Δεν αρκεί να ακούς, πρέπει και να νιώθεις. Όπως ακριβώς κι εσύ θέλεις, ο άλλος να μπαίνει στη θέση σου και να αντιλαμβάνεται πώς νιώθεις. Η Ντόρα Μίνου, ΜΑ Κλινικής Ψυχολογίας, Ψυχοθεραπεύτρια – Οικογενειακή Σύμβουλος, γράφει σήμερα για την ενσυναίσθηση…
Ενσυναίσθηση είναι ένας όρος που πλέον ακούγεται συχνά στην καθημερινότητά μας. Ο ορισμός που δίνει ο Carl Rogers είναι: Να αντιληφθεί κάποιος το εσωτερικό πλαίσιο αναφοράς του άλλου με ακρίβεια, με τα συναισθηματικά συστατικά και τις έννοιες που αναφέρονται σαν να ήταν το ίδιο το πρόσωπο, αλλά χωρίς ποτέ να ξεχάσει τον όρο «σαν». Με πιο απλά λόγια δηλαδή «να μπει στα παπούτσια του άλλου».
Πόσο εύκολο είναι να γίνει αυτό στις διαπροσωπικές μας σχέσεις;
Δυστυχώς οι περισσότεροι από εμάς με τις δυσκολίες και το άγχος της καθημερινότητας δύσκολα στεκόμαστε να ακούσουμε και να συναισθανθούμε τον άλλο. Το σύνηθες είναι να δίνουμε βιαστικές απαντήσεις, συμβουλές ή με κάποιο τρόπο να «χαιδεύουμε» το συνομιλητή μας -ίσως είναι και ένα οικείο μοντέλο που μπορεί να αναπαράγουμε από τις πατρικές μας οικογένειες.
Για να μπορέσουμε να συναισθανθούμε τον άλλο βασική προυπόθεση είναι να τον ακούσουμε και να κατανοήσουμε τη θέση του. Βασικός κανόνας στην εποικοδομητική επικοινωνία που δυστυχώς δεν συναντάμε εύκολα στις σχέσεις μας. Η ενσυναίσθηση απαιτεί δουλειά προσωπική με τον εαυτό μας γιατί προϋποθέτει τη μη ταύτισή μας με τον άλλο, το σεβασμό, την αποδοχή, την κατανόηση, τη διάθεση και το ενδιαφέρον στο πρόσωπο του άλλου.
Όταν για παράδειγμα δεν υπάρχει διάθεση επικοινωνίας στο ζευγάρι είναι δύσκολο να καλλιεργηθεί η ενσυναίσθηση. Τη θέση της παίρνει η άμυνα, ο ανταγωνισμός, η κριτική και στην καλύτερη περίπτωση η συμβουλή. Πολλές φορές όμως η ανάγκη είναι να ακούσει ο ένας τον άλλο, να καταλάβει τι ακριβώς νιώθει αυτός που του μιλάει, τις ανάγκες, τις επιθυμίες του που είναι πολύ πιθανό να διαφέρουν από τις δικές του γιατί το ότι είναι ζευγάρι δεν ακυρώνει τη διαφορετικότητα των δύο ανθρώπων που σμίγουν και συμπορεύονται.
Πώς θα μπορούσαμε να λειτουργήσουμε με περισσότερη ενσυναίσθηση στις διαπροσωπικές μας σχέσεις;
-Είναι σημαντικό να είμαστε καλοί ακροατές, τόσο σε λεκτικό όσο και σε μη λεκτικό επίπεδο (η γλώσσα του σώματος, ο τόνος της φωνής, το βλέμμα)
-Συχνά μένουμε στα δικά μας άγχη, προβλήματα, τις δυσκολίες της καθημερινότητας και δεν ακούμε τον άλλο.
-Εάν προσπαθήσουμε να γίνουμε καλύτεροι ακροατές οι σχέσεις μας με τους σημαντικούς άλλους γύρω μας θα βελτιωθούν και σταδιακά θα γίνουν και πιο ουσιαστικές.
-Επίσης είναι σημαντικό να μπορούμε να διαχειριστούμε τα δύσκολα συναισθήματα. Η συναισθηματική διαχείριση μας «πάει παραπέρα», οδηγεί στην εξέλιξη και την ωριμότητα.
-Να έχουμε στο νου ότι δεν χρειάζεται να δώσουμε λύση στο πρόβλημα του άλλου, η πιο ουσιαστική βοήθεια συνήθως είναι να έχουμε έναν ενεργητικό ακροατή δίπλα μας.
Εν κατακλείδι
Ο Carl Rogers, περιγράφοντας την ενσυναίσθηση, υποστήριξε ότι αποτελείται από τρία στοιχεία: ένα θυμικό (ευαισθησία), ένα γνωστικό (παρατήρηση και πνευματική διεργασία) και ένα επικοινωνιακό (αντίδραση-απάντηση).
