Κανένα παιδί δε γεννιέται απαιτητικό… απαιτητικό γίνεται! Αρχικά να ξεκαθαρίσουμε ότι δεν αναφερόμαστε στις ανάγκες του παιδιού αλλά στις επιθυμίες, οι οποίες φυσικά δεν αφορούν τα βρέφη. Δηλαδή είναι απόλυτα λογικό το 6 μηνών μωρό να κλαίει γιατί πεινάει ή θέλει να κοιμηθεί. Εκεί μιλάμε για βιολογικές ανάγκες που δεν έχουν σχέση με απαιτήσεις οι οποίες σε αυτές τις ηλικίες δεν υφίστανται.
Ένα παιδί είναι απαιτητικό ή ακόμα περισσότερο κακομαθημένο κυρίως όταν επιδιώκει ή απαιτεί συνεχώς το ενδιαφέρον των γύρω του, εμφανίζει εγωιστικές στάσεις, ανταγωνίζεται τα άλλα παιδιά, ζηλεύει θέλει να περνάει συνεχώς το δικό του, δεν μοιράζεται, πιστεύει ότι όλα του ανήκουν κ.τ.ο. Δεν γίνεται ένα παιδί ξαφνικά να αρχίσει να έχει τα παραπάνω χαρακτηριστικά… Συνήθως οι έντονες απαιτήσεις του παιδιού είναι αποτέλεσμα λανθασμένης συμπεριφοράς των γονιών του. Αν π.χ το παιδί έχει μάθει να μην υφίσταται καμία συνέπεια για τις πράξεις του ή ότι μπορεί να φερθεί άσχημα, ή ότι πρέπει να γίνει το δικό του, είναι δύσκολο ξαφνικά να μπουν όρια όπως είναι και είναι επίσης δύσκολο να σεβαστεί τους γύρω και τις επιθυμίες τους γιατί ουσιαστικά δεν έχει μάθει να περιορίζεται. Η λύση είναι μοναδική, πρέπει οπωσδήποτε στο παιδί να τεθούν συγκεκριμένοι κανόνες και όρια που θα εφαρμοστούν από μικρή ηλικία ώστε να αποκτήσει σιγά-σιγά την αίσθηση ότι δεν γίνεται πάντα να ικανοποιούνται οι επιθυμίες τους γεγονός φυσικά που θα το βοηθήσει σε όλη του τη ζωή.
Εκτός από την υπερβολική ελαστικότητα ένα παιδί θα γίνει απαιτητικό και κακομαθημένο και στην αντίθετη περίπτωση, όταν οι γονείς δηλαδή είναι υπερπροστατευτικοί και δεν το αφήνουν να παίρνει πρωτοβουλίες, να βρίσκει τρόπους και να λύνει μόνο τα προβλήματα ατού!
Αυτή η «ιδιαίτερη» συμπεριφορά του παιδιού -οι αντιδράσεις δηλαδή του παιδιού- πολλές φορές παραξενεύει τους γονείς. Είναι πολύ πιθανό να επιβάλλει την γνώμη του προσποιούμενο ότι υποφέρει, να αρνείται να φάει, να υψώνει τη φωνή του, δεν αποκλείεται ακόμη και να απειλεί… Ίσως κάποιες φορές να γίνεται και επιθετικό επειδή του φέρνουν αντίρρηση την δεδομένη στιγμή ή μπορεί και εκδικητικό με διάφορους τρόπους, σπάζοντας ή πετώντας πράγματα, να χτυπιέται στο πάτωμα κ.τ.ο. Αντιδράσεις δηλαδή πολύ έντονες στην άρνηση των γονιών. Από αυτά τα δείγματα συμπεριφοράς το παιδί αποδεικνύει πως δεν μπορεί να δεχτεί τη γνώμη των άλλων και δεν έχει μάθει να το φέρνουν αντίρρηση!
