Τα παιδιά έχουν την τάση να βγαίνουν εκτός εαυτού εκεί που δεν το περιμένεις και να κορυφώνουν τον θυμό τους με φωνές, κλάματα, ουρλιαχτά και… βαρελάκια σε πατώματα/ πεζοδρόμια/ δρόμους. Το να φωνάξεις επιτακτικά το όνομά του δεν πιάνει. Το να βάλεις τις φωνές κάνει τα πράγματα χειρότερα. Πώς μπορεί λοιπόν ο γονιός να αντιμετωπίσει την κρίση θυμού και να βοηθήσει το παιδί να ελέγξει τον εαυτό του;
Δώστε… τόπο στην οργή: Το παιδί είναι εκτός ελέγχου –τα συναισθήματά του έχουν τον έλεγχο των πράξεών του και η (όποια) λογική παίζει για λίγο τον ρόλο του κομπάρσου. Σε πρώτη φάση, λοιπόν, αφήστε τον χείμαρρο να ξεχυθεί και όταν αρχίσει να στερεύει, πλησιάστε με αγάπη το παιδί για να το ηρεμήσετε.
Αντιδράστε έγκαιρα: Ξέρετε το παιδί σας καλύτερα απ’ τον καθένα. Γνωρίζετε πότε είναι συννεφιασμένο, πότε έχει αγχωθεί, πότε είναι έτοιμο να κλάψει και πότε ο θυμός μέσα του είναι έτοιμος να φουσκώσει. Αντιδράστε τη στιγμή που θα δείτε τα πρώτα συμπτώματα: πριν ξεσπάσει η καταιγίδα, φορέστε την πιο χαρούμενη φωνή σας και προτείνετε κάτι διασκεδαστικό που θα του αποσπάσει την προσοχή.
«Έλα στην αγκαλιά μου»: Η αγκαλιά της μαμάς είναι το απόλυτο φάρμακο, η πιο σίγουρη γιατρειά για πάσης φύσης νόσο. Χωρίς πολλά λόγια, όταν το παιδί κλαίει γοερά ζητώντας κάτι παράλογο (ή έχοντας πια ξεχάσει γιατί κλαίει) γονατίστε κοντά του, δίνοντας του τον χώρο του, ανοίξτε τα χέρια σας και προσκαλέστε το στην αγκαλιά σας. Υπάρχουν σοβαρές πιθανότητες να το «ρίξετε».
«Θες να διαβάσουμε τα «Τρία μικρά λυκάκια»;/ «Θες να χορέψουμε το «Χοντρό μπιζέλι»;/ «Θες να παίξουμε μαξιλαροπόλεμο;»: Ενώ οι φωνές, οι προειδοποιήσεις και τα παρακάλια σας, πιθανότατα θα πέσουν στο κενό, μια πραγματικά ελκυστική πρόταση, ειπωμένη με την απαραίτητη δόση ενθουσιασμού, μπορεί να κάνει θαύματα.
«Σταμάτα μια στιγμούλα να ακούσουμε αυτό το τραγουδάκι και μετά πάλι συνεχίζεις»: Αν προτείνετε με ειλικρίνεια στο παιδί να σταματήσει «για ένα μόνο λεπτό», γιατί θέλετε να ακούσετε αυτό το τραγουδάκι που παίζει το ραδιόφωνο, δείχνοντας ότι το έχετε πραγματικά ανάγκη και δυναμώνοντας αμέσως τη μουσική, τότε ίσως τα καταφέρετε να το κάνετε να ενθουσιαστεί με τη δύναμη (και τη βοήθεια) της μουσικής.
«Θυμάσαι τότε…»: Τα παιδιά λατρεύουν να θυμούνται και να αναπαράγουν ιστορίες από την πρόσφατη ζωή τους. Ένα περιστατικό στον παιδικό σταθμό που το έκανε να σκάσουν στα γέλια, μια «τούμπα» του μπαμπά που το έκανε να ξεκαρδιστεί, μια τρομακτική εμπειρία από τις τελευταίες σας διακοπές ή οποιαδήποτε ιστορία που ξέρετε ότι λατρεύει να ακούει και να θυμάται, μπορεί να αποκαταστήσει την ψυχραιμία του.
