H Ντόρα Μίνου, ΜΑ Κλινικής Ψυχολογίας, Ψυχοθεραπεύτρια – Οικογενειακή Σύμβουλος μας βοηθάει να προστατεύσουμε τη σχέση μας αποφεύγοντας τις συμπεριφορές που μπορεί να την καταστρέψουν.
Δεν είναι εύκολο να χτίσεις μία υγιή σχέση, ανθεκτική και ποιοτική στο χρόνο και στις δυσκολίες της καθημερινότητας. Δεν υπάρχει κάποιος γενικός κανόνας ώστε να μας δίνει τις προδιαγραφές μίας υγιούς σχέσης εφόσον απαρτίζεται από δύο διαφορετικούς ανθρώπους και κατεπέκταση από δύο διαφορετικά συστήματα αξιών. Ωστόσο υπάρχουν πολλές συμπεριφορές που θα μπορούσαν να δυναμιτίσουν μία σχέση και κατεπέκταση να την μηδενίσουν.
ΠΟΙΕΣ ΕΙΝΑΙ ΑΥΤΕΣ…
1. Έλλειψη Επικοινωνίας: Όταν δεν υπάρχει επικοινωνία στο ζευγάρι δεν μπορείς να ακούσεις την ανάγκη του άλλου αλλά ούτε και να επικοινωνήσεις τη δική σου. Ακόμη και οι διαφωνίες συσσωρεύονται και απομακρύνουν, η έλλειψη επικοινωνίας δημιουργεί αποστάσεις και «χτίζει» χάσματα αγεφύρωτα πολλές φορές μέσα στη σχέση. Σταδιακά θα οδηγήσει στην αποξένωση.
2. Έλλειψη αποδοχής και απαξίωση: Κανένας δεν μπορεί να αλλάξει τον άλλο και να τον προσαρμόσει στα δικά του δεδομένα. Αποδέχομαι τον άλλο σημαίνει ότι σέβομαι τις ιδιαιτερότητές του και «χτίζω» τη σχέση με σεβασμό σε αυτές. Η αλλαγή είναι προσωπική υπόθεση και δεν αφορά εσένα. Η μη αποδοχή του συντρόφου σου ταυτόχρονα πυροδοτεί την απαξίωση. Η απαξίωση είτε καταρρακώνει τον άλλο σταδιακά και τον απομακρύνει είτε τον βάζει σε άμυνα και βρίσκεται στο «απέναντι στρατόπεδο» μέσα στη σχέση. Παράλληλα τον απομυθοποιείς στα ίδια σου τα μάτια και κατεπέκταση ακυρώνεις την επιλογή σου και δεν στέκεσαι στα θετικά και τις όμορφες στιγμές που είχατε σαν ζευγάρι.
3. Καχυποψία και έλλειψη εμπιστοσύνης: Αν δεν εμπιστεύεσαι το σύντροφό σου δεν μπορείς να απολαύσεις τις στιγμές μαζί του στο παρόν ώστε να επενδύσεις και στο μέλλον. Η έλλειψη εμπιστοσύνης είναι κακός σύμβουλος σε μία σχέση, την κουράζει, την εξαντλεί και στο τέλος την αποδομεί. Αυτό βέβαια αξίζει να πούμε ότι πηγάζει από προσωπική ανασφάλεια που την προβάλλουμε στον άνθρωπό μας.
4. Έλλειψη σεβασμού και υποτίμηση: Η έλλειψη σεβασμού συχνά συνοδεύεται με την υποτίμηση του συντρόφου και την τάση να λειτουργούμε εγωιστικά αφήνοντας έτσι ρωγμές στη σχέση που συχνά δεν επουλώνονται.
