H τελειομανία είναι μια κατάσταση που μπορεί πραγματικά να μπλοκάρει ή ακόμα και να καταστρέφει πολλούς τομείς της ζωής σου χωρίς να το καταλαβαίνεις. Η ψυχολόγος Δήμηρα Ζάφειρα σήμερα θα σου αναλύσει πως επηρεάζει τη σχέση σου…
Στη σύγχρονη βιβλιογραφία υπάρχουν ερευνητές που υποστηρίζουν ότι η τελειομανία -η ανάγκη δηλαδή να είναι κανείς ή να φαίνεται τέλειος- έχει και θετική διάσταση και μπορεί να αποτελέσει ένα υγιές κίνητρο για να φτάσει κανείς στους στόχους του.
Υπάρχουν βέβαια διαβαθμίσεις στη βαρύτητα αυτής της συμπεριφοράς, αλλά στο απόλυτό της κάθε άλλο παρά βοηθητική είναι σαν χαρακτηριστικό προσωπικότητας. Ίσα-ίσα συσχετίζεται με την κατάθλιψη, το άγχος, τις διαταραχές διατροφής και μπορεί να οδηγήσει ακόμα και σε ψυχοπαθολογία. Το να είναι επομένως κάποιος τελειομανής σε όλους τους τομείς της ζωής του (γιατί πάντα έτσι γίνεται) καταρχήν δημιουργεί τεράστια πίεση και δυσφορία στον ίδιο (ακόμα και όταν δεν το παραδέχεται) και μπορεί να γίνει το ίδιο δυσάρεστο και για το περιβάλλον του.
ΠΩΣ Η ΤΕΛΕΙΟΜΑΝΙΑ ΣΚΟΤΩΝΕΙ ΤΗ ΣΧΕΣΗ
Ας δούμε μερικά χαρακτηριστικά του τελειομανή ανθρώπου και πως αυτά ενδεχομένως μπορούν να διαφανούν σε μια σχέση και να την καταστρέψουν.
1. Καταρχήν ο/η τελειομανής είναι κάποιος που είναι εξαιρετικά επικριτικός τόσο απέναντι στον εαυτό του όσο και απέναντι στους άλλους. Δεν αξιώνει τίποτα λιγότερο από το τέλειο και είναι πάντα επικεντρωμένος στο αποτέλεσμα μιας προσπάθειας.
Αυτό μέσα σε μία σχέση πως θα μπορούσε να μεταφραστεί; Ότι θα έχετε να κάνετε με έναν άνθρωπο που θα έχει την τάση να εντοπίζει τα λάθη και τις μικροατέλειες, διόλου υποστηρικτικό, σκληρό και πολύ επικριτικό απέναντι στον ίδιο ή σε σας αν συμβεί κάτι που στο δικό του μυαλό εξισωθεί με “αποτυχία”. Πόσο εύκολο αλήθεια είναι να μοιράζεσαι τη ζωή σου με έναν τέτοιο άνθρωπο; Γενικά, ο/η τελειομανής είναι του Όλα ή του Τίποτα! Είναι επικεντρωμένος πάντα στο αποτέλεσμα και όχι στην πορεία. Το ολίγον τέλειο το βλέπει σαν αποτυχία. Άρα σκεφτείτε… Αυτός/αυτή δεν θα επέτρεπε στον εαυτό του να εμπλακεί σε μία σχέση που δεν θα ανταποκρινόταν στα δικά του μη-ρεαλιστικά (πάντα) standards που δεν θα πληρούσε τα δικά του/της μέτρα τελειότητας. Δεν θα ήθελε να μπει σε μια σχέση με κάποιον/α που δεν θα ήταν-φαινόταν τέλεια! Δηλαδή, απορρίπτονται άνθρωποι διαφορετικής εικόνας (ομορφιά), ηλικίας, μόρφωσης, κοινωνικο-οικονομικού status κτλ. ακόμα κι αν είχαν την καλύτερη ψυχή στον κόσμο. Επίσης, θα απέρριπτε και άτομα που στα παραπάνω χαρακτηριστικά θα ήταν κατά κάποιο τρόπο “ανώτεροι” επειδή ακριβώς αυτοί θα του θύμιζαν αυτό από το οποίο υποφέρει, ότι δηλ. δεν είναι αρκετά καλός!
