Μια «Στέγη» για την προστασία των παιδιών ενός κατώτερου Θεού
Επί δύο, σχεδόν, δεκαετίες η «Στέγη» Κοινωνικής Υποστήριξης Ανηλίκων και Εφήβων δίνει μια καθημερινή μάχη για την προστασία των παιδιών με κεντρικό άξονα φιλοσοφίας «κανένα παιδί δεν είναι κακό, κανένα παιδί στη φυλακή, κανένα παιδί στον δρόμο».
Μια ομάδα εθελοντών, με έδρα την Ερμούπολη της Σύρου, προσφέρει πολύτιμες υπηρεσίες, εφαρμόζει αναμορφωτικά μέτρα και υποστηρίζει δυσλειτουργικές οικογένειες. Κοινή διαπίστωση όλων είναι ότι τα παιδιά και οι νέοι είχαν ανάγκη από ένα επιστημονικό πλαίσιο στήριξης ενταγμένο στη δική τους τοπική κοινωνία και όχι τη φυλακή ή τα αναμορφωτικά ιδρύματα.
Ολα ξεκίνησαν πριν πολλά χρόνια με την πρωτοβουλία που είχε η κ. Μαρία Κυδωνιέως-Φωστέρη, επιμελήτρια ανηλίκων – κοινωνική λειτουργός, όταν διαπίστωσε ότι η πολιτεία προέβλεπε την καταστολή για την παιδική παραβατικότητα, αλλά καμία υποδομή δεν υπήρχε όσον αφορά την πρόληψη. Ετσι, η «Στέγη» ιδρύθηκε το 1996 με πρωτοβουλία της Υπηρεσίας Επιμελητών Ανηλίκων του Δικαστηρίου Ανηλίκων Σύρου. Σήμερα συνεχίζει το έργο της παρά τις δυσκολίες των καιρών, καθώς με την οικονομική δυσπραγία ελλοχεύει ο κίνδυνος τα παιδιά να στερηθούν την ψυχοκοινωνική στήριξη την οποία δεν μπορεί να τους παρέχει η οικογένειά τους και το κάνει η «Στέγη».
Προβλήματα
«Εχουμε σήμερα 35-40 παιδιά από οικογένειες με ποικίλα προβλήματα και δυσλειτουργίες. Οι ίδιοι οι γονείς καταφεύγουν σε εμάς και μερικές φορές από μόνα τους, τα παιδιά. Ερχονται καθημερινά μετά το σχολείο και εμείς τα στηρίζουμε, ενώ εκπαιδευτικοί τα βοηθούν στο διάβασμα με τα μαθήματα. Παρέχουμε ημερήσια σίτιση, επαγγελματικό προσανατολισμό, κάνουμε ψυχολογική και κοινωνική υποστήριξη» λέει η κ. Φωστέρη και συμπυκνώνει μέσα σε λίγες λέξεις τη σύνθετη διαδικασία προσέγγισης με στόχο την πρόληψη της παραβατικότητας.
Η φύση της εργασίας της την έφερε μπροστά σε μια δύσκολη πραγματικότητα.
«Ο νόμος ήταν σκληρός και χωρίς πλαίσιο στήριξης. Οταν τα παιδιά έκλεβαν, την τρίτη φορά, κατέληγαν στη φυλακή. Ομως όταν πεινάς το ξανακάνεις. Ηταν παιδιά πεινασμένα, ξυπόλητα, άστεγα, παραμελημένα και ήθελαν μια αγκαλιά και στήριξη. Θεωρούσα ντροπή να λέω στον ανήλικο που ερχόταν στο δικαστήριο πεινασμένος, ξυπόλητος, χωρίς οικογένεια και κοιμόταν στα άστρα, που είχε τόσα προβλήματα και έκλεβε μόνο και μόνο επειδή ήθελε να φάει ότι αν το ξανακάνεις θα πας φυλακή. Επρεπε κάτι να κάνω» λέει και αφηγείται το έναυσμα για τη δημιουργία της «Στέγης».
