Η γνωστή παροιμία λέει ότι «τα μάτια δεν λένε ποτέ ψέματα». Και αυτό είναι αλήθεια! Τα μάτια είναι ο καθρέφτης της ψυχής και είναι δύσκολο να κρύψουν αυτό που αισθανόμαστε. Ωστόσο, μία νέα μελέτη Φιλανδών ερευνητών προσθέτει μία ακόμη μεταβλητή στη σχέση οπτικής επαφής και ψέματος. Πιο συγκεκριμένα, υποστηρίζει ότι η διατήρηση της οπτικής επαφής κάνει τους ανθρώπους ειλικρινείς.
Θεωρείται ότι οι άνθρωποι απέχουν από τα ψεύδη όταν παρακολουθούνται επειδή αυτό απαιτεί περισσότερη προσπάθεια από μέρους τους να έχουν ειλικρινή γλώσσα του σώματος.
Όταν κάνουμε μία ερώτηση σε κάποιον και υποπτευόμαστε ότι ίσως ψεύδεται, είναι φυσικό να τον κοιτάμε στα μάτια και να απαιτούμε την αλήθεια. Και τώρα μία έρευνα μας αποκαλύπτει το γιατί. Οι επιστήμονες βρήκανε ότι η διατήρηση της οπτικής επαφής κάνει το ψέμα λιγότερο πιθανό να συμβεί. Οι ψυχολόγοι του Πανεπιστημίου του Τάμπερε στην Φινλανδία ερεύνησαν το αποτέλεσμα της άμεσης ματιάς στην πρόκληση ειλικρινούς απάντησης και το μελέτησαν μέσω ενός παιχνιδιού στον υπολογιστή. Τα αποτελέσματα αφορούσαν τόσο επαγγελματικές καταστάσεις, όσο και προσωπικές.
Θεωρείται ότι οι άνθρωποι απέχουν από τα ψεύδη όταν παρακολουθούνται επειδή αυτό απαιτεί περισσότερη προσπάθεια από μέρους τους να έχουν ειλικρινή γλώσσα του σώματος. Είναι η πρώτη φορά που οι ερευνητές ανέλυσαν το πώς επηρεάζει η οπτική επαφή το ψέμα, και όχι μόνο τις πράξεις γενικής ανειλικρίνειας.
Στο πείραμα, που δημοσιεύτηκε στο Συνείδηση και Γνώση, οι συμμετέχοντες έπαιξαν ένα διαδραστικό παιχνίδι σε έναν υπολογιστή εναντίον ενός άλλου προσώπου. Σε κάθε παρτίδα, η μία πλευρά έβλεπε έναν κύκλο με χρώμα και μπορούσε να πει ψέμα για αυτό στον αντίπαλό του, ο οποίος εμφανιζόταν σε εικόνα. Υπήρχαν πολλές επαναλήψεις, αλλά κάθε φορά, αυτό που άλλαζε, ήταν το πού κοιτούσε ο αντίπαλος.
Αυτό που προέκυπτε είναι ότι το άμεσο βλέμμα στα μάτια μείωνε σταδιακά το ψέμα. Οι ψυχολόγοι καταλήγουν στο ότι οι άνθρωποι δείχνουν να ενδιαφέρονται για το πώς τους βλέπουν οι άλλοι και όταν νιώθουν ότι παρακολουθούνται, φέρονται πιο επιθυμητά, από κοινωνική άποψη. Άλλη εξήγηση είναι ότι το άμεσο βλέμμα μπορεί να μειώσει τη γνωστική συμπεριφορά, συνεπώς και την ικανότητα κάποιου να πει ψέματα.
