Κάθε γονιός θέλει το παιδί του να έχει μια εύκολη ζωή. Ίσως για αυτό οι νέοι γονείς παρακολουθούν πολύ προσεχτικά τα παραδοσιακά ορόσημα.
Σήμερα, όμως, έχουμε συνειδητοποιήσει ότι μερικά παιδιά μπορεί να προσεγγίζουν αυτά τα ορόσημα κάπως διαφορετικά και αυτό είναι αποδεκτό. Ως κοινωνία είμαστε αρκετά ευαισθητοποιημένοι με τον αυτισμό, μια νευρολογική διαφορά κατά την οποία οι άνθρωποι επεξεργάζονται τον κόσμο διαφορετικά, αντιμετωπίζοντας πολλές φορές δυσκολίες στην κοινωνικοποίηση και την επικοινωνία. Σύμφωνα με το CDC, 1 στα 68 παιδιά βρίσκεται στο φάσμα του αυτισμού – 1 στα 42 αγόρια και 1 στα 89 κορίτσια. Οι αριθμοί έχουν αυξηθεί τα τελευταία χρόνια, κυρίως εξαιτίας της καλύτερης κατανόησης της λειτουργίας του αυτισμού. Συνήθως, οι άνθρωποι με αυτισμό έχουν μια αρκετά ικανοποιητική και παραγωγική ζωή, αλλά συχνά είναι ευκολότερο για αυτούς αν οι γονείς παρατηρήσουν τα σημάδια από νωρίς και επέμβουν. Η πρώιμη θεραπευτική αγωγή μπορεί να βοηθήσει τα παιδιά στο φάσμα του αυτισμού να μάθουν στρατηγικές για την αντιμετώπιση κοινωνικών καταστάσεων, άγχους και υπερδιέγερσης.
Τι είναι ο αυτισμός;
Σύμφωνα με την Εθνική Βιβλιοθήκη Ιατρικής των ΗΠΑ: «Το φάσμα της διαταραχής του αυτισμού είναι μια νευρολογική και αναπτυξιακή διαταραχή που αρχίζει στην πρώιμη παιδική ηλικία και παραμένει καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής ενός ατόμου. Επηρεάζει τον τρόπο που ο άνθρωπος ενεργεί και αλληλεπιδρά με τους άλλους, επικοινωνεί, μαθαίνει.» Πολλοί άνθρωποι με αυτισμό προτιμούν να το ονομάζουν νευρολογική διαφορετικότητα. Ο αυτισμός είναι ένα φάσμα και δεν υπάρχουν 2 άνθρωποι που να τον βιώνουν με τον ίδιο τρόπο. Αρκετοί άνθρωποι καταφέρνουν να έχουν πολύ δημιουργικές και ανεξάρτητες ζωές. Κάποιοι άλλοι μπορεί να μη μιλούν ή να χρειάζονται περισσότερη φροντίδα. Σε ορισμένες περιπτώσεις, ο αυτισμός μπορεί να υπάρχει σε συνδυασμό με διανοητικές ή σωματικές αναπηρίες. Τα παιδιά με αυτισμό είναι ακριβώς όπως όλα τα υπόλοιπα παιδιά – μοναδικά, με τις δικές τους δυνάμεις, αδυναμίες και ενδιαφέροντα. Δεν υπάρχει γνωστή αιτία για τον αυτισμό – οι ερευνητές πιστεύουν ότι αναπτύσσεται εξαιτίας ενός συνδυασμού περιβαλλοντικών και γενετικών παραγόντων.
Συμπτώματα αυτισμού στα μωρά
Παρόλο που τα παιδιά ενδέχεται να εμφανίσουν συμπτώματα σε διαφορετικά χρονικά σημεία, τα περισσότερα παιδιά με αυτισμό θα αρχίσουν να έχουν εμφανή συμπτώματα μεταξύ 2 και 3 ετών. Μάλιστα, μερικά παιδιά μπορεί να έχουν συμπτώματα από την ηλικία των 18 μηνών. Δείτε παρακάτω τα πρόωρα σημάδια του αυτισμού.
1. Δεν ανταποκρίνεται στην αλληλεπίδραση
Τα μωρά είναι κοινωνικά από τη φύση τους – λατρεύουν να αλληλεπιδρούν με τους γονείς, τα αδέρφια τους και άλλους ανθρώπους. Βλέπουν πρόσωπα, ακούν φωνές και παρατηρούν τα πάντα γύρω τους. Ωστόσο, τα μωρά με αυτισμό μπορεί να δυσκολεύονται στην αλληλεπίδραση. Μπορεί να μην ανταποκρίνονται στην οπτική επαφή των γονιών ή σε αυτά που τους λένε. Το Εθνικό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγείας εξηγεί ότι τα παιδιά με αυτισμό «έχουν την τάση να κοιτούν και να ακούν τους άλλους λιγότερο συχνά.»
2. Δεν ταυτίζονται με το όνομά τους
Τα περισσότερα παιδιά ανταποκρίνονται στο όνομά τους αρκετά νωρίς. Σε ηλικία 1 έτους, τα περισσότερα παιδιά αναγνωρίζουν το όνομά τους και ανταποκρίνονται σε αυτό. Το CDC εξηγεί ότι αν το παιδί σας δεν ανταποκρίνεται στο όνομά του σε ηλικία 12 μηνών, ίσως είναι σημάδι αυτισμού.
