Πόσο οικονόμος είστε; Οι άνθρωποι διαφέρουν σ’ αυτό όσο και σε οτιδήποτε άλλο. Κάποιοι κάνουν μεγάλη οικονομία, κάποιοι άλλοι δεν κάνουν καθόλου οικονομία. Για παράδειγμα, κάποιες εταιρίες δίνουν παραπάνω μισθό στους εργαζόμενους όταν αποταμιεύουν το μισθό τους. Κάποιοι υπάλληλοι το κάνουν αυτό και κερδίζουν ένα 15%, και δεν μπορούν να καταλάβουν πώς κάποιοι συνάδελφοί τους δεν εκμεταλλεύονται μια ευκαιρία. Κι όμως, κάποιοι δεν το εκμεταλλεύονται. Ο τρόπος αποταμίευσης δεν έχει να κάνει μόνο με το πόσα χρήματα Θέλετε να βάλετε στην άκρη, αλλά και με το πόσο καλός είστε στην αποταμίευση. Υπάρχουν άνθρωποι που υπόσχονται στον εαυτό τους ότι θ’ αρχίσουν να βάζουν κάποια χρήματα στην άκρη αμέσως αρχίζοντας με τον πρώτο μισθό… αν τα καταφέρουν, κάποιοι άλλοι δεν αγγίζουν το μισθό τους, αν δεν αφήσουν πρώτα κάποιο μέρος στην άκρη.
Δεν υπονοώ ότι εσείς ή οποιοσδήποτε άλλος θα πρέπει να κάνει αποταμίευση. Είμαι ψυχολόγος κι όχι οικονομικός σύμβουλος. Απλά υποστηρίζω, ότι εσείς κι ο σύντροφός σας θα πρέκι να ταιριάζετε στον τρόπο αποταμίευσης. Αν δεν ταιριάζετε, υπάρχουν συγκρούσεις. Ο ένας από σας που δεν αποταμιεύει, θυμώνει με τον άλλο που βάζει στην άκρη τόσα χρήματα, ενώ Ιδιάζονται τόσα πράγματα ν’ αγοράσουν. Ο οικονόμος θα θυμώνει γιατί ο σύντροφός του θέλει να σπαταλά τα χρήματα που θα χρειαστούν στο μέλλον.
Όσο μεγαλύτερος σε ηλικία είστε, τόσο περισσότερο γνώριζε τον προσωπικό σας τρόπο αποταμίευσης. Θα έχετε ήδη αποταμιεύσει κάποια χρήματα, ή και όχι. Αλλά, ακόμα κι αν είστε νέος, έχετε κάποια αίσθηση για το πόσο οικονόμος είστε. Και μπορεί να πάρετε κάποια αίσθηση για το σύντροφό σας, αν το κουβεντιάσετε ανοιχτά μαζί του.
Η Ανοχή στο Χρέος
Μπορεί να μην έχετε μεγάλη εμπειρία σχετικά με την αποταμίευση, αλλά υπάρχουν περισσότερες πιθανότητες να έχετε εμπειρία με το χρέος . Όπως οι περισσότεροι άλλωστε: Ένα πρόστιμο αυτοκινήτου, δάνειο σπουδών, λογαριασμοί πιστωτικής κάρτας. Και τα χρέη σας, όσο μεγάλα ή μικρά κι αν είναι, μπορεί να σας ενοχλούν πολύ, λίγο, ή και καθόλου. Το πόσο ανεκτικός είστε στα χρέη, αυτό είναι αποτέλεσμα πολλών παραγόντων που αλληλεπιδρούν: Η ανοχή σας στο άγχος, η στάση σα< απέναντι στα χρέη, κάτι που μάθατε απ’ τους γονείς σας, τις θετικές ή αρνητικές συνέπειες που είχαν στους γονείς σας τα χρέη. και η προσωπική σας εμπειρία με τα δικά σας πιθανά χρέη μέχρι τώρα.
