Θέλετε να φέρετε την ισορροπία στη σχέση σας. Αισθάνεστε ότι βρίσκεστε σε μία ισορροπημένη σχέση αλλά θέλετε να κάνετε ένα βήματα παραπάνω βελτιώνοντας την. Ακολουθούν 11 μικρά μυστικά θα σας βοηθήσουν να πάρετε τον σωστό δρόμο.
1. Η εξίσωση της καλής σχέσης
Ερευνητές όπως η Barbara Fredrickson μας διαβεβαιώνουν ότι υπάρχει μία μυστική φόρμουλα για να κρατάει τις σχέσεις σε ισορροπία: για κάθε αρνητική αλληλεπίδραση (πχ., καυγά, μούτρα, κλπ.) χρειάζονται τέσσερις θετικές αλληλεπιδράσεις (π.χ., φιλί, αγκαλιά, συγγνώμη, κομπλιμέντο, κλπ.). Με αυτό τον τρόπο εξουδετερώνεται η επίδραση της αρνητικής πράξης και η σχέση έρχεται σε ισορροπία. Αν μάλιστα θέλουμε περισσότερη θετικότητα, τότε από τις 4 πρέπει να πάμε στις 6 θετικές αλληλεπιδράσεις.
Σκεφτείτε το καλά λοιπόν πριν καυγαδίσετε με τον/τη σύντροφο, φίλη, ή πεθερά σας. Αξίζει τον κόπο; Μετά θα έχετε πολλή δουλειά για να ξαναϊσορροπήσετε τη σχέση σας… Δοκιμάστε τη συζήτηση, την ενθάρρυνση, την καλοσύνη, τη θετική ανταπόκριση, όταν έχετε διαφορές με αγαπημένα και κοντινά σας πρόσωπα.
2. Καλλιεργήστε το μυαλό σας και ανοίξτε την καρδιά σας
Οι άνθρωποι ανθίζουν μέσα από τις φιλίες, τις σχέσεις, την αγάπη. Η περίφημη έρευνα του πανεπιστημίου Harvard που κράτησε για περισσότερο από 75 χρόνια, έδειξε ξεκάθαρα ότι η αγάπη και οι ωραίες, ποιοτικές σχέσεις είναι αυτές που καθορίζουν την ευτυχία του ατόμου. Ένας τρόπος για να καλλιεργήσουμε όμορφες σχέσεις είναι καλλιεργώντας το νου και την ψυχή μας, ώστε να τροφοδοτήσουμε τον εαυτό μας με νέες ιδέες, με εμπειρίες και περιεχόμενο που μπορούμε να μοιραστούμε με τους αγαπημένους μας.
Όταν διαβάσουμε ένα ωραίο άρθρο και μάθουμε κάτι καινούργιο, όταν αναζητούμε νέα γνώση, όταν καλλιεργούμε την ψυχή μας, όταν έχουμε ενδιαφέροντα θέματα να κουβεντιάσουμε, τότε ερχόμαστε κοντά με το άλλο άτομο, ανοίγουμε ο ένας την ψυχή του στον άλλον και έτσι δημιουργείται μια βαθιά, μοναδική σχέση. Βελτιώνοντας τον εαυτό μας, βελτιώνουμε τις σχέσεις μας.
3. Δείξτε ενδιαφέρον στο άλλο άτομο
Βασικό στοιχείο κάθε σχέσης είναι να μπορούμε να δείξουμε στον άλλον, με λόγια και πράξεις, ότι ενδιαφερόμαστε γι’ αυτόν ως άτομο. Δείχνοντας ενδιαφέρον στον άλλον, συνδεόμαστε συναισθηματικά μαζί του. Όταν, για παράδειγμα, ο σύζυγος είναι λάτρης της φύσης και βρίσκεται σε μια εκδρομή στο βουνό με τη γυναίκα του και τη φωνάζει να δει ένα σπάνιο αγριολούλουδο, ο λόγος δεν είναι πραγματικά επειδή επιθυμεί να δει η σύζυγος το λουλούδι.
