Δεν είναι και κάτι σπάνιο, ε; Λίγο η δουλειά, λίγο η πίεση, λίγο ο σύντροφος… τα παίρνεις στο κρανίο, ανοίγεις το στόμα σου και… Δυστυχώς ο θυμός έχει μόνο αρνητικές συνέπειες. Η ψυχολόγος Ελπίδα Μ. Παναγιωτουνάκου μας βοηθάει να τον διαχειριστούμε σωστά και προς όφελός μας.
Έχεις πιάσει ποτέ τον εαυτό σου να βγάζει καπνούς ενώ είσαι ακινητοποιημένη στην κίνηση; Έχεις νιώσει την πίεσή σου να χτυπάει κόκκινο όταν το μικρό σου αρνείται πεισματικά να συνεργαστεί και να εφαρμόσει όσα του λες; Έχεις βγει ποτέ εκτός εαυτού γιατί ο σύντροφός σου δεν μπορεί να σε καταλάβει; Τότε, μάλλον, ξέρεις πολύ καλά τι σημαίνει θυμός!
Ο θυμός είναι ένα φυσιολογικό συναίσθημα και χρειάζεται να τον εκφράζουμε. Ωστόσο, έχει μεγάλη σημασία τόσο για την ψυχική μας υγεία, όσο και για τις σχέσεις μας με τους γύρω μας, να τον διαχειριζόμαστε σωστά.
ΜΕΡΙΚΕΣ ΧΡΗΣΙΜΕΣ ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΗ ΤΟΥ ΘΥΜΟΥ
1. Χρησιμοποίησε την τεχνική του time out. Αν δεις πως κατά τη διάρκεια μιας συζήτησης αρχίσεις να νιώθεις θυμό, άγχος και ένταση, δώσε στον εαυτό σου χρόνο για ένα διάλειμμα. Απομακρύνσου από το χώρο λέγοντας π.χ. «Χρειάζομαι λίγη ώρα για να σκεφτώ αυτά που είπαμε. Θα ήθελα να συνεχίσω τη συζήτηση σε λίγο» ή «Νιώθω πολύ θυμωμένη αυτή τη στιγμή. Θα λύσουμε το θέμα λίγο αργότερα». Βέβαια, αυτό δεν σημαίνει πως θα αποφύγεις την κατάσταση που σε δυσκολεύει. Είναι σημαντικό να μην ξεχάσεις να επανέλθεις στο θέμα όταν θα είσαι πιο ήρεμη και με καθαρό μυαλό.
2. Μέτρα μέχρι το 10. Δεν πρόκειται για μια συμβουλή μόνο για παιδιά. Συχνά, πάνω στο θυμό μας λέμε πράγματα που πληγώνουν, δίχως στην πραγματικότητα να είναι αυτός ο στόχος μας. Ωστόσο, μια σκληρή κουβέντα είναι τόσο επώδυνη όσο μια μαχαιριά και αφήνει μόνιμα το σημάδι της. Επομένως, πάρε λίγο χρόνο μετρώντας μέχρι το 10, ανασυγκρότησε τις σκέψεις σου και μετά δώσε την απάντησή σου.
3. Δημιούργησε τη δική σου χαλαρωτική εικόνα. Το μυαλό μας δεν μπορεί να επικεντρωθεί ταυτόχρονα σε δύο αντίθετες σκέψεις (μία αρνητική και μία θετική). Έτσι, πάρε μερικές βαθιές, αργές αναπνοές και επικεντρώσου σε μια εικόνα που σε ηρεμεί και σε γεμίζει με ευχάριστα συναισθήματα. Προσπάθησε η αναπνοή σου να είναι σπλαχνική και όχι διαφραγματική, καθώς η πρώτη μπορεί να σε οδηγήσει ακόμα και σε βαθιά χαλάρωση εάν την εφαρμόσεις για τουλάχιστον 10 λεπτά.
4. Παρατήρησε τις αλλαγές που συμβαίνουν στο σώμα σου. Οι βιολογικές αντιδράσεις στο στρες και το θυμό αντανακλώνται στο πρόσωπο και το σώμα σου. Πρόσεξε πως εκφράζεις σωματικά την ένταση και τη δυσαρέσκειά σου και προσπάθησε να μαλακώσεις τις εκφράσεις σου. Συχνά, ο συνομιλητής σου γίνεται πιο επιθετικός μαζί σου όχι τόσο λόγω αυτών που του λες, αλλά του τρόπου που χρησιμοποιείς.
5. Εντόπισε τα προειδοποιητικά σημάδια. Ο θυμός είναι σαν ένα ηφαίστειο που βράζει, έτοιμο να εκραγεί. Πριν φτάσεις σε μια έκρηξη θυμού, εντόπισε τις αρνητικές σκέψεις που βρίσκονται στη βάση του ηφαιστείου αυτού -π.χ. «Πάλι δεν με καταλαβαίνει», «Το κεφάλι μου αρχίζει να μυρμηγκιάζει», «Αρχίζω να ενοχλούμαι από την κατάσταση», «Θέλω να βάλω τις φωνές» – και βάλε ένα STOP πριν ξεφύγουν από τον έλεγχό σου!
