Η Κατρίν έχει δυο παιδιά, την Ιβάν, τεσσάρων ετών και τον Μαξίμ, έξι μηνών. Η Κατρίν πρότεινε στη μητέρα της να ερθει να τα δει έπειτα από το σχολείο. Κατά τις δύο, η τελελυταία της τηλεφωνεί: «Η Ιβάν επιστρέφει στις τέσσερεις, και σίγουρα θα θες να βρεθείς λίγο μαζί της – γι’ αυτό δεν θα έρθω πριν από τις επτά».
Η γιαγιά φαίνεται ν’ ανταποκρίνεται σε κάποια επιθυμία της Κατρίν. Η Κατρίν όμως, που δεν εξέφρασε ιδιαίτερη επιθυμία όσον αφορά την ώρα, ούτε κάποια ειδική ανάγκη για λίγο χρόνο με την κόρη της πριν από την αφίξη της μητέρα της, απαντά: «Όχι, δεν χρειάζεται να καθυστερήσεις, έλα όποτε θες».
«Ωραία, θα έρθω όταν έχεις ανάγκη», αποκρίνεται η γιαγιά.
Η Κατρίν αισθάνεται περίεργα, δεν ξέρει τι να πει: «Όπως και να το κάνουμε δεν είμαστε και ολομόναχες με τον Ιβάν, αν έρθεις νωρίετερα θα μπορέσεις να δεις τον Μαξίμ».
«Α, ναι, είναι και ο Μαξίμ – λοιπόν θέλεις να έρθω αργότερα;»
Η Κατρίν νιώθει όλο και πιο άσχημα. Τελικά, καταφέρνει να ρωτήσει:
«Εσύ, τι προτιμάς να γίνει;»
«Εγώ μόλις γύρισα σπίτι μου, οπότε θέλω να κάνω μια βόλτα στη γειτονιά, να ξεκουραστώ, και να έρθω λίγο πιο ύστερα».
Η Κατρίν αναπνέει και πάλι. ‘Ωστε αυτό ήταν!
«Σύμφωνοι, καταλαβαίνω ότι χρειάζεσαι τον χρόνο αυτόν. Αν όμως έρθεις στις επτά, είναι κάπως αργά για την Ιβάν, και μετά δεν θα θέλει να πάει να κοιμηθεί στις επτάμιση. Μπορείς να είσαι εδώ κατά τις έξι και μισή;»
«Τέλεια. Θα τα πούμε σε λιγάκι».
Πολλοί άνθρωποι, όπως η μητέρα της Κατρίν, δεν τολμούν να εκδηλώσουν άμεσα τις ανάγκες τους. Προσποιούνται ότι κάνουν πράγματα για εσάς. Αν συμβαίνει να αισθάνεστε άσχημα με κάποιον από τους γονείς σας, κοιτάξτε προσεκτικότερα τη δομή των αλληλεπιδράσεών σας. Μήπως ο συγκεκριμένος γονέας ρέπει προς τα έμμεσα μηνύματα, όπως και η μητέρα της Κατρίν;
Ο έμμεσος λόγος, η προσποιητή ευγένεια, βρίσκεται στην πηγή πολλών παρεξηγήσεων. Σερβίρετε ψητό κοτόπουλο. Αν σας αρέσει η φτερούγα, κινδυνεύετε να την προσφέρετε «από ευγένεια» στον καλεσμένο σας. Μόνο που εκείνος, προτιμά το μπούτι! Αλλά δεν τολμά να σας το πει. Είναι πεπεισμένος ότι προτιμάτε κι εσείς το μπούτι! Κι έτσι, «από ευγένεια», θα φάει τη φτερούγα που τον προτείνετε.
Είναι δύσκολο να πεις όχι σε κάποιον που θέλει πάντα να σε ευχαριστεί.
Αντιθέτως, όταν ο καθένας μας αναλαμβάνει την ευθύνη των αναγκών του, όλοι αισθάνονται καλύτερα. Για να βελτιώσουμε τις σχέσεις μας, μας συμφέρει να μάθουμε να εκφραζόμαστε ευθέως. Θα προσέξατε ότι η εκδήλωση των αναγκών της μητέρας της, επέτρεψε στην Κατρίν να φανερώσει κι εκείνη τη δική της.
Μερικοί γονείς διαπρέπουν στην τέχνη των ενοχών.