Ο βαθύτερος λόγος είναι ότι θέλει να συνδεθεί μαζί της συναισθηματικά, ζητάει από τη γυναίκα του μια ένδειξη ενδιαφέροντος, ενθάρρυνσης, υποστήριξης- προς αυτό που είναι το χόμπι του, αλλά, κυρίως, προς τον ίδιο ως άτομο. Το αγριολούλουδο δεν είναι παρά μία αφορμή να έρθουν κοντά και να συνδεθούν συναισθηματικά οι σύζυγοι.
4. Χαρείτε με τις χαρές και τα επιτεύγματα του συντρόφου σας
Ειδικά σήμερα, σε μια κουλτούρα ανταγωνισμού και μοναξιάς, είναι δύσκολο να χαρεί κανείς με τη χαρά και τα επιτεύγματα του άλλου. Και αυτό επειδή έτσι φέρνει στο νου του τις δικές του ατέλειες, προβλήματα και μειονεξίες. Ή επειδή ζηλεύει, ή επειδή είναι άδειος συναισθηματικά, ή επειδή δε θεωρεί ότι τα νέα σας είναι πράγματι σπουδαία. Οτιδήποτε.
Όμως, όταν δε μπορούμε να χαρούμε με τη χαρά του άλλου δε μπορούμε να συνδεθούμε πραγματικά συναισθηματικά μαζί του. Όταν δε μπορούμε να γιορτάσουμε τη χαρά του άλλου, σκάβουμε τον συναισθηματικό μας λάκκο, της αυτολύπησης, της μιζέριας, της αρνητικότητας. Όταν όμως χαιρόμαστε με τις χαρές των αγαπημένων μας ανθρώπων, η χαρά τους αντανακλά και σε εμάς, κερδίζουμε και εμείς και δυναμώνει η σχέση μας.
5. Κάνετε καινούργια πράγματα μαζί
Ξέρουμε από πολλές επιστημονικές έρευνες ότι η ευτυχία δε βρίσκεται στα αντικείμενα και τα υλικά αγαθά που μπορεί να αποκτήσει κάποιος, αλλά στις εμπειρίες που έχει (ή που αγοράζει). Επενδύστε σε νέες, ωραίες εμπειρίες με τον/τη σύντροφό σας: βόλτες, εκδρομές, ταξίδια, τέχνες, αθλητισμό… Ξεκινήστε ένα χόμπι παρέα, κάντε κάτι που σας ενδιαφέρει και τους δύο παρέα. Με αυτό τον τρόπο δένεστε συναισθηματικά, περνάτε το χρόνο σας όμορφα και δημιουργείτε ωραίες και πολύτιμες αναμνήσεις.
Σε μία πολύ ωραία ομιλία της στο TED Talk, σχετικά με το τι μπορεί να κάνει κανείς για να μην εκδηλώσει Αλτσχάιμερ, η Lisa Genova τονίζει πόσο σημαντικές είναι οι νέες εμπειρίες στη ζωή μας. Οι νέες εμπειρίες ισοδυναμούν με μάθηση, που σημαίνει ότι ο εγκέφαλός μας λειτουργεί καλύτερα, δημιουργούνται νέες συνάψεις ανάμεσα στους νευρώνες, και ο ίδιος ο εγκέφαλος αλλά και η λειτουργία του εμπλουτίζονται. Ισχυροποιώντας τον εγκέφαλο με νέες εμπειρίες και μάθηση, τον βοηθάμε να μην εμφανίσει Αλτσχάιμερ, ενώ παράλληλα δημιουργούμε δυνατότερες σχέσεις με τα άτομα που μοιραζόμαστε τις εμπειρίες αυτές.
6. Κοιταχτείτε στα μάτια
Ναι, μιλάω σοβαρά. Συνήθως στην αρχή μιας σχέσης, οι ερwτευμένοι κοιτάζονται στα μάτια και μπορεί να μείνουν για ώρες έτσι, ατενίζοντας ο ένας τον άλλον και νιώθοντας γαλήνη, αγάπη, έρwτα και ευτυχία να πλημμυρίζει όλο τους το «είναι». Τα μάτια είναι ο καθρέφτης της ψυχής. Κοιτάζοντας τον άνθρωπο που αγαπάμε στα μάτια είναι σαν να παίρνουμε το δρόμο που μας βγάζει κατευθείαν στην ψυχή του, στην καρδιά του. Το να μπορούμε να βυθιστούμε στο βλέμμα του άλλου είναι πράξη βαθιάς εμπιστοσύνης: σημαίνει ότι εμπιστευόμαστε αυτό το άτομο, το τι θα βρούμε στην ψυχή του για εμάς, αλλά και ότι το άλλο άτομο μας επιτρέπει να εισχωρήσουμε στα άδυτα της ψυχής του επειδή αισθάνεται οικεία μαζί μας.
