Πολλές γυναίκες σήμερα στην χώρα μας συνεχίζουν να τηρούν την μακρά θρησκευτική παράδοση της παραμονής του βρέφους στο σπίτι για τις πρώτες σαράντα ημέρες μετά την γέννησή του. Σύμφωνα με την πατροπαράδοτη αυτή πρακτική, το νεογέννητο φτάνει στο σπίτι από το μαιευτήριο και βγαίνει έξω από αυτό πολύ αργότερα, μόλις σαραντίσει.
Πόσο θετική είναι αυτή η πρακτική του σαραντίσματος για την σημερινή μητέρα και το βρέφος;
Οι περισσότερες παραδοσιακές πρακτικές έχουν προκύψει ως αποτέλεσμα κοινωνικών αναγκών σε κάποια ιστορική περίοδο, στην προσπάθεια να βοηθηθεί η οικογένεια εκείνης της εποχής. Στα παλιότερα χρόνια, η νεογνική θνησιμότητα ήταν υψηλή, οι σοβαρές λοιμώξεις πολύ συχνές, εμβόλια δεν υπήρχαν και η ιατρική φροντίδα του νεογέννητου υστερούσε.
Η κοινωνία λοιπόν με την πρακτική του σαραντίσματος προσπαθούσε να προστατέψει μητέρα και βρέφος από περιγεννητική θνησιμότητα και νοσηρότητα. Παράλληλα, αυτό που λέμε σπίτι ήταν κάτι τελείως διαφορετικό από αυτό που εννοούμε σήμερα. Παλιά το σπίτι ήταν «μεγάλο», περιλάμβανε ένα εκτεταμένο υποστηρικτικό δίκτυο για την καινούργια μητέρα, από μαμάδες, γιαγιάδες, θείες, φίλες και γειτόνισσες. Οι πρώτες έξι εβδομάδες της ζωής του μωρού παρείχαν λοιπόν την ευκαιρία στην λεχώνα να εστιάσει στο μωρό και στις ανάγκες του, απολαμβάνοντας παράλληλα άφθονη πρακτική υποστήριξη από τον περίγυρό της.
Τι συμβαίνει σήμερα;
Σήμερα, πολλά πράγματα έχουν αλλάξει. Η περιγεννητική νοσηρότητα και θνησιμότητα είναι μικρή, οπότε και το μωρό των λίγων εβδομάδων δεν κινδυνεύει σημαντικά να νοσήσει σοβαρά εάν βγει εκτός σπιτιού, τηρουμένων των λογικών προφυλάξεων.
Η σημερινή μητέρα από την άλλη δεν συμβιβάζεται με τον παραδοσιακό αποκλειστικό ρόλο της μάνας, αλλά έχει μια δουλειά στην οποία αργά ή γρήγορα θέλει και πρέπει να επιστρέψει, μια κοινωνική ζωή που δεν θέλει εγκαταλείψει, μία ανεξαρτησία που φοβάται ότι θα διακινδυνεύσει με τον καινούργιο ρόλο της μητέρας και τροφού του παιδιού της.
Τι να προσέξετε όταν αποφασίσετε να βγείτε έξω με το νεογέννητο
Η πρακτική της παραμονής του βρέφους στο σπίτι για τις πρώτες σαράντα ημέρες πρέπει να αντικατασταθεί με μια λογική, απλή προσέγγιση, προσαρμοσμένη στις σύγχρονες ανάγκες. Το αν, πότε και για πόσο θα βγει εκτός σπιτιού ένα νεογέννητο είναι καλό να γίνει συνάρτηση πολλών πραγματιστικών παραγόντων: ένας σταθερός καιρός, χωρίς οξέα καιρικά φαινόμενα, όπως έντονη βροχή, χιόνι, αέρας, πολύ κρύο ή καύσωνας.
Μία σωστή προφύλαξη του μωρού ως προς το ντύσιμό του, με ιδιαίτερη προσοχή στο κεφαλάκι του. Μία σωστή προφύλαξη στις επαφές του μωρού: βόλτα σε ανοιχτούς χώρους, όχι συγχρωτισμός, όχι στενή επαφή με άγνωστα πρόσωπα – πολλά φιλιά κλπ – , μακριά από ασθενείς και κρυωμένους, μακριά από νήπια που πηγαίνουν στον παιδικό σταθμό και κολλούν συνεχόμενες ιώσεις.
Και να θυμάστε: Η λεχώνα που ακολουθεί την λογική προσέγγιση δεν φοβάται να συνεχίσει την ζωή της από εκεί που την άφησε πριν την εγκυμοσύνη και τον τοκετό. Δεν φοβάται να φροντίσει το μικρό της οπουδήποτε και οποτεδήποτε, θηλάζοντάς το σε δημόσιο χώρο εάν χρειάζεται.
Αναζητά από νωρίς έγκαιρη, έγκυρη και τακτική εκτίμηση του θηλασμού, της υγείας της δικής της και του μωρού της, από ειδικό με γνώσεις στη γαλουχία, χωρίς απαραίτητα να πρέπει να τον φέρει στο σπίτι της με αυξημένο οικονομικό κόστος.
Προσπερνάει έτσι τις σκοπέλους που οδηγούν τρεις στις δέκα Ελληνίδες να σταματούν το θηλασμό μέσα στις πρώτες εβδομάδες, πολλές από τις οποίες οδηγούνται σε αυτόν τον δρόμο γιατί έλαβαν την λανθασμένη οδηγία να αναζητήσουν βοήθεια «αφού το παιδί σαραντίσει».
Επίσης, η λεχώνα που ακολουθεί την λογική προσέγγιση έχει μικρότερη πιθανότητα να υποφέρει από επιλόχεια κατάθλιψη, από ένα προσωπικό και κοινωνικό σοκ. Και έχει ένα μωρό που είναι περισσότερο ευχαριστημένο, που με τις βόλτες, την άφθονη αγκαλιά και το τάισμα στο στήθος κατά δική του απαίτησή γίνεται βολικό, αναπτύσσεται ραγδαία ψυχοκινητικά με τις αυξημένες παραστάσεις από τον έξω κόσμο, πάσχει λιγότερο από κολικούς, νιώθει την ευχαρίστηση της μητέρας του και ηρεμεί.
Τελικά το σαράντισμα είναι καλό;
Εάν έχετε ένα μωρό τριών εβδομάδων, πηγαίνετε καλά με τον θηλασμό, νιώθετε ότι έχετε άφθονη υποστήριξη από τους κοντινούς σας ανθρώπους και θέλετε να κρατήσετε το παραδοσιακό σαρανταήμερο μέσα στο σπίτι, κάντε το, δεν υπάρχει πρόβλημα.
Εάν όμως έχετε ένα μωρό τριών εβδομάδων, ο θηλασμός σάς έχει φτάσει στα όριά σας, έχετε ξεχάσει πως είναι να βλέπετε έναν άνθρωπο, έχετε χάσει τις μέρες, σκέφτεστε να δώσετε μπουκάλι στο παιδί για να βγείτε λίγο έξω ή και να τα παρατήσετε, τότε κάντε την κίνηση, τηρήστε λογικές προφυλάξεις και βγείτε μαζί με το μωρό σας για λίγο στον καθαρό αέρα: Μπορεί να κάνει όλη την διαφορά.
