Μπορεί η αιώνια αγάπη, να βρεθεί με τη βοήθεια ενός… μικροτσίπ ηλεκτρονικού υπολογιστή; Οι μελέτες λένε «ναι» και όσο περνάνε τα χρόνια τα ζευγάρια που βρέθηκαν online αυξάνονται. Αλλωστε το Internet θα μπορούσε να ορίσει έναν νέο χάρτη στον κόσμο των ανθρώπινων συναισθημάτων και σχέσεων
Πριν από 20 χρόνια, μια νέα γνωριμία απαιτούσε προσπάθεια, εξωστρέφεια, κοινωνικές εμφανίσεις και ζυμώσεις με φίλους και φίλους φίλων. Σήμερα, το μόνο που χρειάζεται κανείς είναι μια διαδικτυακή σύνδεση και λίγο χρόνο για να στήσει ένα προφίλ χρήστη – το οποίο τις περισσότερες φορές απέχει έτη φωτός από την πραγματικότητα. Με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης να συγκεντρώνουν κάθε λογής «φρούτο» και τις εφαρμογές γνωριμιών για smartphones να ξεφυτρώνουν σαν τα μανιτάρια, η έννοια του έρωτα έχει σίγουρα αλλάξει. Έχει αποκτήσει νέα, hi-tech χαρακτηριστικά τα οποία έχουν καταφέρει με τον καιρό να μεταλλάξουν τον κώδικα επικοινωνίας αλλά και την ίδια την κοινωνία. Οι γρήγοροι ρυθμοί της καθημερινότητας και η αποξένωση που τους συνοδεύει, έχουν «πνίξει» το φλερτ και έχουν κάνει τον κόσμο ανυπόμονο για κοινωνικές και ερωτικές επαφές. Και όταν το Διαδίκτυο προσφέρει τη δυνατότητα για να απαλλαγεί κανείς από τη μοναξιά του και να βρει τον «επόμενο» -ή τον παράλληλο- ανά πάσα στιγμή, οπουδήποτε και αν βρίσκεται, τότε βασικές «τεχνικές» δυσκολίες λύνονται εύκολα στο πάτημα ενός κουμπιού. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο που ο μέσος όρος ηλικίας των ατόμων που αποφασίζουν να παντρευτούν έχει αυξηθεί σημαντικά. Η ποικιλία μεγάλη και οι πειραματισμοί πολλοί. Μπορούν όμως οι σχέσεις που προκύπτουν από μια online γνωριμία να οδηγήσουν στον γάμο, και αν ναι, τότε τι διάρκεια θα έχει αυτός;
Αν έχετε συνδέσει τις διαδικτυακές γνωριμίες με τα ψέματα και την εξαπάτηση και τις… ραγισμένες καρδιές, καλό θα ήταν να αναθεωρήσετε γιατί τα ευρήματα πολύχρονης μελέτης ερευνητών από τα πανεπιστήμια του Έσεξ και της Βιέννης, άλλα έδειξαν. Σύμφωνα με τη μελέτη «The Strength ofAbsent Ties: Social Integration via Online Dating», ο έρωτας στα χρόνια του Διαδικτύου έχει οδηγήσει σε μια πραγματική ανθρωπολογική επανάσταση. Όπως υποστηρίζουν οι συγγραφείς της, η εν λόγω επανάσταση βασίζεται στο γεγονός ότι ενώ μέχρι πρότινος όσοι παντρεύονταν είχαν κάποιο συνδετικό κρίκο ανάμεσά τους –π.χ. φίλους, συμμαθητές, συναδέλφους, γείτονες κτλ.– και μοιράζονταν συνήθως ένα κοινό φυλετικό και κοινωνικό προφίλ, πλέον εξαιτίας του online dating το μοτίβο αυτό έχει αλλάξει και τα άτομα που γνωρίζονται διαδικτυακά είναι παντελώς άγνωστα μεταξύ τους. Γεωγραφικά και κοινωνικά όρια δεν υφίστανται στον Κυβερνοχώρο. Κάτι τέτοιο έχει ως αποτέλεσμα, για παράδειγμα, την κατακόρυφη αύξηση των διαφυλετικών γάμων.
Μόνο στις ΗΠΑ, σύμφωνα με τα στοιχεία των ειδικών, οι σχέσεις που γεννιούνται online οδηγούν στο 33% των γάμων που πραγματοποιούνται συνολικά στην χώρα. Τα ετερόφυλα ζευγάρια που γνωρίστηκαν στο Διαδίκτυο αγγίζουν το 20%, ενώ στην περίπτωση των ομοφυλόφιλων το ποσοστό εκτινάσσεται στο 70%. Οι ψυχολόγοι θεωρούν ότι ο λόγος για τον οποίο οι γκέι γνωριμίες εμφανίζουν τόσο μεγάλη αύξηση είναι γιατί οι ομοφυλόφιλοι επιλέγουν το προστατευμένο διαδικτυακό περιβάλλον για να γνωρίσουν νέους συντρόφους.
