Ο ερµηνευτής Χρήστος ∆άντης ανήκει στους καλλιτέχνες που συχνά πυκνά προκαλούν µε τα λόγια και τα έργα τους. Τις προάλλες ήταν το τραγούδι του µε τον στίχο «Καργιόλα, σε µισώ» που έκανε χρήστες των social media να τον χαρακτηρίσουν «σeξιστή» και να του σύρουν τα εξ αµάξης. Είναι οι ίδιοι χρήστες που µπορεί να προέρχονται ακόµη και από τη ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα, οι οποίοι µε αφορµή την ανάρτησή του για την απονοµή δικαιοσύνης στην υπόθεση του/της Ζακ/Zackie Oh εξακολουθούν να τον «στολίζουν» ως σeξιστή και να τον ρίχνουν στο καναβάτσο της διαδικτυακής αρένας. Αιτία για τη νέα επίθεση στον ∆άντη ήταν η λέξη «κοπέλες» που χρησιµοποίησε στο κλείσιµο της ανάρτησής του. Η αλήθεια είναι πως ο ∆άντης δεν µασάει τα λόγια του σε µια εποχή που οι συνάδελφοί του κάνουν µόκο για να µη χάσουν τα πελατάκια τους. Φωνάζει, διαµαρτύρεται, τα χώνει στην κυβέρνηση για τη διαχείριση του πολιτισµού και της πανδηµίας. Για όλα αυτά συναντήσαµε τον Χρήστο ∆άντη και κάναµε µια ελεύθερη και αρκετά τολµηρή συζήτηση.
Σας άκουσα οργισµένο µε την κριτική που σας ασκείται στα social media.
Ναι, σωστό θα ήταν όµως να ξεκινήσουµε την κουβέντα µας µε τα shares πολλών ανθρώπων που εκτίµησαν την ανάρτησή µου. Αξιολόγησαν όπως έπρεπε. Εγώ µεγάλωσα σε ένα περιβάλλον µε οµοφυλόφιλους ανθρώπους, πολλοί από τους οποίους ήταν διανοούµενοι, µουσικοί, ποιητές και ηθοποιοί. Οι άνθρωποι αυτοί µου έµαθαν τον σεβασµό στη διαφορετικότητα – οι άλλοι τη βλέπουν ως διαφορετικότητα, εγώ όµως όχι.
Κατηγορηθήκατε σκληρά για την κατακλείδα της ανάρτησής σας, τη λέξη «κοπέλες».
Μα δεν υπάρχουν αυτοί οι τύποι µες στη µατσίλα που κράζουν τους οµοφυλόφιλους και τους λένε «κοπέλες»; Εµείς κράζαµε όλο αυτό και αντιστρέφαµε τον χαρακτηρισµό. ∆εν ήταν καθόλου σeξιστικό το σχόλιό µου και αυτό ακριβώς εξηγούσα στην τελευταία παράγραφο. ∆εν δέχοµαι τον όρο «σeξιστικό σχόλιο».
Η αλήθεια είναι πως πάντα θα βρεθεί κάποιος που θα πει κάτι και θα κάνει την έκπληξη, ενίοτε δυσάρεστη. ∆εν αναφέροµαι σ’ εσάς.
Ακριβώς. Το σχόλιό µου, επαναλαµβάνω, δεν ήταν σeξιστικό, αλλά ειρωνικό για όσους µε πρόφαση το «αντριλίκι» και την «αρχ@#λα» βγάζουν όλη αυτή την επιθετική συµπεριφορά απέναντι σε ανθρώπους οι οποίοι ζητούν να τους αποδεχτεί ο υπόλοιπος κόσµος. Είµαι υπέρ οποιουδήποτε αιτήµατος της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας και γι’ αυτό, όπως είχα δηλώσει στο παρελθόν, συµµετείχα στο Athens Pride και θα το κάνω ξανά εφόσον µου ζητηθεί. ∆έχτηκα επίσης µε µεγάλη χαρά την πρόταση του Φώτη Σεργουλόπουλου να παίξω ένα βράδυ στο Shamone για τα παιδιά που συχνάζουν εκεί και το θεωρώ µάλιστα µεγάλη µου τιµή. Είµαι ένας από τους ανθρώπους που δεν δέχονται ούτε ως χαρακτηρισµό ούτε ως όρο τη λέξη στρέιτ, γιατί δεν υπάρχει ευθύ και στραβό, υπάρχουν µόνο η επιλογή και η ανοχή στην επιλογή του άλλου. Ανήκω σε αυτούς που θα µάχονται µια ζωή για το δίκαιο.
