Η γυναίκα πίσω από την παραγωγή ταινιών όπως το Safe Sex, «Ριζότο» και «Η χορωδία του Χαρίτωνα» μας μιλά για το νέο της βιβλίο
Περηφανεύομαι ότι διάβασα το πρώτο μου λογοτεχνικό βιβλίο -και δεν ήταν ένα παραμυθάκι για παιδιά αλλά ένας πολυσέλιδος Ντίκενς- σε ηλικία 7 ετών. Από τότε μέχρι σήμερα από τα χέρια μου έχουν περάσει δεκάδες βιβλία όλων των ειδών, από δοκίμια και φιλοσοφία μέχρι τα περιφήμα Βίπερ.
Με άλλα λόγια έχω γίνει πολύ δύσκολος αναγνώστης και δεν συγκινούμαι εύκολα αν το ανάγνωσμα που θα πέσει στα χέρια μου δεν είναι από τις πρώτες σελίδες καλογραμμένο.
Όταν έπεσε στα χέρια μου το βιβλίο της Έλενας Χατζηαλεξάνδρου «Το φιλί του Θεού» (Εκδόσεις Λιβάνη) ούτε το είχα ακούσει αλλά και -μεταξύ μας και χωρίς παρεξήγηση- τελευταία είμαι λίγο επιφυλακτική με την ελληνική παραγωγή βιβλίων.
Για να μην σας κουράσω, το συγκεκριμένο βιβλίο το ξεκοκάλισα κυριολεκτικά μέσα σε δύο ώρες. Ήταν τόσο καταιγιστική η πλοκή του, τόσο αληθοφανείς οι χαρακτήρες, τόσο γνώριμες ορισμένες καταστάσεις που περιγράφει και μου δημιούργησε τόσες εικόνες μέσα στο κεφάλι που δεν κατάλαβα καν πώς πέρασε η ώρα.
Ένας επιστήμονας, μια ανακάλυψη και το μυστικό παρακλάδι της CIA
Όλη η πλοκή εκτυλίσσεται γύρω από την εντυπωσιακή ανακάλυψη ενός Έλληνα επιστήμονα, του Άλεξ Βενιέρη, που απειλεί να τινάξει σχεδόν κάθε ανθρώπινη πεποίθηση στον αέρα.
Το Ίδρυμα Acron, ο μέχρι πρότινος χρηματοδότης του, αποφασίζει να θάψει την έρευνά του, προσπαθώντας να τον στρέψει σε άλλη κατεύθυνση. Μέρα με τη μέρα ο Άλεξ συνειδητοποιεί πως δεν έχει άλλη επιλογή από το να σκηνοθετήσει τον θάνατό του. Όμως ο Τομέας 45, ένα μυστικό παρακλάδι της CIA, δεν πείθεται και εξαπολύει άγριο κυνηγητό εναντίον του.
Στο μεταξύ, στην Αθήνα, η Ελληνοαμερικανίδα διευθύντρια της αμερικανικής Αντιτρομοκρατικής Υπηρεσίας στην Ευρώπη, Ρένα Στασινός, αναλαμβάνει μια υπόθεση πώλησης γνήσιων ελληνικών διαβατηρίων σε παράνομους μετανάστες και έρχεται σε επαφή με τη ρωσική μαφία στην Ελλάδα.
Ξεκινώντας από ένα διαβατήριο με λάθος κάτοχο μπλέκεται στις έρευνες του Τομέα 45 και από θηρευτής γίνεται θήραμα με ένα κυνηγητό που εκτείνεται από την Τουρκία ως το Λονδίνο και από Νέα Υόρκη ως το Μαϊάμι.
Η πλοκή διαδραματίζεται σχεδόν σε όλη την υφήλιο, οι εικόνες εναλλάσσονται γρήγορα χωρίς να κουράζουν, η δράση σε κρατάει σε εγρήγορση από την πρώτη ως την τελευταία σελίδα και το τέλος είναι απροσδόκητο.
Μια καθόλου τυχαία γυναίκα γράφει το πρώτο της βιβλίο
Δεν είναι ίσως τυχαίο ότι το συγκεκριμένο βιβλίο το έγραψε η συγκεκριμένη γυναίκα. Η Έλενα Χατζηαλεξάνδρου, για όσους δεν γνωρίζουν το όνομα, είναι ο άνθρωπος πίσω από όλες τις ελληνικές κινηματογραφικές επιτυχίες.
Εργάστηκε ως Διευθύντρια Μάρκετινγκ στις εταιρείες Warner Brothers και Village Roadshow. Στη συνέχεια πραγματοποίησε, ως Executive Producer, την κινηματογραφική παραγωγή των ταινιών Safe Sex των Μιχάλη Ρέππα και Θανάση Παπαθανασίου, «Ριζότο» της Όλγας Μαλέα και «Ροζ Ολοταχώς» των Χάρη Ρώμα και Άννας Χατζησοφιά.