Κάτι αντίστοιχο συμβαίνει και με τους ηλικιωμένους, οι οποίοι πολλές φορές φοβούμενοι το «τι θα πει ο κόσμος» στρέφονται στο Διαδίκτυο προκειμένου να ξαναφτιάξουν τη ζωή τους. Τα υψηλά ποσοστά επιτυχίας ως προς την online εξεύρεση συντρόφου είναι άλλωστε αυτά που έλκουν τους πάντες στη δίνη της τεχνολογίας: υπάρχει κάποιος για όλα τα γούστα, όλες τις ώρες, σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της γης που διαθέτουν διαδικτυακή σύνδεση. Και μπορεί πριν από κάποια χρόνια ο συγκεκριμένος τρόπος αναζήτησης συντρόφου να φάνταζε παράξενος, σήμερα όμως αποτελεί μια ακόμα, συνηθισμένη πλέον μέθοδο για να βρει κανείς νέους φίλους, συντρόφους ή ακόμα και τον έρωτα της ζωής του.
Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι οι σχέσεις και οι γάμοι αυτοί έχουν μεγαλύτερη διάρκεια στον χρόνο καθώς, ακριβώς λόγω της κοινωνικής «απελευθέρωσης» του Διαδικτύου, τείνουν να έχουν έναν πιο δημοκρατικό και ειλικρινή χαρακτήρα συγκριτικά με τον παραδοσιακό τρόπο γνωριμίας. Δεδομένα της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών των ΗΠΑ του 2013, είχαν δείξει ότι οι γάμοι που τελούνταν έπειτα από διαδικτυακή γνωριμία εμφανίζονταν πιο δυνατοί από τους παραδοσιακούς και συνοδεύονταν από χαμηλότερα ποσοστά χωρισμού μετά το πέρας του πρώτου χρόνου, ενώ οι εν λόγω σύζυγοι δήλωναν πιο ικανοποιημένοι από τη σχέση τους, συγκριτικά με τους υπόλοιπους. Σύμφωνα με τους ερευνητές, η διαρκής επικοινωνία που υπάρχει σε μια γνωριμία μέσω των social media ίσως να αποτελεί το «κλειδί» της επιτυχίας των σχέσεων αυτών, όπως επίσης και το γεγονός οι δύο πλευρές αποκαλύπτουν σιγά-σιγά όλο και πιο προσωπικές πτυχές του εαυτού τους με αποτέλεσμα να χτίζεται σταδιακά η μεταξύ τους εμπιστοσύνη – το βασικό συστατικό για μια σχέση με διάρκεια στον χρόνο.
Παλαιότερη μελέτη των ειδικών του τμήματος Εξελικτικής Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης με τίτλο «The Science of Love and Betrayal» είχε δείξει ότι ενώ μέχρι τον 20ο αιώνα η ύπαρξη ενός οικείου προσώπου σε ρόλο «βοηθού» του φτερωτού θεού Έρωτα θεωρούνταν δεδομένη, με τον καιρό και τις κοινωνικές και τεχνολογικές εξελίξεις, τα πράγματα άλλαξαν. Οι νέοι άνθρωποι πήραν την μοίρα τους στα χέρια τους, μπήκαν στο Διαδίκτυο, με αποτέλεσμα η κλασική φιγούρα της «προξενήτρας» – η οποία κάποτε τελούσε κοινωνικό έργο – να μοιάζει πλέον χαρακτήρας μυθιστορήματος.
