Τα περισσότερα παιδιά στην προ-εφηβεία (10 -12 χρόνων) και εφηβεία δεν μπορούν να μοιραστούν κάποια πράγματα με τους γονείς τους, είτε επειδή αυτοί δεν τους ακούνε, δεν τους καταλαβαίνουν ή τις περισσότερες φορές αντιδρούν υπερβολικά. Παρόλα αυτά υπάρχουν γονείς που έχουν καταφέρει αυτή την επικοινωνία και εμπιστοσύνη στη σχέση με τα παιδιά τους, κι ακόμη και οι έφηβοι ζητούν τη συμβουλή τους!
Η ικανότητα ενός γονιού εξαρτάται από τα πράγματα που γνωρίζει για τη ζωή του παιδιού του και την ικανότητά του να το επηρεάζει όπου χρειάζεται. Για να συμβεί όμως αυτό χρειάζεται βαθιά επικοινωνία. Βαθιά επικοινωνία σημαίνει να μπορούν οι γονείς να μιλήσουν για δύσκολα θέματα με τα παιδιά. Στην περίοδο της εφηβείας όμως, δεν είναι πάντα εύκολη υπόθεση η βαθιά επικοινωνία. Εάν ελέγξετε τα συναισθήματά σας, αποφύγετε το κήρυγμα και κρατήσετε την κατάσταση ασφαλή, τότε το παιδί σας θα μπορεί να σας μιλήσει πιο εύκολα και θα σταματήσει να αντιδρά και να επιτίθεται.
Πως μπορείτε να μάθετε την τέχνη της δύσκολης συζήτησης;
- Μην τα παίρνετε όλα της μετρητοίς. Μην το πάρετε προσωπικά, εάν ο έφηβος σας κτυπήσει την πόρτα και κλειστεί στο δωμάτιο του ή σας φωνάξει «Μαμά ποτέ δεν με καταλαβαίνεις! ». Το «δεν με καταλαβαίνεις » απευθύνεται περισσότερο στα συναισθήματα του δικού σας παιδιού, γιατί το ίδιο δεν κατανοεί τα συναισθήματά του και δυσκολεύεται να τα εκφράσει. Ο έφηβος σας έχει μπερδεμένα συναισθήματα και δυσκολεύεται να ελέγξει τον εαυτό του.
- Χειριστείτε τα δικά σας συναισθήματα και συμπεριφορά. Το μόνο που μπορείτε να ελέγξετε είναι τον εαυτό σας. Πάρτε μια βαθιά ανάσα και μην αφήσετε τον εαυτό σας να πληγωθεί γιατί αυτό θα κάνει τα πράγματα χειρότερα. Υπενθυμίστε στον εαυτό σας πως το παιδί σας αγαπά. Χαμηλώστε τον τόνο της φωνής σας. Θυμηθείτε πως είναι να είσαι έφηβος και να ξεσπάς αντιδρώντας έντονα. Εάν το παιδί σας είπε ψέματα και σκέφτεστε συνέχεια «Μα μου είπε ψέματα!», σκεφτείτε καλύτερα τι είναι αυτό που το ανάγκασε να σας πει ψέματα και μην του κρατάτε κακία. Σκεφτείτε καλύτερα «Το παιδί μου φοβόταν τόσο πολύ την αντίδραση μου που αναγκάστηκε να μου πει ψέματα. Τι μπορώ να κάνω για να το αλλάξω αυτό και να μην φοβάται.». Προσέξτε την αντίδραση σας όταν το παιδί σας λέει κάτι «κακό» που συνέβηκε.
- Αρχίστε τη συζήτηση αναγνωρίζοντας τη θέση του παιδιού σας. Αφήστε το να σας μιλήσει και μπείτε για λίγο στα δικά του παπούτσια για να δείτε τα πράγματα από τη δική του πλευρά. Έτσι, το παιδί σας θα ρίξει τις άμυνες του και μετά θα μπορεί να σας ακούσει.
- Αγαπάτε και κατανοείτε το παιδί σας. Η στάση και συμπεριφορά σας να είναι γεμάτη αγάπη και όχι θυμό. Με αγάπη να θέσετε τα όρια εκείνη τη δύσκολη στιγμή. Εάν αισθάνεστε πολύ θυμωμένοι, τότε δώστε λίγο χρόνο στον εαυτό σας να ηρεμήσει μέχρι να μπορείτε με ηρεμία και αγάπη να θέσετε τα όρια στο παιδί σας.
- Δεν είναι σωστή μόνο μια οπτική γωνία! Μπορεί να υπάρχουν περισσότερες οπτικές γωνίες που να είναι «σωστές» την ίδια στιγμή. Το παιδί σας έχει κάποιο λόγο για την άποψή του ή τη συμπεριφορά του. Μπορεί εσείς να μην το θεωρείτε αρκετά καλό λόγο όμως οφείλετε να το ακούσετε, να το σεβαστείτε και να το αναγνωρίσετε γιατί αυτός είναι ο λόγος για το παιδί σας. Δείτε τα πράγματα από τη δική του οπτική γωνία δείχνοντας σεβασμό προς αυτό.
