Τι είναι το gaslight και γιατί είναι συνηθισμένο για πολλές γυναίκες να το βιώνουν;
“Gaslighting” είναι ένας όρος που χρησιμοποιείται για να περιγράψει μια μορφή συναισθηματικής κακοποίησης όπου το θύμα πείθεται σταδιακά ότι η αντίληψή του είναι λανθασμένη. Αφήνει δηλαδή τα θύματα να αμφιβάλουν για την λογική/ψυχική υγεία τους. Ο όρος προέρχεται από το θεατρικό “Gas Light” του 1939 που έγινε ταινία το 1944, όπου ένας άντρας προσπαθεί να πείσει την γυναίκα του ότι είναι τρελή επειδή έβλεπε τα φώτα να αναβοσβήνουν, ενώ ο ίδιος αρνούνταν το τρεμοπαίξιμο. Στόχος του ήταν να την κλείσει σε άσυλο για να κληρονομήσει την περιουσία της.
Παρόλο που η ταινία έχει πια ξεχαστεί, ο όρος gaslighting είναι πια δημοφιλής, δεδομένου ότι όλο και περισσότερα άτομα εκτίθενται στην ύπουλη επιρροή του φαινομένου στις ανθρώπινες σχέσεις, και πιο συγκεκριμένα στις ζωές των γυναικών. Πιθανώς να μην υπάρχει ζωντανή γυναίκα που να μην έχει βιώσει κάποια μορφή του gaslighting, αλλά αυτή που σχετίζεται με το τραύμα του τοκετού ή τη θλίψη μετά τον τοκετό είναι ένα πολύ σημαντικό θέμα που δεν έχειεξεταστεί.
Όποτε κάποιος λέει σε μια γυναίκα να εστιάσει στο υγιές μωρό της γιατί δεν έχει σημασία πώς αυτό γεννήθηκε, όταν κάποια άλλη γυναίκα της επισημαίνει επιπόλαια ότι είχε παρόμοια εμπειρία αλλά εκείνη δεν τραυματίστηκε, όταν της λένε ότι οι γιατροί/νοσοκόμες/μαίες δε θα έκαναν ποτέ τίποτα που να βλάψει την ίδια ή οποιαδήποτε περιττή διαδικασία, τότε αυτό είναι gaslighting.
Ανεξάρτητα από την πρόθεση του ατόμου που το λέει, η επίδραση είναι η ίδια. Η γυναίκα σιωπά και αρχίζει να αμφιβάλλει για την αντίληψή της.
Όταν της λένε «Τουλάχιστον έχεις ένα υγιές μωρό», μια τραυματισμένη γυναίκα ακούει «Κάποιο λάθος σου συμβαίνει, μην προβληματίζεσαι για σένα, είσαι εγωίστρια, δεν αγαπάς αρκετά το μωρό σου!».
Όταν κάποια που έκανε καισαρική της λέει «Μα εγώ αγαπώ την τομή μου!» μια τραυματισμένη γυναίκα ακούει «Είσαι μια γκρινιάρα, κάτι στραβό σου συμβαίνει, είσαι πολύ αδύναμη!»
Όταν της λένε «Οι γιατροί δεν θα έκαναν ποτέ τίποτα που να σε πληγώσει» η τραυματισμένη γυναίκα ακούει «Είσαι ψεύτρα, το σώμα σου δεν ανταποκρινόταν και ο γιατρός νοιάστηκε περισσότερο από σένα το παιδί σου γιατί έκανε οτιδήποτε ήταν απαραίτητο!»
