλος, συχνά ο θυμός είναι μία από τις παρενέργειες που συναντάμε στις εξαρτήσεις, για παράδειγμα οι αλκοολικοί έχουν συχνά ξεσπάσματα θυμού και βίας.
Τι μπορείς να κάνεις…
-Οι σχέσεις ανθίζουν όταν υπάρχει ένα κλίμα συνεργασίας με αμοιβαίες υποχωρήσεις και κατανόηση των αναγκών του άλλου.
-Τίποτα δεν είναι αυτονόητο. Επικοινωνήστε με το σύντροφό σας για όλα αυτά που σας αγχώνουν, σας λείπουν από τη σχέση, σας θυμώνουν.
-Προσπαθήστε να αποδεχτείτε τον άνθρωπο που επιλέξατε στη ζωή σας.
-Κάθε φορά που κάτι σας θυμώνει από τη συμπεριφορά του ή από κάποια κατάσταση, πάρτε το χρόνο σας και συζητήστε το μαζί του. Να θυμάστε ότι ο θυμωμένος άνθρωπος δεν ακούει.
-Χρησιμοποιείστε το θυμό σας ώστε να κάνετε καλύτερη τη σχέση σας. Αν τον χρησιμοποιήσετε εποικοδομητικά, η σχέση προχωράει, δυναμώνει, εξελίσσεται.
-Τα απωθημένα, δημιουργούν ξεσπάσματα τα οποία εν καιρώ μας φέρνουν μπροστά σε αδιέξοδα….
-Δώστε την ευκαιρία στον εαυτό σας να μάθετε τον άλλο αλλά και να σας μάθει κι εκείνος
Ο ρόλος του ειδικού
Όταν ο θυμός δυσκολεύει την ποιότητα ζωής, ο ψυχολόγος θα βοηθήσει ώστε να μάθετε να τον διαχειρίζεστε αφενός (όταν έχουμε τον έλεγχο σημαίνει ότι έχουμε και την επιλογή), και αφετέρου αποκτώντας επίγνωση των στρεβλώσεων, των λανθασμένων εκτιμήσεων και ικανοτήτων μας δίνουμε την ευκαιρία στον εαυτό μας να αναδομήσει τα «κακώς κείμενα» και να προχωρήσουμε μέσα από ένα πιο υγιές, πιο ώριμο και πιο λειτουργικό πρίσμα. Άλλωστε ο θυμός μπορεί να είναι μία δύναμη για δράση, αλλαγή και πρόοδο.
Σε επίπεδο σχέσης είναι πολύ σημαντικό να μάθει το ζευγάρι να λύνει τις διαφορές του και να μην συσσωρεύει θυμό, που στην πραγματικότητα θα λειτουργήσει σε αδιέξοδο τη σχέση. Αυτό έγκειται στις δεξιότητες επικοινωνίας που θα αποκτήσει το ζευγάρι ως μία ασφαλή βάση για τη διαχείριση του θυμού μέσα στη σχέση ώστε να περιορίσει είτε την παρορμητική και πολύ συχνά καταστροφική έκφρασή του, είτε την παθητικότητα που επίσης έχει ισχυρή επίδραση τόσο σε αυτόν που βιώνει το θυμό και το εκφράζει έτσι, όσο και σε αυτόν που αντιδρά στο θυμό του συντρόφου του με αυτόν τον τρόπο.
Να θυμάστε…
Τα ευτυχισμένα ζευγάρια δεν είναι αυτά που δεν βιώνουν συγκρούσεις, δεν υπάρχουν άνθρωποι που δεν γνωρίζουν το θυμό, η διαφορά με αυτά τα ζευγάρια σε σχέση με άλλα που συμβιώνουν ανικανοποίητα, θυμωμένα ή και δυστυχισμένα είναι ότι έχουν μάθει να επικοινωνούν αυτό το τόσο έντονο συναίσθημα, να μην αφήνουν άλυτα ζητήματα που τον έχουν πυροδοτήσει αλλά παράλληλα έχουν και τη διάθεση να επικοινωνήσουν και να αποδεχτούν τις διαφορές που έχουν μεταξύ τους. Αυτό από μόνο του κάνει το θυμό ένα λειτουργικό συναίσθημα, που μπορεί να προχωρήσει, να εξελίξει και να ωριμάσει μία σχέση με πυλώνες το σεβασμό, την αγάπη και την αποδοχή της διαφορετικών αντιλήψεων, βιωμάτων, προσωπικοτήτων που στοιχει0θετούν την κάθε σχέση.