- Κρατήστε την κατάσταση ασφαλή και σε χαμηλούς τόνους. Όταν οι άνθρωποι δεν αισθάνονται ασφαλείς, τότε είτε απομακρύνονται είτε επιτίθενται. Επίσης όταν οι άνθρωποι είναι αναστατωμένοι δεν μπορούν να ακούσουν. Εάν το παιδί ή ο έφηβος σας αρχίσει να θυμώνει, να φοβάται ή να πληγώνεται, κάντε ένα βήμα πίσω και επανασυνδεθείτε μαζί του. Υπενθυμίστε στο παιδί σας αλλά και σε σας, πόσο πολύ το αγαπάτε και πως θα κάνετε ότι μπορείτε για να βρείτε μαζί τη λύση που θα βοηθήσει όλους.
- Προσπαθήστε να μην κατηγορήσετε το παιδί σας. Αντί για αυτό, περιγράψτε στο παιδί σας πως νιώθετε λέγοντας για παράδειγμα «Φοβάμαι όταν αργείς να έρθεις στο σπίτι και δεν τηλεφωνάς». Περιγράψτε την κατάσταση λέγοντας «Οι βαθμοί σου αυτή τη φορά είναι χειρότεροι από τους προηγούμενους» ή «Ο γείτονας μας ο κύριος Γιώργος σε είδε να καπνίζεις τσιγάρο στην αυλή».
- Χρησιμοποιείστε το χιούμορ σας. Ακόμα και μια μικρή δόση χιούμορ διώχνει μακριά την ένταση.
- Εκφράζοντας θυμό σάς κάνει ακόμη πιο θυμωμένους. Αυτό συμβαίνει γιατί ενισχύετε την άποψη πως εσείς έχετε δίκιο και το παιδί σας άδικο. Σκεφτείτε το θυμό σας ως ένα σήμα για να αλλάξετε κάτι από την παρούσα κατάσταση.
- Η σχέση που έχετε με το παιδί σας είναι το πιο σημαντικό για σας! Ότι κι αν συμβεί, προστατέψτε το δέσιμο και τη σχέση που έχετε με το παιδί σας, και προσπαθήστε να τη δυναμώσετε ακόμα πιο πολύ!
Μερικές ιδέες – συμβουλές για να αρχίσετε συζήτηση με τα παιδιά σας
Η βελτίωση της ικανότητας να συζητάτε με το παιδί σας θα εμβαθύνει και τη σχέση σας μαζί του. Μην ξεχνάτε να αποφεύγετε το κήρυγμα και να μην τρελαίνετε το παιδί στις ερωτήσεις. Μια ερώτηση κάθε φορά και αφήστε χρόνο να σας απαντήσει. Υπάρχουν πολλά πράγματα να ρωτήσετε τα παιδιά σας για να αρχίσετε μια συζήτηση μαζί τους. Όταν σας απαντήσει το παιδί, πείτε του αυτό που έχετε καταλάβει για να νιώσει πως το ακούσατε.
– Ποιος ήταν ή είναι ο αγαπημένος σου δάσκαλος και γιατί;
– Ποιο είναι το αγαπημένο σου τραγούδι και γιατί;
– Υπάρχει κάτι που θα μπορούσα να κάνω καλύτερα ως γονιός και δεν το κάνω τώρα;
– Τι θέλεις να γίνεις όταν μεγαλώσεις; Γιατί;
– Πως διαλέγεις τους φίλους σου; Τι είναι αυτό που ψάχνεις σε αυτούς;
– Πιστεύεις πως οι άνθρωποι πρέπει να παντρεύονται και μετά να κάνουν σεξ; Εάν όχι, πως πιστεύεις πρέπει να αποφασίσουν για το πότε είναι έτοιμοι;
– Αν θα άλλαζες κάτι στην εμφάνισή σου τι θα ήταν αυτό;
– Πότε θέλεις να σε αγκαλιάζω; Πότε σε κάνει να ντρέπεσαι αυτό;
– Τι είναι το πιο σημαντικό πράγμα για σένα που ψάχνεις σε έναν σύντροφο;
– Θέλεις να κάνεις παιδιά όταν μεγαλώσεις; Γιατί; Πως φαντάζεσαι τον εαυτό σου ως γονιό;
– Τι θα έκανες εάν ήσουν σε ένα πάρτι και κάποιος σου πρόσφερε να πιείς αλκοόλ;
– Πότε πιστεύεις πως τα παιδιά είναι έτοιμα να πιούν αλκοόλ;
– Γιατί πιστεύεις οι άνθρωποι χωρίζουν και παίρνουν διαζύγιο; Πως πιστεύεις επηρεάζει αυτό τα παιδιά;
