Μια πολύ συνηθισμένη ταμπέλα των ενηλίκων είναι πως κάποιο παιδί είναι χειριστικό. Πολλοί γονείς ερμηνεύουν συχνά τη συμπεριφορά των παιδιών ως χειριστική.
Κατ’ αυτούς όταν το παιδί λέει ότι πονάει ή ότι φοβάται ή αρνείται να κάνει κάτι, , δεν εννοεί αυτό που λέει, αλλά θέλει απλώς να τους χειριστεί, για να πετύχει κάτι άλλο. Μια συνηθέστατη αποστροφή είναι: ” Το κάνει για να …”.
“Εχω ακούσει να ερμηνεύουν έτσι τη συμπεριφορά ακόμα και πολύ μικρών παιδιών ή βρεφών. Αγαπητοί συνάδελφοι γονείς και ψυχολόγοι έχετε σκεφτεί μήπως ότι η καχυποψία απέναντι στο ίδιο το παιδί μας εκφράζει κάτι για εμάς και όχι για εκείνο; Εκεί ίσως πράγματι να λειτουργούμε χειριστικά , να λέμε πράγματα που δεν εννοούμε για να πετύχουμε κάτι. Τα παιδιά όμως δεν είναι ποτέ χειριστικά – τουλάχιστον όχι στα πρώτα χρόνια της ζωής τους”, αναφέρει η παιδοψυχολόγος Σοφία Ανδρεοπούλου στο βιβλίο της “Γονείς ακούστε μας”, εκδόσεις Διόπτρα.
Οπως επισημαίνει, ένα παιδάκι που εκφράζει πόνο ή φόβο, ή θυμό ή επιθυμία για κάτι λέει αυτό που πραγματικά νιώθει. Ο ενήλικας που δεν δίνει σημασία σε αυτό που λέει το παιδί το αναγκάζει τελικά να γίνει κάποια στιγμή χειριστικό έπειτα απο μερικά χρόνια, ακόμα και αν δεν ήταν αρχικά.
Για παράδειγμα, αν το παιδί μια μέρα πει στη μητέρα του ότι δεν θέλει να πάει σχολείο γιατί φοβάται τον δάσκαλο, η μητέρα θα επιμείνει να πάει.Αν έπειτα από μια εβδομάδα της πει ότι πονάει η κοιλιά του, η μητέρα δεν θα το στείλει σχολείο. Ετσι, το παιδί μαθαίνει ότι το μόνο που μετράει για τη μητέρα είναι να έχει κάποιο σωματικό πόνο και όχι κάποιον ψυχικό. Ασφαλώς, εφόσον με το πέρασμα του χρόνου η μητέρα συνεχίσει να αγνοεί τα συναισθηματικά ζητήματα του παιδιού, εκείνο μπορεί κάποια στιγμή να σκεφτεί πως μόνο λέγοντας ότι πονάει σωματικά θα πετύχει αυτό που χρειάζεται- τη φροντίδα της και την αποφυγή της δυσάρεστης κατάστασης ( π.χ. του σχολείου). Ετσι, ενδέχεται να πει ψέματα ή να παραφουσκώσει τον πόνο του για να αποφύγει το σχολείο. Και τότε πράγματι λειτουργεί χειριστικά.
Το παιδί όμως αυτό δεν γεννήθηκε χειριστικό. Εγινε στην πορεία, ζώντας σε μια οικογένεια που δεν σεβόταν τις βασικές ανάγκες και τα συναισθήματά του. Επομένως, για να τα καλύψει, αναγκάστηκε να γίνει χειριστικό. Αν η οικογένειά του σεβόταν τις ανάγκες του, τότε το παιδί δεν θα γινόταν χειριστικό.
