Δεν είναι λίγες οι φορές που αισθανόμαστε μια ένοχη ικανοποίηση όταν βλέπουμε άτομα του περιβάλλοντός μας να μην τα πηγαίνουν όσο καλά θα ήλπιζαν είτε σε προσωπικό είτε σε επαγγελματικό επίπεδο.
Το να χαιρόμαστε –αν μπορεί να χρησιμοποιηθεί αυτή η λέξη- με την απογοήτευση των γύρω μας, είναι σίγουρα κάτι που θα πρέπει να μας προβληματίσει, καθώς μιλάμε για μία κατάσταση που σε εμάς τους ίδιους δεν έχει τίποτα να προσφέρει πέρα από μία απροσδιόριστη ανακούφιση πως… υπάρχουν και χειρότερα.
Τελικά τι συμβαίνει; Παίρνουμε δύναμη από την αποτυχία των άλλων ή απλά δεν είμαστε τόσο αλτρουιστές;
Η απάντηση έρχεται από τους ψυχολόγους, οι οποίοι ύστερα από έρευνες ετών έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα πως η χαιρεκακία –η τάση, δηλαδή, που έχουμε να χαιρόμαστε με την ατυχία, τη στεναχώρια ή ακόμα και με την καταστροφή κάποιου- είναι δύσκολο να αποδοθεί σε έναν μόνο παράγοντα.
Οι εμπειρίες μας, τα βιώματά μας, το πόσο αγαπηθήκαμε και πόση αγάπη δώσαμε και κυρίως η αυτοπεποίθησή μας είναι μόλις μερικά από αυτά που σχετίζονται με αυτή. Ωστόσο, τα πράγματα μπορούν να γίνουν λίγο πιο συγκεκριμένα. Η σύγχρονη ψυχολογία συνδέει τη χαιρεκακία με την απανθρωποίηση, την τάση να αντιμετωπίζουμε κάποιον σα να είναι λιγότερο άνθρωπος από εμάς τους ίδιους.
Σα να προσπαθεί λιγότερο, να αξίζει λιγότερο και να αισθάνεται λιγότερο από άλλους. Καθόλου κολακευτική λέξη, σωστά;
Σύμφωνα με τους ειδικούς, αυτό συμβαίνει διότι από τη φύση μας τείνουμε να αντιμετωπίζουμε πιο «ζεστά» τους ανθρώπους που μας μοιάζουν, που βρίσκουμε σε εκείνους ομοιότητες με εμάς και που είναι στην δική μας πλευρά.
Αντίθετα, ό,τι δεν γνωρίζουμε ή δεν καταλαβαίνουμε, το απομονώνουμε και το βλέπουμε ανταγωνιστικά, καταλήγοντας να έχουμε συναισθήματα χαιρεκακίας.
Αξίζει, πάντως, να ειπωθεί πως οι λόγοι που οδηγούν τον κάθε άνθρωπο στην ανάπτυξη τέτοιου είδους συναισθημάτων διαφέρουν, γι’ αυτό και η επιστήμη αδυνατεί να καταλήξει σε κάποιο συγκεκριμένα συμπεράσματα.