Με τους Ρέππα-Παπαθανασίου και τον Αλέξανδρο Αντωνόπουλο στην παρουσίαση του βιβλίου της στο Μουσείο Αυτοκινήτου
Ίδρυσε τη δική της εταιρεία οπτικοακουστικών παραγωγών και πραγματοποίησε κινηματογραφικές παραγωγές, όπως «Το Κλάμα Βγήκε απ’ τον Παράδεισο», «Αυστηρώς Κατάλληλο» και «Οξυγόνο», η οποία απέσπασε το βραβείο κριτικών FIPRESCI, καθώς και «Η Χορωδία του Χαρίτωνα», των Γρηγόρη Καραντινάκη, Γιώργου Μακρή, Δημήτρη Βάκη, που βραβεύτηκε με το πρώτο βραβείο ποιότητας παραγωγής στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης και με το πρώτο βραβείο στο Φεστιβάλ Αλεξάνδρειας.
Ανάμεσα στις τηλεοπτικές παραγωγές της ξεχωρίζουν οι σειρές «Οικογένεια Καράμπελα» (ANT1), Safe Sex TV Stories (MEGA και Filmnet) και «Έχω ένα Μυστικό» (ALPHA). Συμμετείχε επίσης στην προετοιμασία του reality show Extreme Makeover.
Και ιδού οι ερωτήσεις που της θέσαμε!
«Δεν είναι η στιγμή να γίνει η Ελλάδα σημείο αναφοράς;»
Το νέο σας βιβλίο, «Το φιλί του Θεού», από όσο ξέρω είναι η πρώτη σας συγγραφική απόπειρα. Τι σας οδήγησε στη συγγραφή;
Ήταν κάτι που ήθελα να κάνω, απλά πίστευα ότι δεν θα έβρισκα τον χρόνο και την επιμονή να ολοκληρώσω ένα βιβλίο. Όταν κατάλαβα ότι η πλοκή λειτουργούσε και ότι η ιστορία με «καλούσε» να την αναπτύξω, άρχισα να ξεκλέβω χρόνο για να συνεχίσω. Τα υπόλοιπα μου βγήκαν αβίαστα.
Ποιος ήταν ο πιο αυστηρός κριτής σας στο πρώτο σας βιβλίο;
Όταν τελείωσα το βιβλίο και πριν το ξαναδιαβάσω, ώστε να κάνω διορθώσεις, ζήτησα από μία φίλη μου δημοσιογράφο, που ήξερα ότι δεν θα με «χάιδευε», να μου πει την γνώμη της. Ομολογώ ότι η αντίδρασή της μου έδωσε φτερά.
Το βιβλίο διαδραματίζεται με βάση τη χώρα μας και μία Ελληνοαμερικανίδα αλλά εκτείνεται σε πολλές χώρες και ηπείρους. Γιατί επιλέξατε να έχει σημείο αναφοράς την Ελλάδα;
Δεν είναι η στιγμή να γίνει η Ελλάδα σημείο αναφοράς;
Είστε μια γυναίκα που -σύμφωνα με το βιογραφικό που διαβάζω- έχετε βρεθεί σε στρατηγικές θέσεις στη βιομηχανία του θεάματος. Συνέβαλε αυτό στο να είναι η κεντρική σας ηρωίδα γυναίκα και μάλιστα σε πολύ σημαντική θέση;
Καθόλου. Η ιστορία το απαίτησε. Σίγουρα μου είναι πιο οικείο να γράφω για μια γυναίκα από ότι για έναν άντρα. Αλλά νομίζω ότι αν σκιαγραφήσω καλά τον χαρακτήρα του ήρωα ή της ηρωίδας μου τότε παίρνει σάρκα και οστά και λίγο πολύ με καθοδηγεί. Σαν να αυτονομείται.
Θα λέγατε ότι έχετε κοινά στοιχεία με την ηρωίδα σας;
Αν και κάτι τέτοιο δεν αποτελεί συνθήκη, θα έλεγα ότι σε κάποια σημεία ταυτιζόμαστε. Η Στασινός είναι περίεργη και φιλομαθής, καχύποπτη και επίμονη.