5. Καταπίεση και καταπάτηση του προσωπικού χώρου και χρόνου του άλλου. Οι ασφυκτικές σχέσεις οδηγούν σε αδιέξοδα. Αν ο καθένας δεν είναι καλά πρωτίστως με τον εαυτό του, σίγουρα δεν μπορεί να είναι καλά και με το σύντροφό του. Το εμείς στις σχέσεις είναι βασικό ωστόσο δύο διαφορετικοί άνθρωποι όταν συναντιούνται έχουν την ανάγκη να λειτουργούν και ως μονάδες καλύπτοντας έτσι προσωπικές ανάγκες που δεν είναι δυνατό να καλυφτούν στις δυαδικές σχέσεις. Έχοντας επαφή με τον εαυτό μας και δίνοντας τον ανάλογο χωροχρόνο σε αυτόν είναι στην ουσία ένδειξη αυτονομίας, μειώνει το ενδεχόμενο των εξαρτημένων σχέσεων και συντελεί στη θετική εξέλιξη των προσωπικών μας σχέσεων.
6. Ξεσπάσματα θυμού – παθητική επιθετικότητα. Αν κάθε σύγκρουση είναι ένας «πόλεμος» μεταξύ των δύο σίγουρα ψάχνουμε ποιος έχει δίκιο και ποιος άδικο -δηλαδή νικητή και ηττημένο. Σε τέτοιες περιπτώσεις ενδυναμώνει ο θυμός και η δυσφορία και καταλήγουμε σε συναισθηματικό αδιέξοδο. Ο θυμός πολλές φορές βγαίνει συσσωρευτικά και με «θόρυβο» που μπορεί να αγγίξει και τα όρια της κακοποίησης αλλά σε μία άλλη του μορφή μπορεί να είναι παθητικό όπου εξίσσου λειτουργεί καταστροφικά στη σχέση.
7. Απομόνωση από κοινωνικές συναναστροφές: Η αλλαγή παραστάσεων, η συναναστροφή με άλλα ζευγάρια και οτιδήποτε άλλο μπορεί να συμπεριλαμβάνεται στην κοινωνική ζωή του ζευγαριού συνήθως «γεμίζει τις μπαταρίες» σε μία σχέση, λειτουργεί ισορροπιστικά και διεξοδικά στη ρουτίνα του ζευγαριού και ενθαρρύνει την ομαλή πορεία της σχέσης.
8. Έλλειψη αγάπης, φροντίδας και στήριξης: Καμία σχέση δεν μπορεί να είναι ανθεκτική στο χρόνο και τις δυσκολίες της καθημερινότητας αν δεν υπάρχει αγάπη, φροντίδα και στήριξη από τον ένα στον άλλο. Τίποτα στις ανθρώπινες σχέσεις δεν είναι αυτονόητο, αυτό σημαίνει ότι όχι μόνο το δείχνουμε με τις πράξεις μας στο σύντροφό μας αλλά του τα εκφράζουμε κιόλας με τα λόγια μας.
9. Σ∈ξουαλική απομάκρυνση: Ζευγάρια που απομακρύνονται σ∈ξουαλικά με τον καιρό παίρνουν απόσταση μεταξύ τους, χάνουν το ενδιαφέρον να φροντίσουν τον εαυτό τους, αποξενώνονται και σταδιακά η σχέση φθίνει ή και τελειώνει. Ωστόσο ούτε η ανταπόκριση στο σ∈ξουαλικό κάλεσμα του ενός από τους δύο βοηθάει γιατί πλέον το σ∈ξ γίνεται καταναγκαστικά, δεν προκαλεί ανανέωση και ενίσχυση της σχέσης, δεν γίνεται για απόλαυση και σταδιακά θα φέρει δυσάρεστα αποτελέσματα στο ζευγάρι.
Εν κατακλείδι, θα πρέπει να θυμόμαστε ότι έχουμε ευθύνη για τη συμπεριφορά μας και δεν συγχωρείται πάντα από τον άλλο γιατί τίποτα δεν είναι δεδομένο. Οι δυσλειτουργικές συμπεριφορές μπορούν να αλλάξουν εάν υπάρχει επίγνωση αυτών και κίνητρο για αλλαγή.
