Από τη στιγμή της γέννησής του και για μία δεκαετία, το παιδί αναπτύσσεται πολύ γρήγορα και η κάθε εμπειρία συνεισφέρει στην προσωπικότητα και στις ικανότητες που θα έχει στο μέλλον.
Οι μελέτες δείχνουν ότι η αγάπη και η φροντίδα που δίνουμε στα μωρά τα βοηθάει να δημιουργήσουν έναν ισχυρό δεσμό μαζί μας. Αγκαλιάζοντας το μωρό μας, στην πραγματικότητα το βοηθάμε να αναπτύξει και τον εγκέφαλό του. Σύμφωνα με έρευνες, όταν ένα μωρό γεννιέται υπάρχουν δισεκατομμύρια κύτταρα στον εγκέφαλό του και πολλά εξ αυτών δεν είναι συνδεδεμένα. Κάθε φορά που μιλάμε στο μωρό, το αγκαλιάζουμε, το φιλάμε ,το τραγουδάμε, τα κύτταρα «ενεργοποιούνται».
Όσο πιο πολλά είναι τα θετικά ερεθίσματα που δέχεται το μωρό, τόσο πιο θετικές είναι οι εμπειρίες που καταγράφονται στον εγκέφαλό του και θα το βοηθήσουν να έχει μία ισορροπημένη ζωή.
Μια αίσθηση του εαυτού του αρχίζει να αναπτύσσει το παιδί καθώς τα κυκλώματα του βρεγματικού και του μετωπιαίου λοβού αρχίζουν να γίνονται πιο ολοκληρωμένα, γύρω στους 18 μήνες, ενώ μια αίσθηση ότι οι άλλοι άνθρωποι έχουν το δικό τους, ξεχωριστό πνεύμα, αναπτύσσεται στην ηλικία των τριών ως τεσσάρων ετών.
Οι ειδικοί πιστεύουν ότι τα βρέφη και τα παιδιά που μεγαλώνουν σε ένα υγιές, στοργικό περιβάλλον για τα τρία πρώτα χρόνια της ζωής τους, μπορούν να αντιμετωπίσουν πολλές από τις δυσκολίες της ενήλικης πια ζωή τους. Επίσης, ένα περιβάλλον που επιδεικνύει φροντίδα για την ανατροφή του και η απασχόληση, μαζί με τον γονιό, με παιχνίδια όπως το κρυφτό, οι κύβοι και τα τουβλάκια, τα παιδικά τραγουδάκια ή η ταξινόμηση σχημάτων είναι ό,τι χρειάζεται ένα παιδί για να αυξήσει τον δείκτη ευφυΐας του και να αποκτήσει ενδιαφέρον για τη μάθηση.
Σύμφωνα πάντα με έρευνες, οι εμπειρίες της ζωής στα πρώτα χρόνια συμβάλλουν στη διαμόρφωση της συναισθηματικής υγείας μας και η έλλειψη φροντίδας, η εγκατάλειψη ή η σκληρή συμπεριφορά των γονιών μπορεί να αλλάξουν τον εγκέφαλο σε σημαντικό βαθμό.
Η μητρική απόρριψη ή ένα τραύμα στα πρώτα χρόνια, για παράδειγμα, μπορεί να επηρεάσει τις συναισθηματικές αντιδράσεις του παιδιού σε δύσκολες καταστάσεις ή γεγονότα αργότερα στη ζωή του, δημιουργώντας ενδεχομένως προδιάθεση για κατάθλιψη και αγχώδεις διαταραχές.