Γιατί έχουμε επενδύσει τόσο πολύ στην άρνηση των συναισθημάτων των γυναικών σχετικά με τη γέννα τους; Γιατί πιστεύουμε ότι απορρίπτοντας τα συναισθήματά τους θα τους βοηθήσει να αισθανθούνε καλύτερα;Γιατί οι άνθρωποι νιώθουν τόσο άβολα ακούγοντας γυναίκες μιλούν για πόνο και θλίψη;
Το gaslighting στην ενδοοικογενειακή βία αφήνει τις γυναίκες να αισθάνονται μόνες και φοβισμένες, να αμφιβάλλουν για την προσωπική αντίληψή τους για τα γεγονότα, να αισθάνονται απελπισμένες, και στο τέλος, σαν να χάνουν την επαφή με τη λογική τους. Το gaslighting που αφορά το τραύμα της γέννας μπορεί να συμβεί στις προσωπικές τους σχέσεις, αλλά μπορεί επίσης να συμβεί με τους φίλους, την οικογένεια, και τυχαίους αγνώστους. Μερικές γυναίκες έχουν ακόμα αναφέρει επαγγελματίες θεραπευτές από τους οποίους έχουν υποστεί gaslighting όταν αναζήτησαν υποστήριξη για διαταραχή μετατραυματικού στρες, επιλόχεια κατάθλιψη ή/και τραύμα ή θλίψη μετά από τοκετό.
Όταν μια γυναίκα νιώθει τραυματισμένη από τον τοκετό της δεν είναι τρελή, δεν φαντάστηκε πράγματα που δεν συνέβησαν, δεν είναι εγωίστρια ούτε αδιάφορη για την υγεία του μωρού της. Είναι γιατί κάποιες φορές τα πράγματα στην γέννα δεν πάνε σύμφωνα με το πλάνο. Φαίνεται ότι μπερδεύουμε τη γνώση ότι τα πράγματα δεν πάνε πάντα όπως τα προγραμματίσαμε, με το γεγονός ότι αυτό μπορεί να είναι τραυματικό. Οι άνθρωποι περιμένουν από τις νέες μαμάδες να νιώθουν ευγνωμοσύνη επειδή επιβίωσαν από τη γέννα και δεν αναφέρουν οτιδήποτε που μπορεί να τις τρόμαξε ή να τις πλήγωσε κατά τη διάρκειά της.
Το να βιώνουν gaslight είναι συνηθισμένο για πολλές γυναίκες. Πολλοί δεν θα είναι ποτέ σε θέση να ονοματίσουν τί τους συμβαίνει επειδή αυτός ο τρόπος κακοποίησης είναι μόλις στην επιφάνεια για δημόσιο διάλογο. Αυτό είναι αρκετά επικίνδυνο, αλλά λόγω του γεγονότος ότι ο μοναδικός μεγάλος “δολοφόνος” των νέων μητέρων είναι η αυτοκτονία, το gaslighting είναι ένα εντελώς άλλο στοιχείο κινδύνου για τις γυναίκες που έχουν τραυματιστεί μετά από γέννα.
Το gaslighting κερδίζει την προσοχή με την αργή αύξηση της κοινωνικής ευαισθητοποίησης σχετικά με την ενδοοικογενειακή βία, όπως επίσης και το τραύμα μετά τον τοκετό. Αυτά τα δύο με το φως της ημέρας έρχονται όλο και πιο κοντά, όχι πολύ γρήγορα για πολλές γυναίκες, αλλά μερικές φορές η απλή γνώση ότι δεν είναι μόνες κάνει την διαφορά. Ομάδες υποστήριξης ξεφυτρώνουν σε ολόκληρο το διαδίκτυο και μερικές συναντιούνται και πρόσωπο με πρόσωπο.
Αν έχετε βιώσει gaslighting μετά από τραυματικό τοκετό, πρέπει να γνωρίζετε ότι ΔΕΝ είστε μόνες, και υπάρχουν άνθρωποι εκεί έξω που ξέρουν ακριβώς πόσο αγαπάτε το μωρό σας,άνθρωποι που πιστεύουν την ιστορία της γέννας σας, και πολλές πολλές γυναίκες που έχουν τις δικές τους ιστορίες που τους τραυμάτισαν, όπως η δική σας εσάς. ΔΕΝ είστε τρελές. Θρηνείτε και είστε ψυχικά τραυματισμένες, αλλά δεν είστε τρελές. Ίσως οι άνθρωποι που σκέφτονται ότι ο τρόπος γέννησης δεν έχει σημασία είναι οι τρελοί…
