Όπως όλοι οι πόνοι, έτσι και οι πονοκέφαλοι μπορεί να είναι ιδιαιτέρως περίπλοκη υπόθεση, αφού δεν ξέρεις πάντα πού ακριβώς εστιάζονται και από πού προέρχονται. Ειδικά στην περίπτωση των παιδιών, όμως, τα πράγματα μπορεί να γίνουν ακόμη πιο δύσκολα, αφού δεν είναι πάντα σε θέση να εκφράσουν αυτό ακριβώς που αισθάνονται. Γι’ αυτό και ο παιδίατρος Δρ. Σπύρος Μαζάνης σου εξηγεί τα συμπτώματα, τις αιτίες και τα ανησυχητικά σημάδια ενός παιδικού πονοκεφάλου:
Και όμως, και τα παιδιά έχουν πονοκέφαλο! Και είναι πολλές οι αιτίες που δημιουργούν πόνο στο κεφάλι. Φυσικά, κάθε πόνος στο κεφάλι δημιουργεί ανησυχία και φόβο στους γονείς και όλη την οικογένεια. Υπολογίζεται ότι σχεδόν ένα στα τέσσερα παιδιά προσχολικής ηλικίας κάποια στιγμή θα εμφανίσει πονοκέφαλο, ενώ το ποσοστό αυξάνεται σε ένα στα δύο παιδιά σχολικής και εφηβικής ηλικίας. Επίσης, όλες οι μελέτες δείχνουν ότι η αύξηση της κεφαλαλγίας στα παιδιά είναι ραγδαία τα τελευταία χρόνια.
Τα μεγαλύτερα παιδιά είναι σε θέση να μιλήσουν και να περιγράψουν τον πονοκέφαλο, να προσδιορίσουν την ένταση, αλλά και την θέση του κεφαλιού όπου εντοπίζεται ο πόνος. Τι γίνεται, όμως, με τα μικρότερα και πώς θα αντιληφθεί ένας γονιός ότι το παιδί του υποφέρει από πονοκέφαλο; Πώς μπορεί να το βοηθήσει και πότε πρέπει να ανησυχήσει και να καλέσει τον παιδίατρο;
Αν, λοιπόν, το παιδί έχει πονοκέφαλο θα το υποψιαστείς όταν:
◊ αλλάζει η συμπεριφορά του ξαφνικά
◊ κάθεται ήσυχο ενώ πρόκειται για ένα ζωηρό παιδί
◊ δεν έχει διάθεση να παρακολουθήσει τηλεόραση ή τα διάφορα παιχνίδια σε οθόνη
◊ ζητάει να κοιμηθεί σε ασυνήθιστη ώρα
◊ έχει τάση ή κάνει εμετό
◊ κάνει σαν να “αναγουλιάζει”
◊ το ενοχλεί το φως
◊ το ενοχλεί ο θόρυβος
Οι πονοκέφαλοι διακρίνονται σε δυο μεγάλες κατηγορίες:
◊ τους λεγόμενους πρωτοπαθείς πονοκεφάλους, δηλαδή εκείνους στους οποίους δεν βρίσκουμε μια εμφανή αιτία
◊ τους λεγόμενους δευτεροπαθείς πονοκεφάλους, δηλαδή αυτούς που εντοπίζουμε κάποια συγκεκριμένη αιτία και η οποία συνήθως χρήζει άμεσης βοήθειας
Μερικές από τις σοβαρές αιτίες κεφαλαλγίας είναι:
◊ ο πυρετός σε αρκετά παιδιά προκαλεί πόνο στο κεφάλι
◊ η παρατεταμένη έκθεση στον ήλιο χειμώνα-καλοκαίρι
◊ το έντονο παιχνίδι ή η έντονη άσκηση σε κάποιο άθλημα
◊ πολλές λοιμώξεις, όπως μηνιγγίτιδα, ωτίτιδα, ιγμορίτιδα κλπ
◊ κάποια κάκωση του κεφαλιού από χτύπημα
◊ κάποια αιμορραγία στο εσωτερικό του κεφαλιού
◊ δηλητηρίαση από φαγητό ή και φάρμακα
◊ έντονο άγχος ή στεναχώρια ή γενικά συναισθηματική φόρτιση
Ο τρόπος που περιγράφει το παιδί τον πονοκέφαλο είναι πολύ σημαντικός. Μπορεί να αισθάνεται σαν να του σφίγγουν το κεφάλι ή να εντοπίζει τον πόνο από την μια ή και στις δύο πλευρές του κεφαλιού. Μπορεί να διαρκέσει λίγα λεπτά ή ώρες ή ακόμη και εβδομάδες. Ενδεχομένως να φεύγει και να ξανάρχεται σε τακτά χρονικά διαστήματα. Ίσως να εμφανίζεται ξαφνικά, αλλά μπορεί να έχει και πρόδρομα συμπτώματα αρκετές ώρες ή και ημέρες πριν εμφανιστεί ο κυρίαρχος πονοκέφαλος.