7. Προσέξτε τα λόγια σας και μάθετε να χρησιμοποιείτε θετική γλώσσα
Συχνά αναφέρω τη ρήση «η γλώσσα κόκκαλα δεν έχει και κόκκαλα τσακίζει». Δεν αναφέρομαι αποκλειστικά στους καυγάδες, τις φωνές, τις προσβολές που εκτοξεύουν δυο άνθρωποι που αγαπιούνται ο ένας στον άλλον πάνω στα νεύρα τους. Αυτό από μόνο του σαμποτάρει μια σχέση και τη συναισθηματική εγγύτητα του ζευγαριού. Ακόμα και όταν το ζευγάρι τα ξαναβρίσκει, κάποιες από τις προσβολές μένουν και μια αίσθηση πικρίας παραμένει έστω και υποσυνείδητα. Αναφέρομαι και στις περιπτώσεις που το ένα μέλος του ζευγαριού βρίζει (π.χ. την ώρα που προσπαθεί να κάνει μια δύσκολη δουλειά και ζορίζεται). Ενώ δε βρίζει συγκεκριμένα τον/τη σύντροφό του, ωστόσο με τον κακό του τρόπο δημιουργεί αρνητικό κλίμα και αποξενώνει τον άλλον. Επενδύοντας σε θετικές λέξεις, σε καλές κουβέντες, αγάπης, στήριξης, ενθάρρυνσης, δημιουργούμε ένα θετικό κλίμα στη σχέση και την οικογένεια που βοηθάει το κάθε άτομο χωριστά αλλά και την ομάδα να είναι καλά και να προοδεύει.
8. Αφήστε κάτω το κινητό σας
Ναι, σοβαρολογώ και κυριολεκτώ. Αφήστε το κινητό, το τάμπλετ, το λαπτοπ, την τεχνολογία κατά μέρος και αφιερώστε έστω και λίγα λεπτά στο άλλο άτομο κοιτώντας το στα μάτια. Πέστε του «σε ακούω», εννοώντας ότι ακούτε 100%, χωρίς να αποσπάται η προσοχή σας. Σκεφτείτε το διαφορετικά- πόσες φορές δε σας έχει ενοχλήσει που ο/η σύζυγος δε παίρνει το βλέμμα του από την τηλεόραση ή την εφημερίδα ενώ σας κοιτάει, το παιδί σας σας απαντάει ενώ κοιτάζει το κινητό του, η κολλητή σας σας ακούει ενώ τσεκάρει τα μειλ της… Πόσο ενοχλητικό είναι αυτό για εσάς; Άλλο τόσο είναι και για το άτομο που συνομιλεί μαζί σας. Η ανθρώπινη φύση αποζητάει τη σύνδεση με το άλλο άτομο, την αίσθηση ότι εκείνη τη στιγμή είμαστε σπουδαίοι και σημαντικοί για τον άλλον. Για να το πετύχουμε αυτό χρειάζεται να μπορούμε να αφιερώσουμε λίγο χρόνο και να συνδεθούμε με το άλλο άτομο, για να το ακούσουμε πραγματικά και να το καταλάβουμε.