Θεωρείτε την οµοφοβία ένα πρόβληµα βαθιά ριζωµένο στην ελληνική κοινωνία;
Το βλέπεις και στους ίδιους τους οµοφυλόφιλους. Οταν κάποιος έχει δεχτεί τόσο µπούλινγκ και πρέπει να φοράει κοστούµι επειδή είναι δικηγόρος ή γιατρός, κρύβοντας από ντροπή την επιλογή του ή αποφεύγοντας να συστήνει τον σύντροφό του, σαφέστατα θα βασανίζεται από ταµπού τα οποία είναι ζωντανά και στην κοινότητα.
Υπάρχει και ένα άλλο θέµα όπου πατάνε πολλοί χρήστες των social media. Αναφέροµαι στο τραγούδι σας µε τον στίχο «Καργιόλα, σε µισώ».
Το τραγούδι αυτό ήταν η εξιστόρηση ενός τσακωµού – χωρισµού µεταξύ δύο ανθρώπων που βρίζονται. Αν ήµουν ερµηνεύτρια και δεν ήµουν ερµηνευτής, σαφέστατα θα έλεγα «καργιόλη, σε µισώ». Εφόσον οι νέοι σήµερα ζητάνε να ακούνε αφιλτράριστα τραγούδια, µαζί µε τις ύβρεις, γι’ αυτό το έκανα.
Οµως στο βάθος καραδοκεί η πολιτική ορθότητα. Η οποία τι µπορεί να σηµάνει στο µέλλον;
Φίµωση και φασισµό µαζί. Η πολιτική ορθότητα κατάντησε η κατεξοχήν φασιστική έκφραση. Καθένας κοµπλεξικός µπαίνει στο διαδίκτυο και εκτονώνει τα κόµπλεξ του ανώνυµα και επώνυµα. ∆εν είναι δυνατόν να θέλεις να βοηθήσεις µια κοπέλα που κρατά οκτώ τσάντες και να µην µπορείς να της το ζητήσεις γιατί θα σε χαρακτηρίσει σeξιστή.
Παρά την πρόοδο και τη µαζική απεύθυνση των κινηµάτων του καιρού µας, βλέπετε να υπάρχει και κάποιο πισωγύρισµα;
Είναι επιτακτική η ανάγκη των κινηµάτων και της προόδου αυτήν τη στιγµή, γι’ αυτό άλλωστε ξεσηκώνονται σε όλο τον κόσµο. Το πισωγύρισµα το βλέπουµε µε την άνοδο της ακροδεξιάς και του νεοναζιστικού κινήµατος διεθνώς. Εµείς από τη µεριά µας συνεχίζουµε να αγωνιζόµαστε για όσα πολεµήσαµε: τα δικαιώµατα των µαύρων, των φτωχών, των
ΛΟΑΤΚΙ, των στοχοποιηµένων µειονοτήτων. Το πράγµα έχει γυρίσει τούµπα, πηγαίνουµε προς τα πίσω και βιώνουµε καταστάσεις προ του 1930, γι’ αυτό όλοι οφείλουµε να πάρουµε θέση.
Στον αντίποδα της ασυδοσίας των social media υπάρχει η δυνατότητα που δίνεται από αυτά στους ανθρώπους για να διατυπώνουν την αντίδρασή τους δηµόσια.
