Τα Χριστούγεννα τα παιδιά «βομβαρδίζονται» από δώρα. Είναι η εποχή να τους μάθουμε να εκτιμούν αυτό που παίρνουν, αλλά και την τέχνη να ανταποδίδουν.
Σίγουρα έχετε υπάρξει μάρτυρας μιας σκηνής σαν αυτή: ένας σωρός από ολοκαίνουργια παιχνίδια σκορπισμένα κοντά στο χριστουγεννιάτικο δέντρο και το πιτσιρίκι κάπου πιο πέρα να παίζει με τις κορδέλες και τα αμπαλάζ. Φυσικά, αυτή η «προκλητική» αδιαφορία που δείχνουν συχνά τα παιδιά προς τα δώρα που τους προσφέρονται, δεν οφείλεται στο ότι δεν τους αρέσουν και τα απορρίπτουν. Απλά, τα έχουν συνηθίσει, οπότε το στοιχείο της «έκπληξης» -αλλά και της προσφοράς- ακυρώνεται και, κατά συνέπεια, δεν έχουν κανένα απολύτως ενδιαφέρον. Στο χέρι μας είναι να τα εκπαιδεύσουμε κατάλληλα, ώστε όχι μόνο να εκτιμήσουν την αξία τού «δωρίζω», αλλά και να μάθουν την έννοια του «ανταποδίδω».
Τα «λάθος κίνητρα»
Τα παιδιά δεν γεννιούνται άπληστα. Γίνονται, αφού ορισμένοι γονείς, επειδή είτε δυσκολεύονται να εκφράσουν την αγάπη τους με λόγια είτε νιώθουν ενοχές λόγω έλλειψης χρόνου, στρέφονται στα δώρα. Εκεί τα πράγματα μπερδεύονται, και το παιδί αρχίζει να παίρνει το λάθος μήνυμα. Πολλοί γονείς, επίσης, στερημένοι οι ίδιοι στα παιδικά τους χρόνια, θεωρούν ότι το παιδί τους πρέπει να έχει τα «πάντα». Όμως, τόσο η στέρηση όσο και η αλόγιστη παροχή υλικών αγαθών μπορούν να οδηγήσουν στην απληστία. Τέλος, υπάρχουν γονείς που, επειδή βαριούνται την γκρίνια των παιδιών τους, όταν αυτά ζητούν επίμονα κάτι, τελικά τους το αγοράζουν για να ηρεμήσουν. Σε όλες τις περιπτώσεις, αυτό που πρέπει να γνωρίζουμε είναι πως η αλόγιστη προσφορά δώρων είναι πράξη αντιπαιδαγωγική, όχι μόνο γιατί ακυρώνει την έννοια των ορίων, αλλά και γιατί κάνει τα παιδιά άπληστα και εγωκεντρικά.
Εκπαιδεύοντας ένα παιδί να εκτιμά
Η προσφορά ενός δώρου συνδέεται γενικά με την έκφραση αγάπης, αναγνώρισης και ευγνωμοσύνης προς ένα πρόσωπο. Όταν δίνουμε ή δεχόμαστε ένα δώρο, νιώθουμε χαρά και ικανοποίηση. Τα παιδιά όσο είναι μικρά, δεν πολυκαταλαβαίνουν την «αξία» της χειρονομίας που συνοδεύει το δώρο. Καθώς, όμως, μεγαλώνουν, αρχίζουν να αντιλαμβάνονται αυτή την προσφορά ως ένδειξη αγάπης και καλοσύνης, γεγονός που τα χαροποιεί ιδιαίτερα. Αρκεί να τους διδάξουμε μερικές αρετές, όπως:
Ανταπόδοση: Μάθετέ τους να ανταποδίδουν, όταν τους προσφέρουν ένα δώρο. Είναι σημαντικό να καλλιεργήσετε μέσα τους το αίσθημα της ευγνωμοσύνης, γιατί διαφορετικά θα καταλήξουν να πιστεύουν πως όλοι οι άλλοι είναι υποχρεωμένοι απέναντί τους. Το δώρο είναι ένδειξη έγνοιας και προσφοράς, κάτι που μας μαθαίνει να παίρνουμε χαρά μέσα από τη χαρά των άλλων. Το να δέχονται είναι το ίδιο σημαντικό με το μάθουν να προσφέρουν.
Ευγένεια: Μάθετέ τους το «ευχαριστώ»! Ένα παιδί που σου τραβάει το δώρο από τα χέρια και ύστερα σου γυρίζει την πλάτη για να το ανοίξει μόνο του χρειάζεται να μάθει από εσάς (τόσο με λόγια όσο και με το παράδειγμά σας) ποιος είναι ο σωστός τρόπος συμπεριφοράς σ’ αυτές τις περιστάσεις.
Συμμετοχή: Αυτό που θέλουν τα παιδιά τις γιορτινές μέρες είναι κυρίως να έχουν δίπλα τους τα αγαπημένα τους πρόσωπα. Ζητήστε τους να σας βοηθήσουν στην κουζίνα, αναθέτοντάς τους απλές δουλίτσες ή πλάθοντας μαζί κουλουράκια. Φτιάξτε καρτούλες και σκεφτείτε να ζωγραφίσετε κάτι ιδιαίτερο για τον κάθε καλεσμένο σας.
Αλτρουισμός: Ζητήστε τους να προσφέρουν κάποια από τα παιχνίδια τους σε άλλα παιδάκια που δεν έχουν τη δυνατότητα να αποκτήσουν παιχνίδια.
Προσφορά: Ζητήστε τους να σκεφτούν μια λίστα με συμβολικά δώρα που θα προσφέρουν σε όσους αγαπούν. Ένα φιλάκι, μια αγκαλίτσα, ένα μεγάλο χαμόγελο, μια ζωγραφιά, ένα όμορφο ποιηματάκι, ένα μικρό γλυκό που θα φτιάξετε μαζί για εκείνους που αγαπούν ή ό,τι άλλο μπορείτε να φανταστείτε, είναι μερικές ιδέες που δεν έχουν καθόλου οικονομικό κόστος αλλά θα κάνουν ακόμα πιο «ζεστή» την ατμόσφαιρα αυτών των ημερών.