2. Επειδή ακριβώς από το άγχος τους επικεντρώνονται μόνο στο στόχο, οι τελειομανείς αναβάλλουν και αποφεύγουν πράγματα ακόμα και να κάνουν σχέση από φόβο μήπως αποτύχουν. Εδώ δε, το θέμα είναι ακόμα πιο ιδιαίτερο. Πρώτον, γιατί οι σχέσεις είναι και αυτές ζωντανοί οργανισμοί που εξελίσσονται και χρειάζεται να έχεις την υπομονή και την ικανότητα να χαίρεσαι τη διαδικασία του κάτι να “μεγαλώνει”, να αλλάζει, να διαμορφώνεται. Δεύτερον, ο στόχος μιας σχέσης τη σήμερον εποχή είναι για τον καθένα κάτι ξεχωριστό!
Ποιο είναι το τέλειο αποτέλεσμα μιας σχέσης; Ο γάμος; Το παιδί; Το να βλέπεις το σύντροφό σου ή τον εαυτό σου στον καθρέφτη μετά από χρόνια και να μην τον σιχαίνεσαι;!; Δική σας η απάντηση. Από φόβο, λοιπόν μήπως αποτύχει το κυριότερο χαρακτηριστικό του τελειομανούς είναι η αναβλητικότητα. Επειδή ακριβώς φοβάται ότι δεν θα κάνει κάτι τέλεια δεν το κάνει καθόλου. Αυτό μειώνει την ενεργητικότητα, τη δημιουργικότητά του και τον κάνει να αποσύρεται. Σε περίπτωση δε που του πείτε κάτι θα γίνει πολύ αμυντικός γιατί δεν το αντέχει και δεν μπορεί να δει την κριτική που του κάνετε σαν κάτι εποικοδομητικό. Συνακόλουθα συχνά υποφέρει από χαμηλή αυτοεκτίμηση και καταθλιπτικό συναίσθημα. Ο/η τελειομανής, ακόμα και μέσα στη σχέση μπορεί να είναι μόνος ή απομονωμένος, καθώς η σκληρότητα και η επικριτική του φύση διώχνει μακριά τον οποιοδήποτε. Αυτό οδηγεί σε ακόμα χαμηλότερη αυτοεκτίμηση και αρνητικά συναισθήματα.
3. Ακόμα και σε ένα θεραπευτικό πλαίσιο μαζί τους είναι δύσκολο να τους κρατήσεις, γιατί αν μη τι άλλο αυτό που τους ζητείται είναι να κάνουν αυτό που πολεμούν! Αυτός ο τύπος ανθρώπου θα αποφύγει να αποκαλύψει κάτι που θα τον κάνει να φαίνεται λιγότερο τέλειος! Δύσκολο δηλ. να μπει σε θεραπεία. Δύσκολο να δείξει ευάλωτος. Δεν το επιτρέπει! Θα μπορούσε δε να λέει τεράστια ψέματα και να φτιάχνει ολόκληρη μυθοπλασία για να καλύψει τις “αδυναμίες” του. Και αυτό μέσα σε μία σχέση είναι καταστροφικό. Είναι σαν να τα έχεις με έναν άνθρωπο που δεν σε αφήνει να τον γνωρίσεις πραγματικά, γιατί όσο περισσότερο τον γνωρίζεις θα κινδυνεύει να δεις ότι δεν είναι τέλειος…! Άρα τι θα κάνει; Θα απομακρύνεται! Τόσο όσο να μη γνωριστείτε αρκετά. Επίσης, εσείς θα αισθάνεστε ότι δεν σας επιτρέπεται να είστε κάτι λιγότερο από τέλεια δίπλα του. Δεν θα μπορείτε δηλ. να είστε ο εαυτός σας. Θα πιέζεστε! Μη φοβάστε! Δυστυχώς η δική του αυτοεκτίμηση είναι πολύ πιο ευάλωτη για αυτό και έχει ανάγκη να κρύβεται…
ΤΙ ΝΑ ΚΑΝΕΙΣ
Γενικά, αν είστε σε σχέση με κάποιον-α που είναι τελειομανής, προσπαθήστε να σκέφτεστε ότι η συμπεριφορά του αυτή προκύπτει απ’ την ανάγκη του να γίνει αποδεκτός, να τον/την αγαπούν. Κάποιος λανθασμένα του έμαθε ότι αξίζει να τον/την αγαπούν μόνο όταν είναι τέλειος! Αγαπήστε τον χωρίς όρους και δεν θα χάσετε! Γιατί όπως τα κάνει όλα τέλεια, έτσι τέλεια θα αγαπηθείτε πίσω!