Τι να το κάνεις όµως όταν επικρίνεσαι ακόµη και από ανθρώπους που θες να ενισχύσεις; Αυτήν τη στιγµή δέχοµαι έναν πολύ µεγάλο πόλεµο στα social media. Ο δηµοσιογράφος Νίκος Βασιλόπουλος µπήκε κάτω από ποστ της ∆ώρας Χρυσικού και έγραψε το εξής: «Ο συγκεκριµένος έχει κατηγορηθεί τρεις φορές για ενδοοικογενειακή βία» (σ.σ.: ήδη ο δηµοσιογράφος έχει ανασκευάσει και έχει ζητήσει συγγνώµη από την προσωπική του σελίδα στο Facebook). Θέλω να ρωτήσω αυτόν τον άνθρωπο που µιλάει αλόγιστα: πού το έχει διαβάσει, πού το έχει δει αυτό;
∆εοντολογικά δεν είναι σωστό να αναφέρω το όνοµα συναδέλφου, αλλά µια και έγραψε κάτι δηµόσια, µε το ονοµατεπώνυµό του, µπορώ να το κάνω και να µη σας λογοκρίνω.
Μα ναι, δεν καταλαβαίνω. Το γεγονός ότι έχω χωρίσει τέσσερις φορές στη ζωή µου µε κάνει και βίαιο; Προϋποθέτει ένα διαζύγιο το να είσαι βίαιος µες στο σπίτι σου; Από πού κι ως πού; Πού το είδε αυτός; Το διαβάζει ο γιος µου αυτό, το διαβάζει η κόρη µου, µεθαύριο µπορεί να το διαβάσει µια συµµαθήτρια της κόρης µου ή ο µπαµπάς της συµµαθήτριάς της να την πιάσει και να της πει: «Ξέρεις, ο µπαµπάς σου έδερνε τη µάνα σου».
Γι’ αυτό σας λέω, βγαίνεις να πεις ένα σωστό πράγµα και την πληρώνεις κι από πάνω. Ξέρετε τι είναι πιο στενόχωρο; Οταν κάνεις µια δήλωση για µερικούς ανθρώπους κι αντί αυτοί να επωφεληθούν από τη δήλωση, στρέφονται εναντίον σου. Να πώς γίνεται το πισωγύρισµα.
Πάντως η οµάδα ΛΟΑΤΚΙ+ του τοµέα δικαιωµάτων του ΣΥΡΙΖΑ, που είχε την πρωτοβουλία της κίνησης για τον/τη Ζακ/Zackie Oh, σας στήριξε πολύ.
Πάρα πολύ και εκτιµώ ιδιαιτέρως τόσο την εµπλοκή του Νίκου Σούλη όσο και τη δική σας που βοηθάτε στον συντονισµό των καλλιτεχνών. Με τίµησε η πρόσκληση των παιδιών. Θα ήθελα να είναι και άλλοι εκπρόσωποι από τον δικό µου χώρο, να µη φοβούνται και να βγουν να τα πουν.
Λέτε να φοβούνται µη χαρακτηριστούν οµοφυλόφιλοι λόγω της στήριξής τους στη ΛΟΑΤΚΙ κοινότητα;
Και µένα µε είχαν χαρακτηρίσει, αλλά στ’ αρ@#δια µου!
Για πότε µιλάτε;
Στο παρελθόν η εφηµερίδα «Star». Είχαν γράψει ότι πήρα απαλλακτικό από τον στρατό επειδή µε συνέλαβαν να πεοθηλάζω σε θάλαµο.
Πώς αντιδράσατε;
Τους τράβηξα τρελές µηνύσεις σε βαθµό να κοντεύει να κλείσει η εφηµερίδα. Το κείµενο αποσύρθηκε µε µια δηµόσια συγγνώµη, αλλά ο δηµοσιογράφος που το είχε υπογράψει εξαφανίστηκε από την Ελλάδα και όταν επέστρεψε ύστερα από κάποια χρόνια έλεγε πως είναι σκηνοθέτης που σπούδασε στην Αµερική και ήρθε για να µας σώσει από το κακό θέαµα. Ενας τύπος –από την Αγία Βαρβάρα– που λεγόταν Φραγκίσκος Βιδάλης και το έκανε Φρανσίσκο Βιντάλε, ένας µνησίκακος που είχε υποστεί µπούλινγκ και έγινε τρεις φορές χειρότερος από τους καταπιεστές του. Κάποια στιγµή αυτός είχε γαµήσει τον κόσµο όλο µε τα άρθρα του. Μ’ εµένα είχε ασχοληθεί το 1994.
Αν γινόταν σήµερα ένα παρεµφερές δηµοσίευµα για σας, πώς θα αντιδρούσατε;
Τώρα θα το θεωρούσα αστείο. Τότε όµως η µάνα µου απέφευγε να την πάω µέχρι την πλατεία Καισαριανής και να πιούµε µια µπίρα. Είχε καταντραπεί η γυναίκα.