Υποθέτω ότι είστε μια γυναίκα ιδιαίτερα πολυάσχολη. Πώς καταφέρατε να «παντρέψετε» δουλειά και συγγραφή;
Δεν ήταν καθόλου εύκολο. Σταματούσα το γράψιμο για μεγάλες περιόδους. Υπήρχαν παύσεις μηνών λόγω έλλειψης χρόνου. Όμως είχα χαρτογραφήσει την εξέλιξη, την πλοκή και κυρίως το τέλος. Αυτά στάθηκαν σαν πυξίδες μου όταν ξαναέπιανα το γραπτό μετά από -παραδείγματος χάρη- τρεις μήνες παύση. Νομίζω ότι η ολοκλήρωση του βιβλίου οφείλεται κυρίως στην ανάγκη που ένιωθα να συνεχίσω την ιστορία μου.
Αυτό που προσωπικά μου προξένησε εντύπωση είναι η λεπτομερής καταγραφή του πώς λειτουργούν οι μυστικές υπηρεσίες αλλά και οι εγκληματικές οργανώσεις διεθνώς ενώ παρουσιάζετε και στοιχεία από πραγματικές επιστημονικές έρευνες. Πόσο καιρό σας πήρε να κάνετε την έρευνα για το βιβλίο σας και πόσο εύκολο ή δύσκολο να συλλέξετε στοιχεία;
Διαβάζω καθημερινά και αποθηκεύω ό,τι μου κάνει εντύπωση. Πριν ξεκινήσω το βιβλίο είχα ήδη συλλέξει στοιχεία που επεδίωκαν να εξηγήσουν δυσεπίλυτα μεταφυσικά θέματα. Τα ίδια αυτά στοιχεία εργαλειοποιήθηκαν ώστε να αποτελέσουν την ραχοκοκαλιά πάνω στην οποία στήθηκε η πλοκή. Είχα δηλαδή στην διάθεσή μου όλα τα στοιχεία που χρειαζόμουν για να πλέξω την υπόθεσή μου. Τώρα γράφω ένα άλλο βιβλίο, που κάνει επιτακτική την ανάγκη της ιστορικής έρευνα σε καθημερινή βάση.
Το στόρι του βιβλίου σας βασίζεται σε μια καλογραμμένη, δυνατή πλοκή με έντονες εναλλαγές εικόνων και πολύ αληθοφανή στοιχεία. Φοβάστε όμως μήπως οι αναγνώστες σας το θεωρήσουν ως ακόμη ένα λιθαράκι σε… θεωρίες συνωμοσίας, όπως έγινε για παράδειγμα με τον «Κώδικα Ντα Βίντσι» του Νταν Μπράουν;
Κατά την γνώμη μου, το βιβλίο, δεν έχει ομοιότητα με τα αυτά του Νταν Μπράουν. Και σίγουρα ο στόχος του δεν είναι να αφηγηθεί μια ιστορία συνωμοσίας. Θέτει κάποια θεμελιώδη υπαρξιακά ερωτήματα και αποπειράται να τα απαντήσει κάνοντας χρήση κάποιων επιστημονικών ανακαλύψεων. Ο στόχος του βιβλίου είναι να υπονοήσει ότι πιθανόν να υπάρχει και μια άλλη πραγματικότητα που δεν είμαστε σε θέση να αντιληφθούμε. Το στοιχείο της συνωμοσίας λειτουργεί μόνο ως όχημα.
Ένας βασικός άξονας του βιβλίου σας είναι το μεταναστευτικό στην Ελλάδα. Είχατε δισταγμούς όταν γράφατε για το γεγονός ότι αναφέρεστε σε ένα ιδιαίτερα «πονεμένο» θέμα για τη χώρα μας;
Το μεταναστευτικό έχει επηρεάσει την χώρα αλλά και την καθημερινότητα μας με διάφορους τρόπους. Έχει επηρεάσει την Ευρώπη. Οι επιπτώσεις στην κοινωνική και οικονομική ζωή των Ευρωπαίων πόσο μάλλον των Ελλήνων που δέχθηκαν το μεγαλύτερο βάρος αυτής της ροής, νομίζω ακόμη δεν έχει εκτιμηθεί. Στο βιβλίο δεν μπήκα στην ουσία του θέματος, αναφέρθηκα σε κάποιες ενέργειες που πιθανόν να πραγματοποιούνται εις βάρος των προσφύγων από επιτήδειους με σκοπό το κέρδος. Κυρίως έγινε χρήση του θέματος για να αναπτυχθεί η ιστορία. Η μετακίνηση πληθυσμών ας πούμε στις αρχές του 20ου αιώνα διαμόρφωσε την ιστορία της χώρας μας. Για παράδειγμα οι πρόσφυγες της Σμύρνης άλλαξαν την ανθρωπογεωγραφία της Θεσσαλονίκης. Άλλαξαν το πρόσωπο της πόλης. Έφεραν κοντά διαφορετικές κουλτούρες που αναγκάστηκαν να συμφιλιωθούν. Είμαι περίεργη αν θα συμβεί κάτι τέτοιο με αυτές τις ροές των προσφύγων και μεταναστών που οι διαφορές μεγεθύνονται από την έλλειψη μόρφωσης και τις χαραγμένες θρησκευτικές πεποιθήσεις.
