Τρέχοντας και δεν φτάνοντας, αγκομαχώντας να «βγάλουμε» τη μέρα και εν τω μέσω δουλειάς, σπιτιού και τρίχρονων που κλαίνε και ουρλιάζουν (με συνήθως ασήμαντες αφορμές), είναι λογικό να ξεχνάμε ότι τα λόγια μας μπορεί να πληγώσουν τα παιδιά. Ο τρόπος που συμβουλεύουμε, που απαγορεύουμε ή επιτρέπουμε, που προτρέπουμε και καθοδηγούμε έχει πολύ μεγάλη σημασία. Πώς, λοιπόν, μπορούν τα λόγια του γονιού να εμψυχώσουν και να καθοδηγήσουν θετικά, αντί να τραυματίσουν και να στεναχωρήσουν;
Δείτε μερικά απλά παραδείγματα, που δείχνουν ότι αλλάζοντας λιγάκι τον τρόπο του, ο καθένας μπορεί να πάρει το μονοπάτι της κατανόησης και της ενσυναίσθησης, αντί γι’ αυτό του διδακτισμού και του θυμού.
1. Μην πείτε «Γιατί το λέω εγώ!»: Δείχνει αυταρχικό και περνάει ένα μήνυμα «αφεντικού» που ίσως είναι περιττό. Άλλωστε σε κανέναν δεν αρέσουν τα αφεντικά.
Πείτε «Καταλαβαίνω ότι θέλεις να παίξεις κι άλλο, αλλά το ξέρεις ότι πρέπει να φύγουμε. Θυμάσαι που το συμφωνήσαμε;»: Κάντε μια συμφωνία έγκαιρα και υπενθυμίστε την με συνέπεια, υπομονή κι επίμονη.
2. Μην πείτε «Σταμάτα να κλαις!»: Ένα μικρό παιδί έχει εντελώς διαφορετικούς «καλούς» λόγους να βάλει τα κλάματα, επομένως η επίκληση στην λογική αφενός δεν έχει νόημα κι αφετέρου μπορεί να φανεί σκληρή κι άδικη.
Πείτε «Ξέρω ότι στεναχωριέσαι. Ούτε εμένα θα μου άρεσε…»: Δείξτε κατανόηση στο πρόβλημα του παιδιού. Για εκείνο, αυτή τη δεδομένη στιγμή αυτό το μικρό πρόβλημα μοιάζει με μαρτύριο.
3. Μην πείτε «Αν δεν πιεις την πορτοκαλάδα σου, θα μείνεις κοντός και δεν θα δυναμώσεις.»: Πρόκειται για απειλή -και μάλιστα αβάσιμη!
Πείτε «Αν πίνεις πορτοκαλάδες, θα γίνεις πιο δυνατός και έξυπνος.»: Και, κατά προτίμηση, δώστε το καλό παράδειγμα πίνοντας κι εσείς μια πορτοκαλάδα.
4. Μην πείτε «Δεν το κάνεις σωστά! Δώσ’ το σε ‘μένα.»: Αναλαμβάνοντας να κάνετε εσείς τη δουλειά και, ακόμη χειρότερα, αποθαρρύνοντάς το να προσπαθήσει, δίνετε την εντύπωση ότι δεν έχετε εμπιστοσύνη στις δυνάμεις του παιδιού και ότι η μαμά είναι αφενός ικανότερη κι αφετέρου πάντα εκεί για να αναλαμβάνει τις δυσκολίες.
Πείτε «Κάτσε, θα σου δείξω ένα κόλπο για να το κάνεις γρήγορα»: Αν το παιδί δεν μπορεί να… ολοκληρώσει με επιτυχία την αποστολή του, προτείνετε να του μεταλαμπαδεύσετε την ενήλικη σοφία σας σε κλίμα συνεργασίας και, πάντα, με υπομονή.
5. Μην πείτε «Πρέπει να φύγουμε τώρα! Τι κάνεις τόσες ώρες;»: Κατανοούμε απολύτως ότι τα παιδιά μπορεί να κωλυσιεργήσουν αδιανόητα πολύ και ότι δεν μπορεί να έχει κανείς πάντα την υπομονή να «το γυρίσει» στο παιχνίδι. Ποιος είπε ότι το να αναθρέφεις παιδιά είναι εύκολη δουλειά;
Πείτε «Όποιος ντυθεί πρώτος κερδίζει!»: Κάντε την προετοιμασία αγώνα και το αποτέλεσμα θα είναι σίγουρα γρηγορότερο και οπωσδήποτε πιο ευχάριστο.
6. Μην πείτε «Πάρ’ το απόφαση και σταμάτα να κλαις!»: Δεν υπάρχει λόγος να γινόμαστε απότομοι -ή μάλλον, ο μόνο λόγος να γινόμαστε απότομοι, είναι γιατί δεν μπορούμε να μην ξεσπάσουμε τα νεύρα μας. Η απόφασή σας είναι απόφαση και δεν θα αλλάξει, αλλά δεν χρειάζεται να του το «κοπανήσετε» αυξάνοντας την ένταση.
Πείτε «Καταλαβαίνω τι θες, αλλά ξέρεις πολύ καλά ότι δεν μπορώ να στο επιτρέψω»: Το ξέρει. Κατά βάθος, το ξέρει.
7. Μην πείτε «Αν μαζέψεις το δωμάτιό σου, θα πάμε στις κούνιες»: Γιατί να βασίσετε την στοιχειώδη αλληλοβοήθεια σε μια κάπως φτηνή ανταλλαγή; Μην μπείτε στη διαδικασία να εξαγοράσετε τη συμμετοχή και τη βοήθειά του, αντίθετα…
Πείτε «Θυμάσαι προχτές που μαζέψαμε μαζί, πόσο γρήγορα το κάναμε και πόσο με βοήθησες;»: Μπορούμε να δοκιμάσουμε να δίνουμε καλούς λόγους στα παιδιά να κάνουν σχετικά δυσάρεστα πράγματα (όπως οι δουλειές του σπιτιού). Σε όλα τα παιδιά αρέσει να είναι χρήσιμα στους γονιούς τους, οπότε ενθαρρύνετε τη συμμετοχή υπογραμμίζοντας πόσο πολύτιμη σας είναι.
8. Μην πείτε «Ξεκόλλα πια απ’ την τηλεόραση!»: Σίγουρα θέλετε να ξεκολλήσει απ’ την οθόνη, αλλά μια σκέτη διαταγή είναι στείρα.
Πείτε «Κλείσε την τηλεόραση κι έλα να παίξουμε ένα επιτραπέζιο.»: Δώστε στο παιδί μια ευχάριστη και διασκεδαστική εναλλακτική, με κέφι και διάθεση, ούτως ώστε να μάθει πραγματικά να προτιμάει μια κλειστή τηλεόραση, από μια ανοικτή.