Παρόλο αυτά, υπάρχουν κάποιοι »χρυσοί» κανόνες πειθαρχίας. Οι έρευνες, οι ψυχολόγοι και οι μελετητές υποστηρίζουν πως οι γονείς πρέπει να θέτουν σταθερά όρια στα παιδιά ώστε να μεγαλώσουν με υγιή τρόπο. Η πειθαρχία είναι μορφή διδασκαλίας και ουσιαστικά ορίζει τον αποδεκτό τρόπο συμπεριφοράς και όχι με μορφή τιμωρίας. Κάποιοι από τους κανόνες που πρέπει να εφαρμόζονται από μικρή ηλικία στα παιδιά είναι οι παρακάτω:
- Το παιδί πρέπει να έχει μια λίστα με κάποιους σταθερούς κανόνες τους οποίους πρέπει να ακολουθεί π.χ. «πηγαίνουμε για ύπνο μόλις το πουν η μαμά και ο μπαμπάς».
- Ενημερώνουμε το παιδί για θέματα όπως ποια βιβλία μπορεί να διαβάσει και με ποια παιχνίδια μπορεί να παίξει ή ν πάρει μαζί του κ.τ.ο, εξηγώντας του γιατί. Πρέπει δηλαδή να καταλάβει ποιο μπορεί να είναι το φάσμα των επιλογών του και ποιες επιλογές δεν μπορεί να κάνει ακόμα.
- Κατανοούμε τη διαφορά ανάμεσα στην επιθυμία και στην ανάγκη. Σε καταστάσεις βιολογικών αναγκών όπως είναι π.χ. ο πόνος και ο φόβος φυσικά και αντιδράμε άμεσα και παρηγορούμε / προστατεύουμε το παιδί. Αν όμως κλαίει για άλλους λόγους π.χ. γιατί δεν του πραγματοποιήθηκε μία επιθυμία, δεν υποχωρούμε αλλά και δεν χρειάζεται να του φωνάξουμε. Απλά πείτε του ότι καταλαβαίνετε πως νιώθει αλλά ότι δεν είναι σωστή αυτή η συμπεριφορά.
- Το παιδί πρέπει να ξέρει το λόγο για τον οποίο του απαγορεύετε να κάνει κάτι γιατί έτσι μόνο δεν θα το ξανακάνει. Αν δηλαδή του πείτε να μην παίζει με το μαχαίρι, εξηγήσετε γιατί δεν πρέπει να παίζει με το μαχαίρι.
- Ζητήστε με ήρεμο τόνο να σας εξηγήσει το λόγο που αντέδρασε επιθετικά, γιατί π.χ άρχισε να φωνάζει ή πέταξε το φαγητό του, ή άρχισε τα κλάματα και κατόπιν ρωτήστε το, αν πιστεύει πως αυτή η συμπεριφορά είναι σωστή. Με αυτόν τον τρόπο θα καταλάβει το ίδιο το παιδί από μόνο το λάθος του.
- Μην υποχωρείτε στα πείσματα, στο θυμό και στην επιθετική συμπεριφορά ακόμα και αν κάποιες φορές είναι δύσκολο. Σίγουρα δε είναι το καλύτερο δυνατό να βλέπουμε το παιδί μας να κλαίει αλλά μερικές φορές είναι αναγκαίο να μην υποχωρούμε στα πείσματα και στις απαιτήσεις του, επιμένοντας στο »όχι» με σταθερό τρόπο γιατί διαφορετικά δεν περνάμε σωστά νοήματα στο παιδί.
- Εξασφαλίζουμε τη δυναμική του ρόλου του γονέα. Δεν χρειάζεται πάντα να αιτιολογούμε τους κανόνες που θέτουμε γιατί το παιδί ορισμένα πράγματα δεν είναι ακόμα σε θέση να τα κατανοήσει.
- Δεν απειλούμε και δεν υποσχόμαστε πράγματα στο παιδί αν δεν είμαστε σίγουροι ότι θα τηρήσουμε μετά γιατί έτσι μειώνεται η εμπιστοσύνη του σε εσάς αλλά και την αξιοπιστία σας. Μην λέτε π.χ στο παιδί ότι »αν κάνεις αυτό, θα πας τιμωρία στο δωματιό σου», αν δεν είστε σίγουροι ότι αυτό που λέτε θα το κάνετε γιατί το παιδί λαμβάνει διφορούμενα μηνύματα και σταδιακά σας αμφισβητεί.