Το βιβλίο σας είναι γεμάτο κινηματογραφικές εικόνες. Επηρεαστήκατε από το γεγονός ότι δουλεύετε στον χώρο του κινηματογράφου;
Το βιβλίο ακολουθεί τις αρχές της κινηματογραφικής αφήγησης και χαρακτηρίζεται από αυτό. Δεν έγινε ηθελημένα, προέκυψε γράφοντας.
Θα πιαστώ από τον τίτλο του βιβλίου σας για να σας θέσω ένα «πονηρό» ερώτημα: θρησκεία ή επιστήμη;
Η θρησκεία λειτουργεί ψυχοθεραπευτικά απαλύνοντας τον φόβο του θανάτου αφού σου υπόσχεται, καθησυχάζοντάς σε, χωρίς αποδείξεις, ότι υπάρχει συνέχεια αρκεί να είσαι καλό παιδί. Με αυτό το όχημα, ασκεί μια ιδιότυπη εξουσία και έναν έλεγχο πάνω στους πιστούς φορτώνοντάς τους με κανόνες και πεποιθήσεις. Αρκετά επικίνδυνο, ειδικά αν αποτελέσει εργαλείο χειρισμού, αφού απευθύνεται σε ένα ευαίσθητο κοινό. Η επιστήμη από την άλλη μας κλείνει το μάτι λέγοντάς μας ότι υπάρχουν τόσα πολλά που δεν γνωρίζουμε, πάνω και πέρα από μας. Πάντως μέχρι σήμερα ούτε η θρησκεία ούτε η επιστήμη είναι σε θέση να δώσουν αποδεδειγμένα απαντήσεις για τα μεγαλύτερα μυστήρια που διέπουν την ύπαρξή μας. Από την επιστήμη απαιτείς αποδείξεις αλλιώς αυτοακυρώνεται, από τη θρησκεία δεν απαιτείς καμία απόδειξη αφού βασίζεται πολύ βολικά στην πίστη και στο δόγμα.
Θα θέλατε να δείτε το βιβλίο σας να μεταφέρεται στη μικρή ή τη μεγάλη οθόνη;
Και βέβαια θα ήθελα. Πιστεύω ότι για να αποδοθεί σωστά θα πρέπει να γίνει mini σειρά.
Θα επιθυμούσατε να έχετε ενεργή συμμετοχή στη μεταφορά του (όπως π.χ. έκανε η Βικτόρια Χίσλοπ στο «Νησί») αφού άλλωστε έχετε και πολύτιμη εμπειρία πάνω στο ζήτημα της παραγωγής;
Μόλις ολοκληρωθεί η μετάφραση στα Αγγλικά σκέφτομαι να συνεργαστώ με κάποιον ξένο σεναριογράφο για την συγγραφή του σεναρίου.
Ποια ηθοποιό (Ελληνίδα ή ξένη) θα βλέπατε στον ρόλο της Ρένα Στασινός και ποιον ηθοποιό (Έλληνα ή ξένο) στον ρόλο του Γιώργου Μουταφίδη;
Νομίζω ότι είναι πολύ νωρίς για casting.
Η παραγωγή μιας ταινίας ή το γράψιμο ενός βιβλίου είναι πιο δύσκολο;
Είναι δύο πολύ διαφορετικά πράγματα. Ο παραγωγός ασχολείται ως επί το πλείστον με την διευκόλυνση της υλοποίησης του οράματος του συγγραφέα και του σκηνοθέτη. Αρχικά βρίσκοντας τους απαραίτητους πόρους και αργότερα τηρώντας ευλαβικά το πρόγραμμα και τον προϋπολογισμό. Είναι strictly business. Η συγγραφή από την άλλη βασίζεται στη δημιουργία. Ο συγγραφέας ορίζει το όραμά του. Όπως είπα είναι δύο πολύ διαφορετικές ασχολίες που ορίζονται από διαφορετικές και αντίθετες αρχές και κανόνες.
Ποιο θα θέλατε να είναι ή είναι το επόμενο βήμα σας μετά το «Φιλί του Θεού»;
Γράφω κάτι που παρουσιάζει ένα βαθμό δυσκολίας κυρίως στην δομική εξέλιξη της πλοκής αφού αναπτύσσονται παράλληλα τρεις ιστορίες που πρέπει να κορυφωθούν ταυτοχρόνως με στόχο να δώσουν την λύση στο μυστήριο. Όσον αφορά στις άλλες ασχολίες μου, θα ασχοληθώ με ο,τιδήποτε με κάνει να νιώθω ενεργή και ζωντανή.