Πάντως δεν είναι και τίποτε τροµερό να κάνει κάποιος πεοθηλασµό µέσα σε θάλαµο.
Εγώ είµαι ελεύθερος άνθρωπος στη ζωή µου και ό,τι είµαι το λέω. Εάν ήµουν οµοφυλόφιλος, πρώτος θα το έλεγα και θα καµάρωνα. Κρίµα που δεν είµαι οµοφυλόφιλος, γιατί εγώ ανάµεσα σε αυτούς τους ανθρώπους βρήκα τις πραγµατικές αξίες. Παρακαλώ να το υπογραµµίσετε αυτό.
Τι σας συγκινεί στη ζωή του Ζακ Κωστόπουλου;
Το ότι επέλεξε να ζήσει ελεύθερος. Είναι πολύ όµορφο και συγκινητικό όλα, µα όλα τα ζευγάρια να µπορούν να περπατάνε στον δρόµο χέρι χέρι. Το βρίσκω τόσο τρυφερό.
Είδα την αφίσα µιας παράστασης όπου παίζει ο Μάνος Καρατζογιάννης, στην οποία εικονίζονται δύο άντρες να φιλιούνται. Τι οµοφοβικός οχετός τη συνοδεύει δεν περιγράφεται.
Το µίσος αυτό είναι ύποπτο. Γιατί να µισεί κάποιος; Επειδή ζηλεύει – θέλει να κάνει το ίδιο πράγµα αλλά δεν το ’χει.
Ενστερνίζεστε την άποψη ότι το µίσος είναι απόρροια καταπιεσµένης οµοφυλοφιλίας;
Το πιστεύω απόλυτα. Αν εξαιρέσεις κάποιους της εκκλησίας, των οποίων η θέση είναι δύσκολη, οι περισσότεροι θέλουν να φορέσουν δωδεκάποντο και να βγουν στα µεϊντάνια. Ε, δεν µπορούν να το κάνουν και γι’ αυτό βγάζουν µίσος. Οι παπάδες πάντως µια χαρά τη βγάζουν µε τα πλουµιστά ρούχα και τα άµφιά τους. Θεωρώ ότι αν η εκκλησία πρώτη αναγνώριζε τα δικαιώµατα αυτών των ανθρώπων, θα είχαµε ένα διαφορετικό τοπίο στην Ελλάδα.
Θα χαρακτηρίζατε σκοτεινή την περίοδο που διανύουµε αναφορικά µε τα ΜΜΕ;
Νοµίζω ότι θα έρθει σκοτεινότερη αν δεν πολεµήσουµε και αν δεν βγούµε στους δρόµους. Και αυτό κάνουµε αυτήν τη στιγµή όσοι εκφραζόµαστε µέσα από τα social media. Κάνουµε για την ακρίβεια µια εναλλακτική διαδήλωση. Εχουµε καταφέρει να αποσυρθούν νοµοσχέδια.
Να µην υποτιµάµε την «επανάσταση του καναπέ».
Επανάσταση του καναπέ µεν, επανάσταση δε. Τι να κάνουµε; Αυτή είναι η νέα έκφραση, όπως κάποτε τα ζευγάρια ερωτεύονταν διά αλληλογραφίας.
Φοβάστε µην εκτεθείτε ή µην παρερµηνευτείτε ακόµη και µε τη συνέντευξη που µόλις µου δώσατε;
Ξέρετε από ποιους φοβάµαι µην παρεξηγηθώ ή παρερµηνευτώ; Από αυτούς για τους οποίους παλεύω, ρε φίλε. Εγώ θα φωνάζω ότι τα αγαπώ αυτά τα παιδιά, γιατί το να ζεις σε µια τόσο πατριαρχική κοινωνία µε σηµαία τη µατσίλα θέλει πολύ τσαµπουκά εκ µέρους τους για να εκφράζονται άφοβα και ελεύθερα. Είναι ο λόγος που µε κάνει να τους εκτιµώ και µε στενοχωρεί να παρεξηγούµαι από αυτούς.
Documento – www.rosa.gr
