Μητέρα: η πιο όμορφη λέξη στα χείλη της ανθρωπότητας, όπως την όρισε ο Kahlil Gibran. Πώς είναι άραγε να είσαι μητέρα;
Ένας νέος ρόλος, καινούριες υποχρεώσεις, ανιδιοτελής αγάπη, δόσιμο, έλλειψη ύπνου, αγωνία, ανασφάλεια, άγχος, δουλειές του σπιτιού; Αφιερώνεσαι πλήρως στα παιδιά και στη φροντίδα και ξεχνάς τη γυναίκα; Τα συνδυάζεις; Το επιτρέπεις στον εαυτό σου;
Στη σημερινή εποχή ο ρόλος της μητέρας είναι φυσικό επακόλουθο για μια γυναίκα, που αποφασίζει να κάνει οικογένεια.
Οι γυναίκες πια όντας χειραφετημένες, διεκδικούν μια ισχυρή παρουσία σε πολλούς χώρους, σε επαγγελματικό και προσωπικό επίπεδο. Ό,τι κι αν λέμε πάντως, η μητέρα δεν είναι ένας απλός ρόλος, είναι η ίδια η ζωή.
Στην ελληνική κοινωνία οι γυναίκες πάλεψαν για να κερδίσουν την ισότητα στην αντιμετώπισή τους στον εργασιακό χώρο, αγωνίστηκαν για τα κεκτημένα τους κι εξακολουθούν ακόμη και σήμερα να διεκδικούν τα δικαιώματά τους. Αυτές οι γυναίκες, πέρα απ’ το στίβο της δουλειάς, γυρνούσαν σπίτι κι είχαν μια οικογένεια να τις περιμένει, ένα σύζυγο κι ένα, δυο ή περισσότερα παιδιά.
Για την ελληνίδα μάνα η οικογένεια και το σπίτι ήταν τα πάντα. Καλή η καριέρα, ωραία κι η οικονομική ανεξαρτησία, αλλά «δε δέχομαι τα παιδιά μου να τα μεγαλώσει κάποιος άλλος, να χάσω τα πιο όμορφα χρόνια τους», είπαν κάποιες δυναμικά κι απόλυτα πάνω σε κάποιον καβγά με τον άνδρα τους. Κάποιες συνέχισαν να δουλεύουν κι όταν γυρνούσαν σπίτι έμεναν ξάγρυπνες ως το πρωί για να μαγειρέψουν φαγητό για την επόμενη μέρα, να σιδερώσουν τα ρούχα του συζύγου και των παιδιών, να καθαρίσουν το σπίτι.
Άλλες παράτησαν τη δουλειά τους κι αποφάσισαν να μείνουν σπίτι να μεγαλώσουν τα παιδιά τους.
Παρέα στο τραπέζι της κουζίνας, αγκαλιά με το βιβλίο να διαβάζουν κάθε μέρα τα μαθήματα της επόμενης μέρας, να στρώνουν το τραπέζι κάθε μεσημέρι για να φάει η οικογένεια, να καθαρίζουν καθημερινά το σπίτι, να φροντίζουν το σύζυγό τους.
Κάποιες βρέθηκαν σε πιο δεινή θέση. Ίσως δεν παντρεύτηκαν από έρωτα, ίσως δε γνώριζαν καλά τον άνθρωπο που είχαν πλάι τους, ίσως στάθηκαν στα πόδια τους ως μάνα και πατέρας μαζί, μιας κι η άλλη πλευρά ήταν ανύπαρκτη. Κάποιες ανέχτηκαν πολλά. Σφαλιάρες, εθισμούς σε αλκοόλ και χαρτιά, κέρατο, αφραγκίες.
Κι όμως, οι γυναίκες αυτές, έβαλαν την αξιοπρέπειά τους κάτω απ’ το χαλάκι και συνέχισαν το Γολγοθά τους για να μη χαλάσουν το «σπίτι» τους, για τα παιδιά. Άφησαν τον εαυτό τους στην άκρη, παραιτήθηκαν απ’ τη γοητεία που η ίδια η φύση μας παρέχει, έγιναν σκληρές, δούλεψαν νυχθημερόν, ανέχθηκαν πολλά βρισίδια και ξύλο. Προτίμησαν να γίνουν εκείνες θύματα για να έχουν τα παιδιά τους να λένε ότι προέρχονται από μια αξιοπρεπή, μέση, ελληνική οικογένεια. Γυναίκες που έγιναν θυσία κι απέδωσαν πλήρως το νόημα της λέξης «μητέρα».
Σήμερα τα πράγματα είναι λίγο διαφορετικά. Οι γυναίκες μορφώνονται περισσότερο, γνωρίζουν τα δικαιώματά τους, δε δέχονται να προσβάλλονται από άλλους, πόσο μάλλον από άλλο μέλος της οικογένειάς τους.
Οι βάναυσες συμπεριφορές αγροίκων είναι κατακριτέες και σε καμία περίπτωση, καμία γυναίκα δεν πρέπει να σιωπά και να ανέχεται οποιαδήποτε κακοποίηση.
Ωστόσο, η διαφορά δεν έγκειται στη γνώση, στον εκσυγχρονισμό, στη χειραφέτηση, όπως θέλετε πείτε το. Η διαφορά έγκειται στην ισχυρή δόμηση της προσωπικότητάς μας και στη μη θέληση για υποχωρήσεις στις καθημερινές τριβές. Οι οικογένειες σήμερα χαλάνε για ψύλλου πήδημα. Τα διαζύγια είναι η εύκολη λύση, γιατί πλέον δεν υπομένουμε, δεν ανεχόμαστε, δεν υποχωρούμε, δε συμβιβαζόμαστε. Η επικοινωνία γίνεται δύσκολη, γιατί δε λειτουργούμε για το καλό του «εμείς», αλλά του «εγώ» μας.
Υπάρχουν, όμως, ακόμη και σήμερα μητέρες που γίνονται θυσία για τα παιδιά τους. Δεν έχει σημασία, αν βρίσκονται υπό το νομικό καθεστώς του γάμου ή όχι. Αυτό που έχει σημασία είναι ότι η ελληνίδα μάνα, όπως και κάθε μάνα αγαπά χωρίς να λογαριάζει τον εαυτό της, δίνει απλόχερα, ανησυχεί πριν ανησυχήσεις, σου έχει μαγειρέψει πριν πεινάσεις και σου τηλεφωνεί πριν τη ζητήσεις.
Η μητέρα σου έκανε τις δικές της υποχωρήσεις και τους συμβιβασμούς της για να είσαι εσύ καλά. Μπορεί να μην υπέμεινε τη βάναυση συμπεριφορά του σατράπη συζύγου των προηγούμενων δεκαετιών, αλλά έδωσε και δίνει τον αγώνα της για τη δική σου επιβίωση, για την ευτυχία σου. Είτε το πιστεύεις είτε όχι, είσαι το μόνο μέλημά της. Για σένα θ’ ανεχόταν τα πάνδεινα, αρκεί να σ’ έβλεπε να χαμογελάς και να είσαι περήφανος για εκείνη. Γιατί η ελληνίδα μητέρα κι η κάθε μητέρα είναι αγάπη. Αγνή κι αυτούσια.
Κι όπως έλεγε κι ο Οδυσσέας Ελύτης: «Κι ένα τέταρτο μητέρας αρκεί για δέκα ζωές και πάλι κάτι θα περισσέψει που να το ανακράξεις σε στιγμή μεγάλου κινδύνου».
Αναστασία Νάννου