Παίζουν τα αιώνια θύματα, κι εσάς σας δίνουν τον ρόλο τον κακού παιδιού. Κάποιοι άλλοι, έχουν πάντα δίκιο και είναι πολύ ικανοί στο να σας δημιουργήσουν αμφιβολίες για εσάς τον ίδιο, καθώς και για τις ικανότητες, τις κρίσεις, αν όχι και για τα συναισθήματά σας! Άλλοι πάλι, σας φέρνουν καπάκι και σας αναγκάζουν να κάνετε τα ψώνια, το νοικοκυριό τους. ‘Η αντίθετα, διεισδύουν στο σπίτι σας για να ξεσκονίσουν και την παραμικρότερη γωνιά, να συγυρίσουν με τη δική τους μέθοδο, να πλύνουν και να σιδερώσουν τα εσώρουχά σας.
Για να βγείτε από τις διενεκτικές καταστάσεις μεταξύ υμών και των γονέων σας:
1. Ακούστε τα συναισθήματά σας
Τι είναι αυτό που θέλω; Ποιος είμαι; Τι χρειάζομαι; Τι επιθυμώ;
Πριν πάρουν μιαν απόφαση ή κάνουν κάποια επιλογή, οι Καναδοί κάνουν στον εαυτό τους την εξής χαρακτηριστική όσο και παροιμιώδη ερώτηση: «Μου κάνει ναι ή μου κάνει όχι;» Αφού ακούσω τη μπερδεμένη αίσθηση που λέει ναι ή όχι, μπορώ να ψάξω για την ανάγκη μου μέσα μου, και να τολμήσω να την εκφράσω στον άλλον. Εκείνο το οικογενειακό γεύμα της Κυριακής «μου κάνει όχι»; Ακούω τη φωνούλα μέσα μου = χρειάζομαι την οικειότητα. Πώς μπορώ να ικανοποιήσω την ανάγκη μου; Κατά τη διάρκεια της χρονιάς, θα προσκαλέσω καθέναν από τους γονείς, τους αδελφούς και τις αδελφές μου ξεχωριστά. Αν εγώ σέβομαι τον εαυτό μου, οι άλλοι θα με δουν ως οντότητα και όχι πια ως αντικείμενο. Θα υιοθετήσω συγκεκριμένη στάση. Θα νιώσω επιτέλους ότι μ’ αγαπούν!
Ο αυτοσεβασμός είναι ο δρόμος που οδηγεί στον ειλικρινή σεβασμό των τρίτων.
2. Ακούστε τις ανάγκες των γονέων σας
Βοηθήστε τους να τις εκφράσουν ξεκάθαρα, δείχνοντας συμπάθεια. Ούτε κι εκείνοι έμαθαν ποτέ να το κάνουν. Οι ανάγκες του είναι ακόμα βαθύτερα θαμμένες από τις δικές σας. Αποκρυπτογραφείστε τις κρίσεις που μπορεί να εκφέρουν. Επισημάνετε τις τάσεις για δημιουργία ενοχών, τις έμμεσες κατηγορίες, και αρνηθείτε τα υπονοούμενα.
Μπορούμε να έχουμε μια ωραία σχέση με τους περισσότερους γονείς. Μην σκεφτείτε ότι οι δικοι σας έχουν κάτι το ιδιαίτερο. Πιθανώς είναι όπως όλοι οι άνθρωποι. Επιθυμούν περισσότερη ευτυχία. Αν δεν σας δίνουν αυτό που περιμένετε, είναι μάλλον επειδή δεν τους το είπατε ότέ. Προέρχονται από άλλη εποχή, από άλλη κουλτούρα. Μην τους προσβάλλετε δεχόμενοι αυτό που είναι, δηλαδή μη ζητώντας τους τίποτα, και αρκούμενοι σε μια επιφανειακή και ουδέτερη σχέση. Καταλαβαίνω ότι το να τολμήσεις να μιλήσεις είναι δύσκολο, αλλά αυτό που διακυβεύεται είναι σημαντικό.
Είναι τόσο όμορφο ν’ αγαπάς και να νιώθεις ότι σε αγαπούν. Είναι καλύτερα να μην αφήσετε παλιές ιστορίες να αμαυρώσουν αυτό τον δεσμό και να μιλήσετε.
Isabelle Filliozat «Τι μου συμβαίνει τελικά;» (απόσπασμα)
