Όσοι ακολουθούν vegan τρόπο ζωής σίγουρα το έχουν εντάξει στη διατροφή τους, ενώ δεν είναι λίγοι αυτοί που γενικότερα αποφεύγουν τη ζάχαρη, καθώς θεωρείται ότι επιβαρύνει το ανοσοποιητικό, τη συνολική υγεία και σιλουέτα και στρέφονται πως εναλλακτικούς τρόπους να… γλυκαθούν. Κι επειδή το σιρόπι αγαύης κυκλοφορεί πολύ τελευταία, του ρίχνουμε φως σε σχέση με τη ζάχαρη με τη βοήθεια της ειδικού και βλέπουμε πώς μπορούμε να το χρησιμοποιήσουμε ως υποκατάστατό της.
Ποια είναι τα οφέλη του σιροπιού αγαύης σε σχέση με τη ζάχαρη;
Το σιρόπι αυτό προέρχεται από την καρδιά του φυτού της αγαύης, το οποίο κόβεται, πιέζονται τα φύλλα του για να βγει κι έπειτα υπόκειται σε επεξεργασία, όπου εκτίθεται σε υψηλές θερμοκρασίες ή σε επεξεργασία με ένζυμα. Ένα κουταλάκι του γλυκού αγαύη αποδίδει 21 θερμίδες και κάποιες ποσότητες βιταμινών Α, C, Ε, Κ και Β6, ενώ η άσπρη ζάχαρη έχει 16 θερμίδες στην ίδια ποσότητα και καθόλου θρεπτικά συστατικά. Το υγρό που παίρνουμε από την αγαύη, έχει επίσης υψηλή περιεκτικότητα σε ζάχαρη, ενώ περιέχει και φρουκτάνες, που σημειώνουν οφέλη όσον αφορά τον μεταβολισμό, αλλά και τη συμπεριφορά της ινσουλίνης, αν και με την επεξεργασία διασπώνται σε φρουκτόζη.
Αν συγκρίνουμε το σιρόπι αγαύης με άλλα γλυκαντικά που περιέχουν θρεπτικές ουσίες, όπως η μελάσα, το σιρόπι σφενδάμου, το μέλι, η καστανή ζάχαρη, η ζάχαρη από χουρμάδες κ.ο.κ., φαίνεται ότι σύμφωνα με κάποιες μελέτες το σιρόπι αγαύης φαίνεται να έχει λιγότερα αντιοξειδωτικά. Ο κύριος λόγος, όμως, που θεωρείται μια πιο υγιεινή επιλογή είναι ότι σημειώνει έναν σχετικά χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη. Σκεφτείτε ότι ο γλυκαιμικός δείκτης της αγαύης είναι 12, ενώ της άσπρης ζάχαρης 65, του μελιού 58, του σιροπιού σφενδάμου 54 κ.ο.κ. –για όσους δεν γνωρίζουν, ο γλυκαιμικός δείκτης είναι ένας συγκριτικός δείκτης που μας δείχνει πόσο επηρεάζει η κάθε τροφή που καταναλώνουμε το ρυθμό έκκρισης της ινσουλίνης σε σχέση με τη γλυκόζη.
Οι έρευνες συνδέουν τη διατροφή με χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη με χαμηλά επίπεδα ινσουλίνης και C-αντιδρώσας πρωτεΐνης που αποτελεί δείκτη φλεγμονής, ενώ η διατροφή που περιλαμβάνει πολλές τροφές με υψηλό γλυκαιμικό δείκτη συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο διαβήτη τύπου 2 και καρδιακών παθήσεων. Συν τοις άλλοις, ο υψηλός γλυκαιμικός δείκτης συνδέεται με παχυσαρκία και αυξάνει το κοιλιακό λίπος.
Η αγαύη έχει μια πιο ήπια επίδραση στο σάκχαρο του αίματος, λόγω της περιεκτικότητάς της σε φρουκτόζη, ενός τύπου σακχάρου που μεταβολίζεται διαφορετικά από άλλα σάκχαρα, αφού αντί να απορροφάται απευθείας στο αίμα, μετά την πέψη, μεταβολίζεται στο ήπαρ. Η φρουκτόζη έχει κατηγορηθεί στο παρελθόν για τη μη-αλκοολική λιπώδη νόσο του ήπατος και την αρνητική επιρροή στα λιπίδια του αίματος και τα επίπεδα της ινσουλίνης, αυξάνοντας τον κίνδυνο καρδιακών παθήσεων και παχυσαρκίας. Νεότερες έρευνες, όμως, δείχνουν ότι η φρουκτόζη δεν είναι χειρότερη από άλλα είδη σακχάρων, όσον αφορά τη μη-αλκοολική λιπώδη νόσο του ήπατος, τα λιπίδια και την ινσουλίνη. Το πρόβλημα βρίσκεται στις θερμίδες που προέρχονται από οποιοδήποτε είδος σακχάρου, γι’ αυτό και συστήνεται η κατανάλωση κάθε γλυκαντικής ουσίας με μέτρο, ώστε να μην ξεπερνάμε τα 5-9 κουταλάκια του γλυκού πρόσθετης ζάχαρης, δηλαδή 100-150 θερμίδες την ημέρα από εκεί.
Τι να θυμάστε λοιπόν; Όταν χρειάζεστε κάποια γλυκαντική ουσία, η αγαύη μπορεί να είναι μια καλή επιλογή με βάση το θρεπτικό της περιεχόμενο και τη σχετικά ήπια επίδρασή της στο σάκχαρο του αίματος. Όπως, όμως, με όλα τα γλυκαντικά, θα πρέπει να την καταναλώνετε με μέτρο. Χρησιμοποιείτε 2/3 του φλιτζανιού σιρόπι αγαύης στη θέση 1 φλιτζανιού άσπρης ζάχαρης στις συνταγές και μειώστε άλλα υγρά που μπορεί να υπάρχουν στη συνταγή κατά 1/3 με ¼ του φλιτζανιού. Μην ξεχνάτε, επίσης, ότι επειδή το σιρόπι αγαύης μπορεί να δώσει πιο καφετί χρώμα σε ό,τι ψήσετε, φροντίστε να μειώσετε λίγο τη θερμοκρασία και να αυξήσετε το χρόνο ψησίματος.
Δέσποινα Μαρσέλου, Κλινική διαιτολόγος με εξειδίκευση στα αυτοάνοσα