6. Αναζήτησε τις πηγές του θυμού σου. Είναι σημαντικό να κατανοήσεις όχι μόνο τι συμβαίνει όταν θυμώνεις, αλλά και για ποιο λόγο συμβαίνει. Συχνά, είμαστε θυμωμένοι για μέρες, βδομάδες ακόμα και για χρόνια – δίχως να το εκδηλώνουμε – ξεχνώντας, έτσι, την αιτία του θυμού μας. Αναρωτήσου λοιπόν: «Ποια είναι η πραγματική πηγή του θυμού μου;», «Μήπως προσπαθώ υπερβολικά να έχω τον έλεγχο των καταστάσεων;», «Νιώθω αποδεκτή από τους γύρω μου;».
7. Μείωσε το στρες της καθημερινότητας. Εάν ήδη βιώνεις μια καθημερινότητα γεμάτη στρες, οι πιθανότητες να έχεις εκρήξεις θυμού πολλαπλασιάζονται. Οι τεχνικές χαλάρωσης δεν θα σε βοηθήσουν μόνο στο να αποκτήσεις καλύτερο έλεγχο του εαυτού σου, αλλά θα συμβάλλουν στην αυτοπεποίθησή σου και στη βελτίωση των διαπροσωπικών σου σχέσεων. Δοκίμασε κάτι από τα παρακάτω:
I. Σωματική άσκηση (tai-chi, yoga, jogging). Είναι καλό να επιλέξεις κάτι που θα οδηγεί σε χαλάρωση των μυών και θα ενισχύει την αυτοσυγκέντρωσή σου.
II. Δημιουργία υποστηρικτικού δικτύου. Φρόντισε να εκτονώνεις σταδιακά τον θυμό σου και όλα όσα σε απασχολούν μέσα από την κουβέντα με καλούς σου φίλους και την εκδήλωση των συναισθημάτων σου. Πρόσεξε μόνο μην ξεπεράσεις
τα όρια και αρχίσεις να γίνεσαι κουραστική για τους άλλους.
III. Διαλογισμός. Όχι μόνο βοηθάει στη χαλάρωση του σώματος, αλλά συμβάλλει στην κατανόηση των όσων νιώθεις στο εδώ και τώρα με στόχο την αποτελεσματική διαχείρισή τους. Ο ειδικός θα σε καθοδηγήσει έτσι ώστε να συμφιλιωθείς με δικά σου λάθη του παρελθόντος, αλλά και να βρεις τη δύναμη να συγχωρήσεις τους γύρω σου και να προχωρήσεις στη ζωή σου δίχως σκιές.
8. Αναζήτησε λύσεις. Αντί να επικεντρώνεσαι μόνο στο ότι οι καταστάσεις σε κάνουν να θυμώνεις, βρες λύσεις. «Σε τρελαίνει που ο γιος σου έχει το δωμάτιό του άνω – κάτω; Κλείσε την πόρτα», «Καθυστερεί ο σύντροφός σου να έρθει για φαγητό; Οργάνωσε το φαγητό για λίγο αργότερα ή συμφωνήστε κάποιες μέρες της εβδομάδας να τρώτε χωριστά». Θυμήσου: Ο θυμός δεν είναι η λύση. Ίσα ίσα μπορεί να κάνει τα πράγματα χειρότερα!
9. Χρησιμοποίησε το «Εγώ» μήνυμα. Όταν κριτικάρεις ή κατηγορείς τους άλλους, μόνο επιθετικοί μπορεί να γίνουν μαζί σου και να σε εξαγριώσουν ακόμα περισσότερο. Παραδείγματος χάριν πες: «Νιώθω εκνευρισμό επειδή πάλι άφησες τα βρώμικα πιάτα στο τραπέζι», αντί για, «Ποτέ δε βοηθάς με τις δουλειές του σπιτιού».
10. Ζήτα τη βοήθεια ενός ειδικού. Η διαχείριση του θυμού δεν είναι εύκολη υπόθεση. Αναζήτησε τη βοήθεια ενός ειδικού στην περίπτωση που ο θυμός σου βγαίνει συχνά εκτός ελέγχου, πληγώνοντας τους γύρω σου και προκαλώντας σε σένα ενοχές.
«Ο καθένας μπορεί εύκολα να θυμώσει. Μα να θυμώσει κανείς τότε που πρέπει, στο βαθμό που είναι σωστό, στον κατάλληλο χρόνο, για ένα δίκαιο ζήτημα και με το σωστό τρόπο, δεν είναι στο χέρι του καθενός κι ούτε είναι εύκολο πράγμα.» – Αριστοτέλης