Οι σύντροφοι θα πρέπει να μοιάζουν πολύ σ’ αυτό τον τομέα, αλλά όχι όπως έπρεπε να μοιάζουν με τον τρόπο που ξοδεύουν -εκεί οι μικρές διαφορές μεταξύ τους φέρνουν ισορροπία, πράγμα που μπορεί να είναι και πλεονέκτημα για το ζευγάρι. Στην προκειμένη περίπτωση, ακόμα και μικρές αυξήσεις στα χρέη nor ξεπερνούν τα όρια του λιγότερου ανεκτικού συντρόφου, θα δημιουργήσουν μεγάλη νευρικότητα, και σαν αποτέλεσμα «α υπάρξει σύγκρουση. Αν οι σύντροφοι διαφέρουν πολύ στην ανοχή απέναντι στο χρέος, ο λιγότερο ανεκτικός στα χρέη, θα είναι τρομοκρατημένος και γεμάτος θυμό.
Η Τζοΰλι και ο Σταν ήταν ένα τέτοιο ζευγάρι. Οι γονείς της «ήταν δάσκαλοι και είχαν τέσσερα παιδιά. Ήταν φτωχοί αλλά ζούσαν σαν λιτά, κάτι το οποίο ήταν σύμφωνο και με τις θρησκευτικές τους αξίες. Ο πατέρας του Σταν ήταν ιδιοκτήτης μια σειράς καταστημάτων με είδη φωτογραφίας και πήγαινε αρκετά καλά. Όταν γνώρισα, η Τζούλι και ο Σταν έκαναν τα μεταπτυχιακά τους και τα κατάφερναν με χαμηλούς μισθούς. Αλλά ο Σταν διέθετε πολλές πιστωτικές κάρτες, και μπορούσε ν’ αγοράζει ό,τι ήθελαν.
Δεν ήταν αγορομανής, αλλά πίστευε ότι χρειάζονται περισσότερα πράγματα απ’ ό,τι πίστευε ότι χρειάζονται Τζούλι. Αυτό, όμως, που πραγματικά χρειαζόταν η Τζούλι, ήταν να μην είναι χρεωμένοι. Παρόλο που ο Σταν προσπαθούσε να την διαβεβαιώσει, ότι δεν υπάρχει λόγος να φοβάται εφόσον εκείνος πλήρωνε το απαιτούμενο ποσό κάθε μήνα, εκείνη, ωστόσο, ανησυχούσε. Ήταν κυριευόμενη απ’ την ιδέα ότι θα χρωστούν στις εταιρίες των πιστωτικών καρτών για πάντα, κάτι που δεν άντεχε.
Οι δύο σύντροφοι ένιωθαν απορία ο ένας για τον άλλο, και ο καθένας πίστευε ότι ο σύντροφός του προερχόταν από άλλο πλανήτη. Αυτό, βέβαια, δεν συνέβαινε λόγω της διαφοράς φύλου, αλ-\α. απλά, επειδή είχαν διαφορετικά επίπεδα ανοχής στο χρέος. Τους συνάντησα πάλι κάποια χρόνια αργότερα, και είχαν χωρίσει. Οι συγκρούσεις πάνω στα χρέη δεν ήταν ο κύριος λόγος, αλλά σίγουρα ήταν ένας παράγοντας.
Γνωρίζετε πώς νιώθετε για τα χρέη σας. Γνωρίζετε πώς νιώθετε όταν ακούτε για ιστορίες με ανθρώπους που έχουν μεγάλα χρέη. Μπορεί να έχετε και μια ξεκάθαρη αίσθηση για το πόσο ανοχή στο χρέος έχει ο σύντροφός σας. Αν δεν έχετε, μπορείτε να το συζητήσετε μαζί του. Μετά από μια τέτοια συζήτηση, επικεντρωθείτε και νιώστε την εσωτερική σας αίσθηση.