Το χιούμορ είναι ο καλύτερος γιατρός: Χωρίς να δώσετε την εντύπωση ότι το κοροϊδεύετε (γιατί αυτό θα… ξυπνήσει την οργή του), προσπαθήστε να κάνετε πλάκα γελώντας εσείς πρώτοι και καλύτεροι με το αστείο σας. Τα παιδιά είναι πολύ έξυπνα –ξέρουν πολύ καλά πότε μας αναστατώνουν, πότε μας θυμώνουν, πότε μας προβληματίζουν και μας εκνευρίζουν. Αν ο απώτερος «στόχος» της συγκεκριμένης κρίσης είναι να τραβήξει την προσοχή του μπαμπά και της μαμάς, τότε φροντίστε να μην πέσετε στην παγίδα, γιατί το σκηνικό θα επαναληφθεί.
Κατανόηση και υπομονή: Τη στιγμή του θυμού κατεβείτε στο επίπεδο του παιδιού, κοιτάξτε το στα μάτια και πείτε του «Πες μου γιατί είσαι θυμωμένος;» ή «Αν κλαις, δεν μπορώ να καταλάβω τι θέλεις. Εξήγησέ μου με την κανονική σου φωνή!». Δείξτε κατανόηση στο πρόβλημά του για να νιώσει ότι δεν είστε αντίπαλός του και με σταθερότητα εξηγήστε ότι δεν μπορεί να γίνει «το δικό του». Δοκιμάστε να ψιθυρίσετε αντί να φωνάξετε, δείχνοντας έτσι στο παιδί ότι δεν είστε (κι εσείς) εκτός εαυτού και περνώντας το μήνυμα της ασφάλειας που κάθε μπόμπιρας έχει ανάγκη.
Επικυρώστε την «ορθότητα» των συναισθημάτων του: Πείτε του «Όταν ήμουν μικρή, κι εμένα με τρόμαζε/ δε μου άρεσε/ με εκνεύριζε αυτό», ώστε να καταλάβει ότι δεν το απορρίπτετε ή το υποτιμάτε. Δείξτε ότι είστε στην ίδια πλευρά, με ενσυναίσθηση και αγάπη.
Η τεχνική του θυμωμένου μπαλονιού: Βοηθήστε το παιδί να αντιληφθεί τη σχέση θυμού και ξεσπασμάτων με μια απλή, παιδική αλληγορία που περιλαμβάνει δυο φουσκωμένα μπαλόνια. Πιο αναλυτικά:
-Δώστε στο παιδί να φουσκώσει ένα μπαλόνι και βοηθήστε το να το δέσει.Εξηγήστε στο μικρό σας ότι το μπαλόνι είναι το σώμα μας και ο αέρας που έχει μέσα είναι ο θυμός που καμιά φορά νιώθουμε.
-Ζητήστε από το παιδί να σκάσει το μπαλόνι προσεκτικά με μια καρφίτσα ή πατώντας το. Μετά το «μπαμ», ρωτήστε το αν τρόμαξε και, παίρνοντας ως αφορμή την θετική απάντησή του, εξηγήστε του ότι αν το μπαλόνι ήταν άνθρωπος, αυτό το απότομο σπάσιμο που σας τρόμαξε και τους δυο, θα ήταν μια επιθετική συμπεριφορά («σαν αυτή που είχες πριν λίγο»).
-Φουσκώστε ένα δεύτερο μπαλόνι χωρίς να το δέσετε. Πείτε στο παιδί να αφήσει τον αέρα –δηλαδή τον θυμό- να βγει σιγά-σιγά έξω, μέχρι το μπαλόνι να ξεφουσκώσει (και… να ξεθυμώσει) τελείως. Στη συνέχεια, συζητήστε για το ποια από τις δύο περιπτώσεις του φάνηκε καλύτερη. Εξηγήστε πώς όταν ελέγχουμε τον θυμό μας, δεν γινόμαστε δυσάρεστοι για τον εαυτό μας και για τους άλλους (αντίθετα δηλαδή με το μπαλόνι που έσκασε από τον θυμό του τρομάζοντάς μας).