Τα πρόδρομα συμπτώματα μπορεί να είναι τάση για εμετό, ψευδαισθήσεις που μπορεί να έχουν σχέση με την όραση, τους ήχους ή τις μυρωδιές.
Οι γονείς θα πρέπει να ανησυχήσουν στις εξής περιπτώσεις:
♦ Αν το παιδί ξυπνάει από τον πονοκέφαλο και δεν μπορεί να ξανακοιμηθεί.
♦ Αν το πρωί που ξυπνάει κάνει εμετό.
♦ Αν έχει διαταραχές στην όραση.
♦ Αν έχει πυρετό και δυσκολεύεται να κάμψει το κεφάλι προς το σαγόνι του.
♦ Αν τις προηγούμενες μέρες είχε κάποιο τραυματισμό στο κεφάλι.
♦ Αν δεν υποχωρεί μετά την χορήγηση ενός αναλγητικού.
Αν τελικά το παιδί επισκεφτεί τον παιδίατρο, θα γίνει μια πολύ καλή κλινική εξέταση, θα ερωτηθούν οι γονείς για κληρονομικό ιστορικό και αν χρειαστεί θα γίνουν αιματολογικές και εργαστηριακές εξετάσεις όπως:
♦ Εξετάσεις για σιδηροπενική αναιμία
♦ Εξετάσεις για χαμηλό σάκχαρο στο αίμα
♦ Εξέταση από οφθαλμίατρο στον βυθό του ματιού για πιθανό οίδημα
♦ Εξέταση από ωτορινολαρυγγολόγο για έλεγχο του συστήματος ισορροπίας
♦ Αξονική ή μαγνητική τομογραφία
♦ Συνεργασία με άλλες ειδικότητες, όπως ψυχολόγο, νευρολόγο, αλλεργιολόγο κλπ.
Μερικά πράγματα που μπορούν να βοηθήσουν ένα παιδί με πονοκέφαλο είναι:
♦ Προσπαθήστε να μειώσετε το άγχος του. Τα βαριά προγράμματα στο σχολείο ή και στην γυμναστική που δημιουργούν άγχος, πολλές φορές είναι και η αιτία πονοκεφάλων τάσεως, όπως ονομάζονται.
♦ Η σωστή διατροφή με αποκλεισμό ερεθιστικών τροφίμων μπορεί να βελτιώσει τους πονοκεφάλους. Συνήθως η σοκολάτα, τα τηγανητά, τα πολλά λίπη, οι ανακατεμένες γεύσεις, οι κονσέρβες, τα αλλαντικά, ο καφές και το κακάο, το τσάι, οι χρωστικές ουσίες που περιέχονται σε πολλά τρόφιμα και το τυρί φέτα είναι μερικά από τα τρόφιμα που θα πρέπει να αποκλειστούν από την διατροφή του παιδιού.
♦ Θα πρέπει να κοιμάται καλά και αρκετές ώρες, δηλαδή να “χορταίνει” τον ύπνο.
♦ Να κάνει γυμναστική σε τακτά χρονικά διαστήματα, αλλά να μην δημιουργείται υπερκόπωση.
♦ Μειώστε τον χρόνο που παίζει και παρακολουθεί οθόνες.
♦ Μειώστε τους έντονους θορύβους.
♦ Μειώστε τους έντονους φωτισμούς.
Επομένως, η αντιμετώπιση του πονοκεφάλου είναι ένα πολύ σύνθετο πρόβλημα, που τις περισσότερες φορές χρειάζεται η συνεργασία με τον παιδίατρο, προκειμένου να γίνει η σωστή διάγνωση και να σας προτείνει έναν καλό προγραμματισμό για την αντιμετώπιση των κρίσεων.
Δρ. Σπύρος Μαζάνης. Παιδίατρος – Νεογνολόγος.