Ανοχή στο Ρίσκο
Αυτό είναι, επίσης, απλό και άμεσο. Κάθε τόσο στη ζωή, έρχονται ευκαιρίες που ενέχουν ρίσκο. Και τις περισσότερες φορές αυτό το ρίσκο είναι οικονομικό: Ν’ αγοράσεις ένα ερειπωμένο σπίτι σε μια γειτονιά που αναπτύσσεται; Ν’ αφήσεις μια εξασφαλισμένη δουλειά και να ξεκινήσεις σε μια καινούργια εταιρία που είναι υποσχόμενη ότι θ’ αναπτυχθεί, αλλά ακόμα δεν έχει κέρδη: Να επενδύσεις στην καινούργια επιχείρηση κάποιου, ή να ξεκινήσεις δική σου επιχείρηση;
Αν εσείς κι ο σύντροφός σας ρισκάρετε, θα τα πάτε καλά. Αν τα ρίσκα που παίρνετε έχουν θετικά αποτελέσματα, θα νιώθετε περήφανοι για τον εαυτό σας και το σύντροφό σας, και θα σκέφτεστε πόσο έξυπνοι είστε. Αν τ’ αποτελέσματα είναι αρνητικά, θα λυπηθείτε αλλά θα το δείτε σαν εμπειρία
Αν εσείς κι ο σύντροφός σας διαφέρετε λίγο στην ανοχή απέναντι στο ρίσκο, δεν θα υπάρχει πρόβλημα. Ίσως να είναι και πλεονέκτημα, όπως είναι και με τον τρόπο που ξοδεύετε χρήματα. Ο ένας από σας που ρισκάρει περισσότερο, μπορεί να υποδείξει στον άλλο ότι παραείναι προσεκτικός, και να τον ενθαρρύνει να κάνει τη βουτιά. Παρόμοια, ο πιο προσεκτικός μπορεί να φρενάρει τον άλλο πριν χάσουν τον έλεγχο και πέσουν στο γκρεμό.
Αλλά αν εσείς κι σύντροφός σας διαφέρετε αρκετά σε σχέση με την ανοχή σας στο χρέος, τότε θα υπάρξει σύγκρουση. Εκείνοι που ρισκάρει ευκολότερα θα νιώθει μονίμως ματαιωμένος, κι αυτός που ρισκάρει λιγότερο θα ζει μέσα σε συνεχή φόβο για το τι θα κάνει παρακάτω ο σύντροφός του. Υπάρχει επίσης περίπτωση για επίμονες δυσαρέσκειες – όχι μόνο αν ένα ρίσκο οδηγήσει το ζευγάρι σε μπελάδες, αλλά ακόμα κι αν μια ευκαιρία έμεινε ανεκμετάλλευτη, επειδή ο πιο προσεκτικός ήταν απρόθυμος να ρισκάρει, κι αργότερα αποδείχθηκε ότι ήταν ένα ρίσκο που θα έπρεπε να έχουν πάρει.
Ακόμα κι αν εσείς κι ο σύντροφός σας δεν έχετε πάρει κάποια απόφαση που ενέχει ρίσκο, έχετε κάποια ιδέα για την ανοχή του συντρόφου σας στο θέμα του ρίσκου. Αυτό το χαρακτηριστικό είναι εμφανές στην όλη συμπεριφορά ενός ανθρώπου οε διάφορες καταστάσεις. Και σίγουρα θα έχετε μια ξεκάθαρη απάντηση σχετικά με το πόση ανοχή έχετε κι εσείς στο ρίσκο.
Τώρα είναι η κατάλληλη στιγμή να συνδέσετε όλα τα παραπάνω και ν’ ακούσετε την αίσθηση του σώματός σας για το πόσο εναρμονισμένοι είστε με το σύντροφό σας στο βασικό καθήκον: Τον Τρόπο που Ξοδεύετε τα Χρήματά σας. Προσπαθήστε να επικεντρωθείτε σ’ αυτόν, σαν είναι μια ολότητα, κι όχι να βγάλετε ένα μέσο όρο από τις διάφορες πτυχές του.
Από τον ψυχολόγο John Gray