Το 1995 η δημιουργία της γνωστής ιστοσελίδας γνωριμιών Match.com άνοιξε το ηλεκτρονικό παράθυρο στον έρωτα, προσφέροντας στον πολυάσχολο χρήστη -και όχι σε κάποιον μεσάζοντα-, τη δυνατότητα της απευθείας επιλογής συντρόφου. Πλέον, σύμφωνα με τους επιστήμονες, ο τρόπος προσέγγισης των θεμάτων της καρδιάς είναι πολύ διαφορετικός σε σχέση με το παρελθόν. Μπορεί όμως κάτι τόσο μεγάλο και νεφελώδες, όπως η αιώνια αγάπη, να βρεθεί με τη βοήθεια ενός… μικροτσίπ ηλεκτρονικού υπολογιστή;
Μελέτη του 2013 που πραγματοποίησε ομάδα ψυχολόγων από το Πανεπιστήμιο του Σικάγου, είχε δείξε ότι μπορεί. Τα ευρήματά της μάλιστα συμφωνούν με την τελευταία μελέτη των βρετανών και αυστριακών ειδικών, καθώς είχαν δείξει ότι οι γάμοι που ξεκίνησαν… online έχουν τελικά μεγαλύτερα ποσοστά επιτυχίας συγκριτικά με εκείνους που προκύπτουν στον «πραγματικό κόσμο». Στη μελέτη του Σικάγου είχαν συμμετάσχει 20.000 άτομα τα οποία παντρεύτηκαν μεταξύ 2005 και 2012. Περίπου το 1/3 εξ αυτών, είχαν γνωριστεί online και από τις απαντήσεις τους και τις υπολογιστικές προβλέψεις των ειδικών φάνηκε ότι οι γάμοι τους είχαν 25% υψηλότερες πιθανότητες να έχουν μεγαλύτερη διάρκεια σε συγκριτικά με τους γάμους που προέκυψαν μέσω της παραδοσιακής οδού (από μια γνωριμία στο μπαρ, στον χώρο εργασίας, ή μέσω του οικογενειακού ή φιλικού περιβάλλοντος). Επιπλέον, οι ειδικοί διαπίστωσαν μεγαλύτερο «χτυποκάρδι» μεταξύ των… δικτυωμένων ζευγαριών, το οποίο αποδίδουν μάλλον στην λαχτάρα που δημιουργούνταν στους δυο συντρόφους από την αρχή της online γνωριμίας τους μέχρι την φυσική τους συνάντηση. Είχαν συμπεράνει ακόμα ότι οι ιστοσελίδες γνωριμιών συγκεντρώνουν χρήστες οι οποίοι συνειδητά ψάχνουν μια σοβαρή σχέση ή γάμο.
To 2016, η δωρεάν διαδικτυακή αμερικανική υπηρεσία γνωριμιών Plenty of Fish, η οποία καταμετρά περί τα τρία εκατομμύρια ενεργά μέλη ημερησίως, πραγματοποίησε μια δημοσκόπηση απευθυνόμενη σε 1.100 πρώην χρήστες της υπηρεσίας που γνώρισαν «σερφάροντας» τον μελλοντικό ή την μελλοντική σύζυγό τους online. To 35% των παντρεμένων γυναικών παραδέχθηκαν ότι εκείνες έκαναν το πρώτο βήμα, παίρνοντας την πρωτοβουλία να στείλουν μήνυμα στον άνδρα που τους κέντρισε το ενδιαφέρον διαδικτυακά. Οι άνδρες πάλι που ανταποκρίθηκαν στα μηνύματα των γυναικών, δήλωσαν ότι είχαν παρατηρήσει κάτι στο προφίλ των δεύτερων που τους είχε τραβήξει την προσοχή και αυτό είχε σταθεί η αφορμή για να ξεκινήσει η μεταξύ τους επικοινωνία. Οι περισσότεροι ανέφεραν ότι τα πρώτα μηνύματα τους είχαν φανεί κοινότοπα, και ότι μετά από την ανταλλαγή κάποιων αρχικών μηνυμάτων η διαδικτυακή συζήτηση άρχισε τελικά να αποκτά ενδιαφέρον.
Το εντυπωσιακό της υπόθεσης, είναι ότι ένας στους πέντε άνδρες παραδέχθηκε ότι ερωτεύθηκε την τωρινή του σύζυγο κεραυνοβόλα από την πρώτη στιγμή, αποκαλύπτοντας ότι αφέθηκε στην μαγεία της στιγμής σε αντίθεση με τις γυναίκες που εμφανίστηκαν πιο επιφυλακτικές, καθώς όπως είπαν, χρειάστηκαν περισσότερο χρόνο. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας, αυτό που φάνηκε να φέρνει τους χρήστες πιο κοντά είναι οι κοινές πεποιθήσεις, το αίσθημα ότι το έτερον ήμισυ πέρα από καλός σύντροφος είναι και πολύ καλός φίλος, αλλά και αυτό το «ανεξήγητο» συναισθηματικό και επικοινωνιακό δέσιμο.
Μπορεί να είναι σχετικά νωρίς για να βγάζουμε συμπεράσματα γύρω από την επιρροή της ψηφιακής επανάστασης στις διαπροσωπικές μας σχέσεις. Κανείς ωστόσο δεν μπορεί να αρνηθεί ότι οι νέες τεχνολογίες έχουν ήδη επιφέρει σαρωτικές αλλαγές στον τρόπο με τον οποίο επικοινωνούμε, εκφραζόμαστε και εξωτερικεύουμε τα συναισθήματά μας. Όπως επίσης δε μπορεί να αρνηθεί και το γεγονός ότι το Διαδίκτυο αποτελεί ένα χωνευτήρι κοινωνικών ζυμώσεων το οποίο με τη φόρα που έχει πάρει θα μπορούσε να ορίσει έναν νέο χάρτη στον κόσμο των ανθρώπινων συναισθημάτων και σχέσεων. Οι βασικοί κανόνες, παρόλα αυτά, φαίνεται πως παραμένουν πάντα ίδιοι. Γιατί κακά τα ψέματα, όλοι μας αναζητούμε την αληθινή αγάπη…