9. Να χαμογελάτε συχνά
Το χαμόγελο είναι ένα υπέροχο δώρο που μπορούμε να κάνουμε στον εαυτό μας αλλά και στους αγαπημένους μας ανθρώπους. Θα μου πείτε, «μα δε νιώθω πάντα όμορφα για να χαμογελάσω». Οι νευροεπιστήμονες σας έχουν την απάντηση: δεν έχει σημασία αν νιώθετε όμορφα ή αν έχετε λόγο να χαμογελάσετε. Χαμογελώντας, ακόμα και ψεύτικα, σε περίπτωση που δεν σας έρχεται αυθόρμητα, πηγαίνει στον εγκέφαλό σας το σήμα «είμαι καλά, νιώθω καλά», και από εκεί που υποκριθήκατε και χαμογελάσατε ψεύτικα, το χαμόγελό σας γίνεται αληθινό και νιώθετε όμορφα μέσα σας. Χαμογελώντας στους ανθρώπους που αγαπάτε τους μεταδίδετε καλή διάθεση αλλά και το μήνυμα ότι τους νοιάζεστε, ότι ενδιαφέρεστε γι’ αυτούς και το ότι τους βλέπετε σας κάνει να χαμογελάτε.
10. Αποκτήστε καλές κοινές συνήθειες
Όταν δημιουργούμε μια νέα σχέση, είναι σαν να δημιουργούμε έναν νέο κόσμο εξαρχής. Φυσικά, μετά από χρόνια γάμου ή συμβίωσης, μπορεί να έχει χαθεί το πρώτο συναίσθημα της φρεσκάδας και του καινούργιου, αλλά, παρόλα αυτά, ο κόσμος, το μικρό σύμπαν που έχει δημιουργηθεί ανάμεσα στο ζευγάρι εξακολουθεί να υπάρχει. Για να είναι όμορφος αυτός ο κοινός ψυχικός χώρος του ζευγαριού, ο κόσμος του, θα πρέπει να κάνουν οι δυο τους πράγματα μαζί, να έχουν κάποιες κοινές πρακτικές που τους ενώνουν. Για παράδειγμα, το ζευγάρι μπορεί να τρώει πρωινό ή βραδινό μαζί, ή να βγαίνουν για περπάτημα παρέα, ή να έχουν κάποια κοινή απασχόληση. Με αυτό τον τρόπο ενδυναμώνει η σχέση και δημιουργείται μια θετική ροή ενέργειας.
11. Να είστε πρώτα καλά με τον εαυτό σας κι ευτυχισμένοι και μετά να αναζητήσετε την ευτυχία σε μία σχέση
Πολλές φορές ακούω από πελάτες αλλά και φίλους μου το περίφημο το «αν είχα μία σχέση, τότε θα ήμουν πραγματικά ευτυχισμένος/η». Επίσης πολλές φορές έχω διαπιστώσει ότι αυτό δεν ισχύει. Αν δε βρούμε τις ισορροπίες μέσα μας, αν δεν αγαπάμε τον εαυτό μας και δεν τα έχουμε καλά μαζί του, τότε δεν υπάρχει καμία σχέση που θα μας σώσει και θα μας προσφέρει την ευτυχία στο πιάτο.
Πάντα θυμάμαι μία πελάτισσα μου (δε μου έρχεται να την πω ασθενή), μία θεραπευόμενή μου, που είχε έρθει με τον στόχο να αποκτήσει μία μόνιμη σχέση για να είναι ευτυχισμένη. Κατάφερε να βρει μία σχέση και η σχέση αυτή έγινε σοβαρή και μόνιμη. Τότε μου είπε ότι τελικά για να είναι ευτυχισμένη θα ήθελε να παντρευτεί το άτομο με το οποίο είχε τη σοβαρή και μόνιμη σχέση της. Και όταν και αυτό έγινε…. Κλείσαμε τον κύκλο ψυχοθεραπείας. Μερικούς μήνες αργότερα, με πήρε τηλέφωνο και μου είπε ότι ήταν δυστυχισμένη. Το άτομο που παντρεύτηκε δεν ήταν όπως το περίμενε, η ζωή της δεν ήταν όπως την φανταζόταν, το μόνο που ήθελε για να είναι ευτυχισμένη ήταν να πάρει διαζύγιο! Όπως βλέπετε, οι επιθυμίες δεν έχουν τέλος και το ότι επιθυμούμε κάτι έξω από εμάς δε σημαίνει ότι είναι αυτό που θα μας κάνει ευτυχισμένους. Η ευτυχία είναι εσωτερικό ζήτημα.
Γράφει η Δρ Λίζα Βάρβογλη, Ph.D Ψυχολόγος