Τη δεκαετία του ’80 η κ. Φωστέρη ήταν η μοναδική επιμελήτρια ανηλίκων και στα 24 νησιά των Κυκλάδων για την παιδική παραβατικότητα, σε μια εποχή όπου δεν κυριαρχούσαν τα ναρκωτικά. Η ίδια ταξίδευε από νησί σε νησί, με λεωφορείο και με τρακτέρ για να επισκεφθεί ορεινά χωριά, να μιλήσει με γονείς, συγγενείς, δασκάλους των παιδιών.
«Οι δυσκολίες άρχισαν το 1985 όταν έκλεισαν τα τρία ορφανοτροφεία που υπήρχαν στη Σύρο και τότε άρχισαν τα προβλήματα. Ενα πρωί έκλεισε το θηλέων, πέταξε 15 παιδιά στον δρόμο και εμείς ψάχναμε να δούμε τι μπορούμε να κάνουμε.
Η Σύρος ήταν βιομηχανική πόλη και είχε εργοστάσια. Ο σύζυγός μου ήταν διευθυντής σε εργοστάσιο και έδινε δουλειά σε παιδιά. Την περίοδο εκείνη όμως έκλεισαν τα εργοστάσια και πολλές οικογένειες έμειναν χωρίς δουλειά. Με τον τότε εισαγγελέα Ανηλίκων Παπαδάκη δημιουργήσαμε μια ομάδα εθελοντών, δίναμε ρούχα, τρόφιμα, βοήθεια σε μαθήματα και έπειτα ιδρύθηκε η ”Στέγη”. Ως κέντρο ημέρας, μαζέψαμε τότε όλα τα δύσκολα περιστατικά και αντί για φυλακή προσφέραμε υποστήριξη. Κανένα παιδί δεν είναι κακό» επαναλαμβάνει η κ. Φωστέρη και σημειώνει ότι με δική τους πρωτοβουλία δημιουργήθηκε Εσπερινό Γυμνάσιο και Λύκειο στη Σύρο.
Σήμερα πολλά παιδιά τα οποία στο πέρασμα του χρόνου βρήκαν φιλόξενο καταφύγιο στη «Στέγη» έχουν μεγαλώσει, εργάζονται και απέκτησαν δική τους οικογένεια. Ο τρόπος λειτουργίας περιλαμβάνει ημερήσια σίτιση των ανηλίκων, ψυχολογική και κοινωνική υποστήριξη των ίδιων και των οικογενειών τους, προγράμματα δημιουργικής απασχόλησης (ζωγραφική, χειροτεχνίες), βοήθεια στα σχολικά μαθήματα, ένταξη σε αθλητικές ακαδημίες κ.λπ. Επίσης, η «Στέγη» μεριμνά για τις σπουδές και την επαγγελματική αποκατάσταση των παιδιών…
Δίκτυο
Ολα βασίζονται σε ένα δίκτυο εθελοντών. Ενδεικτικό είναι το γεγονός ότι στη «Στέγη» της Σύρου κάνουν την πρακτική τους κοινωνικοί λειτουργοί από το εξωτερικό και φοιτητές από το πανεπιστήμιο του Βερολίνου, ενώ ανάμεσα στους εθελοντές συναντά κανείς μαθητευόμενους σεφ από την Πολωνία και Γαλλίδες για διδασκαλία της γαλλικής γλώσσας.
Στα χρόνια λειτουργίας της η «Στέγη» υποστήριξε περισσότερα από 400 παιδιά ηλικίας έως 18 ετών. Τα τελευταία χρόνια ασχολείται με την πρόληψη της παιδικής παραβατικότητας υποστηρίζοντας 40 παιδιά από 2-25 ετών. Τα παιδιά άνω των 18 ετών είχαν στηριχτεί και συνεχίζουν να στηρίζονται από τη «Στέγη» λόγω της παρούσας κατάστασης και λόγω των ιδιαιτεροτήτων που παρουσιάζουν.
του Γιώργου Αποστολίδη
