Τα προσαρμογόνα (Adaptogens) είναι φυτικές ουσίες (εκχυλίσματα βοτάνων και μανιταριών) που έχει βρεθεί ότι βοηθούν το σώμα μας να διαχειριστεί το στρες και να διατηρήσει την ισορροπία ή την ομοιόσταση. Με άλλα λόγια, μας βοηθούν να προσαρμοστούμε σε εξωτερικούς στρεσογόνους παράγοντες.
Πώς λειτουργούν;
Οι ερευνητές λένε ότι αλληλεπιδρούν με τον άξονα υποθαλάμου-υπόφυσης-επινεφριδίων (HPA), ο οποίος είναι ένα πολύπλοκο σύστημα αδένων, ορμονών και υποδοχέων στο ανθρώπινο σώμα. Ο άξονας HPA είναι κεντρικός για την ομοιόσταση του σώματος, τις αντιδράσεις στο στρες και τον ενεργειακό μεταβολισμό.
Όταν καταναλώνουμε προσαρμογόνα, οι οργανικές τους ιδιότητες και οι ενώσεις τους συνεργάζονται με τον άξονα HPA για να βοηθήσουν στην ισορροπία των συστημάτων μας. Εάν, για παράδειγμα, υπάρχει υπερβολική ποσότητα μιας ορμόνης, βοηθούν στη μείωση της. Από την άλλη πλευρά, εάν δεν υπάρχει αρκετή ορμόνη, μπορούν να βοηθήσουν στην αναπλήρωση των επιπέδων της.
Μελέτες δείχνουν επίσης ότι αλληλεπιδρούν με το νευρο-ανοσο-ενδοκρινικό σύστημα, το οποίο βοηθά το σώμα να ρυθμίσει τη χρήση της ενέργειας και να διατηρήσει ισχυρή άμυνα του ανοσοποιητικού συστήματος.
Είναι σημαντικό να θυμόμαστε, ωστόσο, ότι η έρευνα για τα προσαρμογόνα βότανα βρίσκεται σε εξέλιξη.
Ακολουθούν 10 δημοφιλή προσαρμογόνα:
- Ashwagandha
- Tulsi
- Rhodiola
- Ginseng
- Ρίζα Maca
- Ρίζα Γλυκόριζας
- Astragalus
- Schisandra
- Reishi
- Κουρκουμάς
Πιθανοί κίνδυνοι και παρενέργειες των προσαρμογόνων βοτάνων
Τα προσαρμογόνα βότανα είναι μη τοξικά φυτά με ήπια δράση. Ωστόσο, ορισμένοι παράγοντες θα πρέπει να ληφθούν υπόψη πριν αρχίσετε να τα καταναλώνετε.
Μπορεί να αντιδράσουν με άλλα φάρμακα
Εάν παίρνετε συνταγογραφούμενα φάρμακα, οι ειδικοί σε θέματα ολοκληρωμένης υγείας προτείνουν να μιλήσετε με το γιατρό σας ή να συμβουλευτείτε έναν φυσικό παθολόγο ή βοτανολόγο, προτού προσθέσετε τυχόν προσαρμογόνα στη ρουτίνα σας. Το προσαρμογόνο της επιλογής σας μπορεί να αντιδράσει με τις επιδράσεις των άλλων φαρμάκων σας.
Δεν είναι καθολικά εφαρμόσιμα
Μην παίρνετε ένα προσαρμογόνο μόνο και μόνο επειδή το πήρε ο καλύτερός σας φίλος – τα προσαρμογόνα μπορούν να αντιδράσουν διαφορετικά από άτομο σε άτομο, επομένως ερευνήστε ποιο(α) θα μπορούσε να λειτουργήσει καλύτερα για την υγεία σας.
Επιπλέον, συμβουλευτείτε το γιατρό σας ή έναν έμπειρο επαγγελματία υγείας εάν είστε έγκυος, θηλάζετε ή είστε ανοσοκατεσταλμένοι και σκέφτεστε να πάρετε προσαρμογόνα βότανα.
Είναι καλύτερα σε χαμηλότερες δόσεις
Οι ειδικοί συνιστούν την πρόσληψη προσαρμογόνων βοτάνων σε μικρές δόσεις κάθε μέρα κατά τη διάρκεια 6 έως 12 εβδομάδων (εκτός εάν σας υποδείξει διαφορετικά ο γιατρός σας). Η λήψη μεγαλύτερων δόσεων σε μία μόνο συνεδρίαση μπορεί να οδηγήσει σε ανεπιθύμητες ενέργειες, όπως ναυτία, έμετο, ζάλη ή πονοκεφάλους.
Πώς να προσθέσετε προσαρμογόνα στη διατροφή σας με ασφάλεια
Εάν φτιάχνετε τα περισσότερα από τα γεύματά σας, μπορείτε να προσθέσετε προσαρμογόνα στην ακατέργαστη μορφή τους ή ως σκόνες στις αγαπημένες σας συνταγές. Μπορείτε επίσης να βρείτε προσαρμογόνα με τη μορφή τσαγιού, βαμμάτων και συμπληρωμάτων.
Όποια «διαδρομή» κι αν ακολουθήσετε, κάνετε πάντα την έρευνά σας πριν αγοράσετε, ώστε να γνωρίζετε ότι καταναλώνετε ένα ασφαλές προϊόν. Μάθετε για κάθε επωνυμία, όπως από πού προμηθεύονται τα βότανά τους, εάν είναι πιστοποιημένα με GMP (καλές πρακτικές παραγωγής) και εάν χρησιμοποιούν δοκιμές τρίτων.
Ξεκινήστε αργά και μείνετε σε ένα βότανο τη φορά, αντί να δοκιμάσετε πολλά ταυτόχρονα. Με αυτόν τον τρόπο μπορείτε να προσδιορίσετε πώς σας επηρεάζει ή όχι το καθένα πριν αποφασίσετε αν θα δοκιμάσετε ένα άλλο.
Θυμηθείτε, τα προσαρμογόνα δεν προορίζονται να είναι ένα γρήγορο αντίδοτο στο άγχος ή την κούραση. Αντίθετα, βοηθούν το σώμα σας να αποκτήσει ανθεκτικότητα με την πάροδο του χρόνου.