3. Μειωμένο ενδιαφέρον για τους ανθρώπους
Γενικά, τα μωρά πάντα κοιτάζουν τους ενήλικες για αποδοχή, για προσοχή και για να μάθουν. Από την άλλη, τα μωρά με αυτισμό έχουν λιγότερο ενδιαφέρον για τους άλλους ανθρώπους. Μπορεί να μη χαμογελούν ή να αποφεύγουν την οπτική επαφή, να μην κάνουν θόρυβο ή να μην προσπαθούν να επικοινωνήσουν μη λεκτικά. Το CDC προτείνει να απευθυνθείτε σε έναν παιδίατρο, αν παρατηρήσετε ότι το παιδί σας σε ηλικία 12 μηνών δεν προσπαθεί να μάθει πληροφορίες.
4. Καθυστερημένη ομιλία
Καθώς τα παιδιά μεγαλώνουν, προσπαθούν να μιμηθούν τους ήχους των γονιών τους. Παρόλο που τα περισσότερα παιδιά μπορεί να μην αρχίσουν να μιλούν μέχρι τα 2 τους, αρχίζουν να σχηματίζουν κάποιες λέξεις αρκετά νωρίτερα. Το CDC εξηγεί: «ένας άνθρωπος με αυτισμό μπορεί να έχει καθυστερημένη ομιλία και γλωσσικές ικανότητες».
Συμπτώματα αυτισμού σε μικρά παιδιά
Καθώς τα μωρά γίνονται παιδιά, γίνονται περισσότερα ομιλητικά και κοινωνικά. Για τα παιδιά με αυτισμό, αυτή είναι η στιγμή που τα συμπτώματα γίνονται πιο εμφανή. Σύμφωνα με το CDC, μέχρι τα 2 χρόνια η διάγνωση του αυτισμού μπορεί να είναι αξιόπιστη και σταθερή. Δείτε παρακάτω ποιες συμπεριφορές των παιδιών μπορεί να είναι συμπτώματα αυτισμού.
1. Δυσκολία να παίξουν κοινωνικά παιχνίδια
«Τα παιδιά συνήθως δείχνουν ενδιαφέρον για κοινωνικά παιχνίδια, όπως το κρυφτό. Ωστόσο, ένα παιδί με αυτισμό μπορεί να δυσκολεύεται να αλληλεπιδράσει με τα υπόλοιπα παιδιά», σύμφωνα με το CDC. Τα παιδιά συνήθως παίζουν το ένα δίπλα στο άλλο και αρχίζουν να αλληλεπιδρούν ενώ παίζουν. Αν το παιδί σας αποφεύγει να παίζει με τα άλλα παιδιά ή προτιμά να παίζει μόνο του ή φαίνεται να μην μπορεί να καταλάβει πώς να ενταχθεί στα κοινωνικά παιχνίδια, μπορεί να είναι σύμπτωμα αυτισμού.
2. Δε μιμείται τους άλλους
Τα παιδιά συνήθως μιμούνται τους γονείς τους και με αυτόν τον τρόπο δημιουργούν το δικό τους μοντέλο συμπεριφοράς. Το CDC αναφέρει ότι «τα τυπικά μωρά ενδιαφέρονται για τον κόσμο και τους ανθρώπους γύρω τους. Μέχρι τα πρώτα τους γενέθλια, έχουν οπτική επαφή με τους άλλους και μιμούνται τις λέξεις και τις πράξεις τους». Τα παιδιά με αυτισμό δείχνουν να είναι αποσυνδεδεμένα από τους υπόλοιπους ανθρώπους.
3. Δεν αναζητούν παρηγοριά όπως τα υπόλοιπα παιδιά
Άλλο ένα σύμπτωμα του αυτισμού, είναι ότι τα παιδιά αναστατώνονται για ασήμαντους λόγους και δεν αναζητούν παρηγοριά όπως τα υπόλοιπα παιδιά. Τα παιδιά με αυτισμό είναι πολύ ευαίσθητα στις μικρές αλλαγές της καθημερινότητάς τους, εξηγεί το Εθνικό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγείας. «Οι άνθρωποι με αυτισμό μπορεί να δυσκολεύονται να δείξουν ή να μιλήσουν για τα αισθήματά τους. Επίσης, μπορεί να δυσκολεύονται να κατανοήσουν τα συναισθήματα των άλλων ανθρώπων», αναφέρει το CDC.
Τεστ αυτισμού
Αν σας ανησυχεί κάποιο από τα παραπάνω συμπτώματα, πρέπει να απευθυνθείτε σε έναν παιδίατρο ή ψυχολόγο για αξιολόγηση. Σύμφωνα με την Αμερικανική Ακαδημία Παιδιάτρων, οι παιδίατροι θα αρχίσουν τη διάγνωση από την πρώτη κιόλας επίσκεψη.
Ζώντας με τον αυτισμό
Αν το παιδί σας έχει αυτισμό, υπάρχουν πολλά πράγματα για να κάνετε την ποιότητα της ζωής του καλύτερη και λιγότερο αγχωτική. Με τη βοήθεια ενός ειδικού μπορείτε να φτιάξετε ένα πρόγραμμα προσαρμοσμένο στις ανάγκες και την προσωπικότητά του παιδιού σας. Αυτό το πρόγραμμα θα περιλαμβάνει από λογοθεραπείες, μέχρι φαρμακευτική αγωγή.
Με τα μικρά παιδιά ολόκληρη η οικογένεια θα εμπλακεί στις συμπεριφορικές θεραπείες. Οι γονείς θα πρέπει να απευθυνθούν στους γιατρούς, το σχολείο και σε ομάδες αυτισμού για περισσότερες πληροφορίες.
