Αποδοκιμάσθηκε με χλευασμούς από τους εξαγριωμένους φοιτητές της ιατρικής Σχολής “Στη κουζίνα ! Στη κουζίνα!” το 1910, επειδή ήταν γυναίκα και υφηγήτρια, γιατί τόλμησε να φοιτήσει στην ιατρική σε μια εποχή που οι γυναίκες δεν είχαν ακόμα πρόσβαση στην επιστήμη, και ειδικά στην ανδροκρατούμενη ιατρική Σχολή.
Όμως εκείνη δεν πτοήθηκε και συνέχισε να διεκδικεί όλο και περισσότερα στην ιατρική. Πρόκειται για την Αγγελική Παναγιωτάτου, την πρώτη γυναίκα απόφοιτο της ιατρικής Σχολής του πανεπιστημίου Αθηνών, με καταγωγή από την Κεφαλλονιά, όπου γεννήθηκε το 1878.
Γράφτηκε στο πανεπιστήμιο το 1895 και επέλεξε την μικροβιολογία. Μετά τις σπουδές της, μη μπορώντας να δουλέψει ακόμα στην Ελλάδα, έφυγε για την Αίγυπτο, όπου παρέμεινε και μελέτησε τροπικές ασθένειες. Το 1902 τιμήθηκε στην Αίγυπτο με το παράσημο του Τάγματος του Νείλου , το 1910 έγινε υφηγήτρια και καθηγήτρια υγιεινής στην ιατρική Σχολή Αθηνών και το 1950 έγινε μέλος της Ακαδημίας Αθηνών.
Απτόητη και αποφασισμένη η Αγγελική Παναγιωτάτου, ασχολήθηκε και με την συγγραφή , γράφοντας το βιβλίο “Στα Θάμβη των Φαραώ” και το δημοσίευσε με το ψευδώνυμο Άνγκελ Ναγιώ. Η αγάπη της για την φιλολογία και την κουλτούρα την ώθησε το 1934 να ιδρύσει το πρώτο φιλολογικό σαλόνι στην Αλεξάνδρεια , τη Φιλολογική Συντροφιά Ελληνίδων Κυριών, το οποίο διαλύθηκε με το θάνατο της.
Πέντε πρωτιές λοιπόν:
- Πρώτη απόφοιτος της ιατρικής σχολής (1897)
- Πρώτη υφηγήτρια ιατρικής (1908)
- Πρώτη έκτακτη καθηγήτρια Υγιεινής και Τροπικής Παθολογίας (1938)
- Πρώτη καθηγήτρια ιατρικής (1947)
- Πρώτη Ελληνίδα γιατρός (1950) και αντεπιστέλλον μέλος της Ακαδημίας Αθηνών .
Επίσης έγινε μέλος του Συλλόγου Ελλήνων Επιστημόνων Πτολεμαίος ο Α’ και υπήρξε πρόεδρος του από το 1942 μέχρι το 1944. Το 1954 γράφοντας την διαθήκη της, δώρησε την έπαυλή της στην Ελληνική Κοινότητα Αλεξάνδρειας .
Έγραψε τα εξής επιστημονικά συγγράματα:
Η υγιεινή παρά τοις Αρχαίοις Έλλησι (1924, για το οποίο βραβεύθηκε από την Γαλλική Ακαδημία Επιστημών)
Μαθήματα Υγιεινής
Υγιεινή και επιδημιολογία
Μαθήματα μικροβιολογίας
Θεωρείται επίσης η πιο σημαντική προσωπικότητα του αιγυπτιακού ελληνισμού του 20ου αιώνα και πρόσφερε πολλά στην διάδοση και διατήρηση της κουλτούρας του, καθώς βέβαια και την ίδια της την περιουσία στην Ελληνική Κοινότητα της Αλεξάνδρειας.
Είχε πετύχει στον αγώνα της να ασκήσει την ιατρική και να αναγνωρισθεί ως η πρώτη γυναίκα γιατρός στη χώρα μας. Το 1897 ο πρύτανις και καθηγητής Αντώνιος Χρηστομάνος είχε πει “Η χειραφέτηση των γυναικών εγένετο ήδη συρμός και θα ήτο μάταιος αναχρονισμός να καταπολεμήται παρ’ημίν. Οφείλομεν να ανεχώμεθα αυτάς και να μην παρακωλύωμεν την επιστημονικήν ανάπτυξιν του γυναικείου φύλου, αλλά και να μην ενισχύωμεν αυτάς δι’ υπερβολικής ενθαρρύνσεως”.
