Δίνεις, δίνεις, δίνεις, δίνεις… Οι ανάγκες σου έρχονται σε δεύτερη μοίρα και αυτό, να ξέρεις, δεν είναι καλό δείγμα για σένα. Η Ντόρα Μίνου, ΜΑ Κλινικής Ψυχολογίας, Ψυχοθεραπεύτρια (ενηλίκων, ζεύγους & οικογένειας) εξηγεί τι σημαίνει τη άνευ όρων και ορίων δοτικότητα…
Δοτικότητα άνευ ορίων… “αγάπη άνευ όρων… και ορίων…”. Πολλοί θα αναρωτηθούν υπάρχει άραγε; Μπορεί κάποιος να αγαπάει τον σύντροφό του ανιδιοτελώς; Η απάντηση είναι ναι, σαφέστατα η αγάπη δεν υπονοεί ανταμοιβή και διαπραγμάτευση. Ωστόσο πολλές φορές συγχέεται η αγάπη με την υπέρμετρη δοτικότητα.
Η δοτικότητα πράγματι εμπεριέχεται στην αγάπη μαζί με την κατανόηση, τη φροντίδα, το σεβασμό, την αποδοχή, την εμπιστοσύνη, τη στήριξη και ό,τι άλλο θετικό συνθέτει τη συναισθηματική αρμονία και πληρότητα, αλλά δεν είναι πάντα η αγάπη η αιτία που μπορεί να “δίνουμε” σε μία σχέση στο μέγιστο βαθμό και να μην διεκδικούμε κάτι από αυτή. Υπάρχει πολλές φορές η αντίληψη πως όταν αγαπάς κάποιον πρέπει να τα δίνεις όλα.
Κι όμως η υπέρμετρη δοτικότητα συνήθως δεν χαρακτηρίζει τα συναισθήματά μας για το σύντροφό μας αλλά δικές μας ανασφάλειες και δυσκολίες που παίρνουν αυτήν τη μορφή προκειμένου να μην χάσουμε τον άνθρωπό μας ή τουλάχιστον να μειώσουμε τις πιθανότητες να μείνουμε μόνοι μας.
Μία ζεστή και πραγματική αγκαλιά, η φροντίδα μας για τον άλλο, το νοιάξιμο και η συναισθηματική πληρότητα δεν υπονομεύουν την προσωπική ελευθερία και τις προσωπικές επιλογές. Δεν μπορούμε να αγαπάμε τον άλλο όταν δεν αγαπάμε τον εαυτό μας, γιατί αυτή είναι η βάση -η αγάπη για τον εαυτό μας. Αναμφισβήτητα, δεν έχουν μάθει όλοι να αγαπούν, όπως και πολλοί είναι αυτοί που πιστεύουν ότι δεν μπορούν να αγαπηθούν.
Τι μπορεί να σημαίνει ωστόσο αυτή η υπέρμετρη δοτικότητα σε μία σχέση;
-Ανάγκη για αποδοχή και φόβος μήπως μας απορρίψει ο άλλος.
-Υποτίμηση των αναγκών μας με αποτέλεσμα να μην εστιάζουμε στις πραγματικές μας ανάγκες και να κάνουμε προσωπικές εκπτώσεις προκειμένου να είμαστε αρεστοί στο σύντροφό μας.
-Έχουμε ορίσει την “αγάπη” με έναν λάθος τρόπο, που πολλές φορές μπορεί να τον έχουμε μάθει και από τα προσωπικά μας βιώματα.
-Η χαμηλή αυτοεκτίμηση και η χαμηλή αυτοεικόνα είναι δύο κακοί σύμβουλοι που δεν λειτουργούν ποτέ υπέρ μας.
-Το να μην έχω μέτρο και να καταβάλω υπερπροσπάθειες στο να δίνω συνεχώς σε μία σχέση και να μην διεκδικώ κάτι και για μένα είναι μία πολύ σοβαρή ένδειξη για τη σχέση και την εκτίμηση που έχω στον εαυτό μου.
-Ο φόβος της μοναξιάς: είναι για πολλούς πολύ δύσκολο να μείνουν μόνοι τους, με αποτέλεσμα να καταβάλουν υπερπροσπάθεια και να προσπαθούν να δίνουν αλόγιστα σε μία σχέση προκειμένου να μην βρεθούν μόνοι τους.
-Η ενοχική στάση που μπορεί να έχουμε γενικότερα στη ζωή.
-Η λανθασμένη πεποίθηση πολλές φορές ότι και ο άλλος θα λειτουργήσει ανάλογα με εμάς.
-Τέλος είναι ένας χειριστικός τρόπος που στην ουσία ερμηνεύει την ανάγκη που θα μπορούσε να έχει κάποιος να έχει τον έλεγχο στη σχέση. Μέσα από αυτή τη δοτικότητα, πολλές φορές υπάρχει μία σκοπιμότητα και μία τάση εξουσίας από τη μεριά αυτού που δίνει.
Τα όρια είναι ένα πολύ μεγάλο κεφάλαιο στις διαπροσωπικές σχέσεις
Στην πραγματικότητα οι υγιείς σχέσεις είναι εκείνες που αφενός προχωρούν με το “εμείς”, αφετέρου δεν παραβιάζουν το “εγώ” και το “εσύ”. Είμαι υπέρμετρα δοτικός δεν εμπεριέχει πάντα την αφθονία της αγάπης. Η καλοσύνη και η αγάπη είναι δύο χαρακτηριστικά που καθρεφτίζονται στο πρόσωπο μας. Ας σκεφτούμε λίγο… Πόσα όχι μπορεί να έχουμε πει που εμπεριείχαν όλη μας την αγάπη.
Η έλλειψη ορίων οφείλεται σε έναν μεγάλο βαθμό στην έκπτωση που μπορεί να κάνουμε οι ίδιοι στις ανάγκες και τις επιθυμίες μας. Η προσωπική οριοθέτηση, πρωτίστως δηλώνει αξιοπρέπεια, επίγνωση των αναγκών μας, αυτοσεβασμό, ενισχύει την αυτοεκτίμησή μας, υποδηλώνει την αγάπη μας στον εαυτό μας και σαφώς βοηθάει και τον άλλο να ξέρει μέχρι που “μπορεί να φτάσει”, να μας σέβεται και να μας υπολογίζει.
Να θυμάσαι…
Δοτικός δεν είναι αυτός που παραγκωνίζει τις ανάγκες τις επιθυμίες του και τα συναισθήματά του -αυτός μάλλον φοβικός μοιάζει και σε μία τέτοια περίπτωση δεν μπορεί να είναι χαρούμενος και γεμάτος σε μία σχέση. Δοτικός είναι αυτός που δίνει απλόχερα ό,τι μπορεί μέσα στη σχέση χωρίς να παραγκωνίζει τον εαυτό του, υποτιμώντας τις δικές του ανάγκες και εξυπηρετώντας μόνο τις ανάγκες του άλλου.