Τριάντα χρόνια αργότερα , το 1927, ο καθηγητής ιατρικής σχολής Κωνσταντίνος Μέρμηγκας υποστήριζε ότι θα έπρεπε να αποκλείονται οι γυναίκες από την πανεπιστημιακή εκπαίδευση!
Να σημειωθεί ότι αυτός που υποστήριξε την Παναγιωτάτου ήταν ο Ελευθέριος Βενιζέλος , ο οποίος απεκάλεσε την διδασκαλία της “σοφή”.
Όμως τα λόγια του δεν μπόρεσαν να της δώσουν μια θέση στο ελληνικό πανεπιστήμιο και έτσι έφυγε για την Αίγυπτο όπου αφοσιώθηκε στη θεραπεία της χολέρας, του τύφο και της πανώλης .
Αξίζει επίσης να αναφερθεί ότι η Αγγελική πέρασε πρώτη στην ιατρική μαζί με την αδελφή της Αλεξάνδρα, η οποία έφυγε στην Αυστρία όπου πέθανε νεωτάτη, ενώ ειδικευόταν στην Βιέννη στην παιδιατρική. Είναι πραγματικά εκπληκτικό το σθένος της Αγγελικής Παναγιωτάτου και της μικρότερης αδελφή της Αλεξάνδρας. Δεν δίστασαν στιγμή ούτε αναχαιτίσθηκαν από τα αποκαρδιωτικά εμπόδια και πάλεψαν μέχρι το τέλος για την ιατρική και την επιστήμη όπου είχαν αφιερώσει την ζωή τους.
Λέγεται ότι όταν βρέθηκε στο Παρίσι για να βραβευτεί από την Ακαδημία Επιστημών για το έργο της, «Εντερική αµοιβάδωσις και εξωεντερικές εντοπίσεις», την παρουσίασαν ως «σοφή Γαλλίδα».
Η Παναγιωτάτου αμέσως τους διόρθωσε:
«Ευχαριστώ θερµά για την επαινετική προσφώνηση, αλλά δεν έχω την τιµή να είµαι Γαλλίδα. Είµαι Ελληνίδα».
Η πρώτη μας γυναίκα γιατρός που δεν έγινε ποτέ “δούλη” πέθανε τον Ιανουάριο του 1954 αφήνοντας πίσω της τη σπουδαιότερη παρακαταθήκη για όλες τις γυναίκες.
Οι Ελληνίδες φοιτήτριες
Η Παναγιωτάτου ήταν απ’ τις λίγες Ελληνίδες που κατάφεραν να σπουδάσουν. Το 1884 η Σεβαστή Καλλισπέρα προσπάθησε να γραφτεί στη Φιλοσοφική Σχολή, έγραψε άριστα στις εξετάσεις, αλλά το υπουργείο Παιδείας αρνήθηκε να τις επικυρώσει. Τελικά, αναγκάστηκε να φύγει για τη Γαλλία και να σπουδάσει στη Σορβόννη.
Το 1887 μια άλλη γυναίκα, η Ελένη Παντελίδου μην αντέχοντας τα τρομερά εμπόδια που αντιμετώπιζαν οι γιατρίνες κατέφυγε δίχως να παλέψει στην αυτοκτονία, επειδή δεν έγινε δεκτή στην ιατρική σχολη γιατί ήταν γυναίκα, αφήνοντας ένα τραγικό σημείωμα “Ο θάνατος μου ας ακουσθεί ως κραυγή σε κείνους οίτινες θεωρούν την γυναίκα δούλη”.
Η Ιωάννα Στεφανοπούλου (ή Στεφανόπολι), ήταν η πρώτη φοιτήτρια που γράφτηκε στο πανεπιστήμιο το 1890, αν και ο πρύτανης θα διαμαρτυρηθεί στο υπουργείο «δια την ανάμειξιν των φύλων». Η σύγκλητος ήταν διχασμένη με τη Θεολογική Σχολή, σύμφωνα με αφήγηση της Στεφανόπολι, να θεωρεί το να διαβεί μια γυναίκα το κατώφλι του πανεπιστημίου ανοσιούργημα ανάλογο με το να διαβεί το κατώφλι του ιερού της εκκλησίας. Τελικά παρέπεμψε το θέμα στο Υπουργείο Παιδείας, το οποίο, κατόπιν συζητήσεων, αποφάσισε να επιτρέψει στην Στεφανόπολι να εγγραφεί στη Φιλοσοφική Σχολή. Η Στεφανόπολι φοίτησε ως επισκέπτρια για μερικούς μήνες και συνέχισε τις σπουδές της στο Παρίσι
ΠΗΓΗ: www.dinfo.gr , el.wikipedia.org
